Basit Yoldan DC Motor Hız Kontrolü Sağa ve Sola

[closek]

pulse frekansı değilde pulse genişliği değiştirilerek yapılıyor. yani pwm. pwm de frekans hep sabit kalır.

aslında gücü, yani dolayısıyla hızı, şekilde, birim zamandaki kırmızı çizgili alanların toplamı belirler, yani frekans değişse bile eğer birim zamandaki açık kalma süreleri toplamı eşitse hız da eşit olur
tabi duraksama süreleri çok fazla olunca güç toplamı aynı olsa bile uygulamada hız azalacaktır çünkü motorun enerjisi ne kadar sık kesilip geri gelirse o kadar fazla direnç görecektir kalkışta.
benim bildiğim bu ama doğruluğu konusunda tamamen emin olamadım siz böyle diyince

 

[MAIN_LOOP]

aslında gücü, yani dolayısıyla hızı, şekilde, birim zamandaki kırmızı çizgili alanların toplamı belirler, yani frekans değişse bile eğer birim zamandaki açık kalma süreleri toplamı eşitse hız da eşit olur
tabi duraksama süreleri çok fazla olunca güç toplamı aynı olsa bile uygulamada hız azalacaktır çünkü motorun enerjisi ne kadar sık kesilip geri gelirse o kadar fazla direnç görecektir kalkışta.
benim bildiğim bu ama doğruluğu konusunda tamamen emin olamadım siz böyle diyince

pwm yapılırken bir frekans tayin edilir. atıyorum 20ms toplam period için 10ms high ,10ms low yaparsanız tam kare dalga alırsınız.
1ms high yapıp 19ms low yaparsanızda period toplamı yine 20ms olur. bunun tam terside periyod 20ms olur.dolayısı ile frekans sabit kalır. zaten adı üstünde darbe genişlik modulasyonu, frekans değişse idi frekans modulasyonu denirdi. FM gibi

 

[ISMAILY]

pwm yapılırken bir frekans tayin edilir. atıyorum 20ms toplam period için 10ms high ,10ms low yaparsanız tam kare dalga alırsınız.
1ms high yapıp 19ms low yaparsanızda period toplamı yine 20ms olur. bunun tam terside periyod 20ms olur.dolayısı ile frekans sabit kalır. zaten adı üstünde darbe genişlik modulasyonu, frekans değişse idi frekans modulasyonu denirdi. FM gibi

MAIN_LOOP Hocam bazı durumlarda farklı PWM teknikleri de kullanılır. Ama hepsinde esas dediğiniz gibi doluluk oranıdır.

Örneğin chopper tekniği ile akım sınırlama yapılırken coğu hazır chipte PWM off zamanı bir RC devresi ile belirlenir. Akım limitin altında olduğu sürece ON süresi kesilmez. Limitin üzerinde çıktığında akım kesilir ve zaman sabiti kadar beklenip tekrar ON yapılır. Değişken ON süresi + sabit OFF süresi sonucunda toplam period değişken olur. Yani frekans da değişebilir.

Bazı durumlarda değişken frekanslı PWM (Sabit ON veya OFF zamanlı veya her ikisi ve periyod da değişken) özellikle tercih ediliyor. Kaskat yüksek frekanslı SMPS sürücüler, bazı motor sürücülerinde ....

 

[yavuzz]

MAIN_LOOP Hocam bazı durumlarda farklı PWM teknikleri de kullanılır. Ama hepsinde esas dediğiniz gibi doluluk oranıdır.

Örneğin chopper tekniği ile akım sınırlama yapılırken coğu hazır chipte PWM off zamanı bir RC devresi ile belirlenir. Akım limitin altında olduğu sürece ON süresi kesilmez. Limitin üzerinde çıktığında akım kesilir ve zaman sabiti kadar beklenip tekrar ON yapılır. Değişken ON süresi + sabit OFF süresi sonucunda toplam period değişken olur. Yani frekans da değişebilir.

Bazı durumlarda değişken frekanslı PWM (Sabit ON veya OFF zamanlı veya her ikisi ve periyod da değişken) özellikle tercih ediliyor. Kaskat yüksek frekanslı SMPS sürücüler, bazı motor sürücülerinde ....

Sayın ISMALIY

Mesajinızın içeriğinde bahsettiğiniz chopper tekniği hakkında biraz daha detaylı bilgi verebilirmisiniz.Şimdiden teşekkür ederim.

 

[closek]

öncelikle bilgilendirme için teşekkürler. soruyu sorarken yanlış terim kullandım sanırım. zaten terime inersek doğru akımda frekans diye birşey olmaz bu da ayrı bir konu. triyakla güç kontrolünde nasıl sinyali kırpıyorsak bu yöntemde de en az Elektronik malzeme ile benzer uygulama yapılmaya çalışılıyor. ac uygulamalarda güç kontrolü yapmıştım fakat doğru akımda motor kontrolü yapmak anca gerekli oldu, bu yüzden geçen gün aklıma gelen fikri uygulamaya döktüm, yoksa doğru akımda motor kontrol nasıl yapılır bilmiyordum. devreyi tasarlayıp yazılımı yazdım, başarılı oldum. farklı bir yöntem daha mı var diye merak ettiğim için sordum, aslında aynı şeyden bahsediyormuşuz

bu pwm konusu ilgimi çekti. yazılımı yazarken, programın diğer işleri yaparken aynı anda motoru kontrol etmesi sorun oldu benim için, çünkü bunu uygularken piclerin pwm için ayrı bir fonksiyonu olduğunu bilmiyordum. elektronikle ilgili olsam da pic programlama ile daha önce ilgili değildim.

bir de aklıma takılan bir nokta daha var dc motor kontrolünde. ben tasarladığım devrede transistör olarak bc237 kullandım çünkü elimde sadece bunlar vardı, ilkten ufak 3v luk motorlar ile denedim, daha sonradan 12v dc yazıcı motoruyla denedim ve galiba 2.sinde transistör dayanamadı yandı transistör beyzlerini direk lojik 1 yaptığımda bile motorlar kendini zor kaldıracak şekilde gidiyordu(sadece yük varken) sanırım transistör akımı bayağı bir kısıtladı. ufak dc motorları akımı kısıtlamadan sürebilmek için önerebileceğiniz transistör var mı? kısa bir süre içinde malzeme siparişi yapacağım

 

[MAIN_LOOP]

transistörünüzün yanma sebebi motorun çektiği akım olmayabilir. motorlarlarda BACK ELECTRO MOTOR FORCE diye bir mevzu vardır.
transistorun motora bağlı olan kollektor ucundan grounda ters bir şekilde hızlı bir diyot bağlamanız gerekir.
sonuç olarak motorun içindeki sargılar bir bobindir ve her bobinde enerji ile indüklenir. bunu gerilmiş bir yay gibi düşünün enerji varken gerilir enerjiyi bıraktığınızda ise oku fırlatır. işte o fırlayan okun şiddeti burda sizin transistorünüzün delinmesine yol açan yüksek gerilimdir. mesela 1khz pwm de sürülen bir motoru saniyede 1000 defa enerjileyip bırakırsınız. saniyede bin defa yayı gerip oku atarsınız gibi düşünün. içerisinde bobin sargı bulunan her elktromekanik komponent için bu geçerlidir. röle,selenoid valve,vs..

12v röleden çok çarpılan insan duymuşsunuzdur

buarada akım konusunda transistor ile ilgili olarak bir mosfet kullanabilirsiniz. normal bjt tipi transistorun base için ufakta olsa bir akım gerekir. mosfetlerde ise gate treshold voltajı vardır.bu tresholda geldiğinizde nA gibi düşük akımlarda mosfet iletime geçer.

drain ve source arası direnç mosfetin cinsine göre 0.025 ohmdan 10ohma kadar düşer. akımları yüksektir. anahtarlama hızları çok iyidir.bazılarında bahsettiğim koruma diyotu içerisindedir. IRF serisinden bir mosfet kullanabilirsiniz. voltage ve forward current değerlerini inceleyerek bir mosfet seçebilirsiniz

kolay gelsin

 

[closek]

teşekkürler malzeme seçimini dediklerinize göre yapıp öyle sipariş edeceğim transistörü. diyot konusunda, eski bir devreden söktüğüm çıkma diyotları takmıştım polarması kollektör-emiter arasına ters gelecek şekilde, bu da rölelere koruma amaçlı takılan diyotlardan aklıma gelmişti. ama sağlam mı diye kontrol etmedim diyotları, fazla önemsememiştim. o yuzden yanmış olabilir olabilir haklısınız

 

[MAIN_LOOP]

teşekkürler malzeme seçimini dediklerinize göre yapıp öyle sipariş edeceğim transistörü. diyot konusunda, eski bir devreden söktüğüm çıkma diyotları takmıştım polarması kollektör-emiter arasına ters gelecek şekilde, bu da rölelere koruma amaçlı takılan diyotlardan aklıma gelmişti. ama sağlam mı diye kontrol etmedim diyotları, fazla önemsememiştim. o yuzden yanmış olabilir olabilir haklısınız

muhtemelen sağlamdır diyot yinede ölçün. ozaman gerçekten tr akım problemi yaşamış görünüyor.