elektriktek.
Üye
- Katılım
- 5 Eyl 2007
- Mesajlar
- 79
- Puanları
- 1
ELEKTRİK FATURALARINIZDA TASARRUF
IŞIK KAYNAKLARINIZI DAHA VERİMLİ OLANLARLA DEĞİŞTİRİN
İşletmelerin elektrik tüketiminde aydınlatmanın payı genelde düşüktür. Buna karşın aydınlatmanın önemli olabileccği bazı sanayi dalları da bulunmaktadır. Aydınlatma yükünün çok az olduğu yerlerde bile, enerjide önemli bir tasarruf sağlanabilir. Etkin bir enerji yönetim proğramı yapılırken aydınlatma gözardı edilmemelidir.
AYDINLATMA VERİMİ
Piyasada çeşitli enerji verimliliği değerlerine sahip değişik türde aydınlatma kaynakları bulunmaktadır. Tablo 1 'de bazı aydınlatma kaynaklarının temel özellikleri verilmektedir.
Tablo 1 Genel Aydınlatma Kaynaklarının Özellikleri
Tip
Güç (Watt)
Verim (Lümen/Watt) *
Omür (saat)
Akkor Flamanlı
Normal
15- ]000
10-20
1000
Halojen
20 -2000
20 -25
2000 -3000
Flüoresan
Tüp
6 -65
50 - 95
4000 -7000
Kontakt
9 -25
45 - 80
8000 –10000
Yüksek Basınçlı
Civa
50 -1000
40 - 60
7000
Sodyum
50 -1000
70 -120
6000
Metal Halide 400 -2000
80 -90
2000 -6000
Alçak Basınçlı
Sodyum
8 -180
1 00 -ı 80
6000
* Verimlilik, lümen/Watt olarak ifade edilmektedir. (Giren birim enerji başına çıkan ışık akısı)
AYDINLATMA SEÇİMİ İÇİN DİĞER ETKENLER
Aydınlatmada gözönüne alınacak ilk özellik verimliliktir. Bununla birlikte dikkate alınması gereken bir takım diğer etkenler de vardır. Bu etkenlerden bazıları Tablo 2'de verilmiştir.
Tablo 2 Yaygın OIarak Kullanılan Işık Kaynaklarının Çeşitli Özellikleri
Tip
Işığın Rengi
Renk Geri Verimi
Maliyeti
Akkor Flamanlı
Normal
Sıcak
İyi
Düşük
Halojen
Sıcak
Çok iyi
Orta
Flüoresan
Tüp
Çeşitli renkler
Ortadan iyiye
Orta
Kontakt
Sıcak
iyi
Orta
Yüksek Basınçlı
Civa
50 -1000
Orta
Yüksek
Sodyum
Sıcak
Çok zayıf
Yüksek
Metal Halide Gün ışığı
zayıf
Çok yüksek
Alçak Basınçlı
Sodyum
Sarı
Yok
Orta
AYDINLATMA KAYNAKLARININ VERİM VE ÖMÜR AÇlSINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Normal flamanlı lambalarla diğer aydınlatma kaynakları arasındaki ilişki aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Normal flamanlı lambaların ömrü ve verimi 1 olarak alınırsa diğer lambaların buna karşı gelen özellikleri şöyledir.
Aydınlatma Kaynağı
Verim Katsayısı
Tahmini Ömür Katsayısı
Halojen 2.1-2.5
2 -3
Tüp Flüoresan
5 -9
4-7
Kompakt Flüoresan
5- 8
8 -10
Yüksek Basınçlı Civa
4-6
7-8
Yüksek Basınçlı Sodyum
7-12.5
7
Metal Halide
8-9
2-6
Alçak Basınçlı Sodyum
10-18
6
AYDINLATMA KAYNAKLARININ SEÇİMİ VE KULLANIM ÖNERİLERİ
Aydınlatma kaynaklarının farklı özelliklerine dayanılarak aşağıdaki kullanım önerileri yapılabilir.
- Normal Flamanlı Lambalar
Kısa süreli çalışmalarda
Genel amaçlı yerlerde
- Halojen Lambalar
Yüksek yoğunluklu aydınlatma
İyi renk geri verimi gereken yerlerde
- Tüp Flüoresan
Sürekli veya kesintili aydınlatma
Genel amaçlar için
İyi renk geri verimi gereken yerlerde
- Kompakt Flüoresan
İç ortamlarda yüksek kaliteli aydınlatma gereken yerlerde
- Yüksek Basınçlı Civa Buharlı
Büyük atölyelerde
Dış ortam aydınlatmasında
- Yüksek Basınçlı Sodyum Buharlı
Dış ortam aydınlatmasında (civa buharlının yerini alabilir)
Yol aydınlatmasında
Depolama sahalarında
- Metal Halide
Sınırlı kaynak sayısı gerektiren geniş sahalarda (spor sahaları vb)
- Alçak Basınçlı Sodyum Buharlı
Renk faktörünün önemli olmadığı dış ortam aydınlatmalarında (otoyol, geniş depolama sahaları)
ENERJİ TASARRUFUNA BİR ÖRNEK
Dış ortam aydınlatması 250 wattlık 65 adet yüksek basınçlı civa buharlı ampul ile sağlanan bir fabrikada ampuller (verim=52 lümen/watt), 90 wattlık alçak basınçlı sodyum buharlı ampullerle (verim 150 lümen/watt) değiştirilirse ne kadar elektrik tasarrufu sağlanır.
Mevcut aydınlatma = Lamba sayısı x Etkinlik faktörü x Lambanın gücü
= 65 x 52 x 250
= 845 000 Lümen
LS : Aynı aydınlık seviyesi için gerekli lamba sayısı
Önerilen aydınlatma = LS x 90 x 150 = 845 000 Lümen
LS = 62.59 yaklaşık olarak LS 63 alınırsa:
Enerji Tasarrufu = (65 x 250) -(63 x 90)
= 10 580 Watt
Aydınlatma ihtiyacını 3650 saat/yıl olarak kabul edersek Yıllık enerji tasarrufu = 10.58x 3650
=38 617 kWh/yıl
Aktif enerjinin fiyatı : 115 500 TL/kWh (01.05.2002)
Yıllık enerji tasarruf maliyeti = 38 617 x 115 500
= 4 460 263 500 TL/yıl (2787 Euro/yıl)
Bu değer ampullerin değiştirme masrafı ile karşılaştırılmalıdır. Bu değerlendirme yapılırken yüksek basınçlı sodyum buharlı ampullerin ömürlerinin biraz daha kısa olduğu göz önüne alınması gereklidir.
ÖNERİLER
• Aydınlatma sistemlerinizi gözden geçirin daha verimli aydınlatmaya geçebilmek için fırsatları değerlendirin.
Örneğin:
• Aydınlatına armatürlerinde herhangi bir değişiklik yapılması düşünülmüyorsa 1000 saat/yıldan fazla kullanılmış akkor flamanlı ampuller kompakt flüoresan ampullerle değiştirilebilir. Armatürde de değişiklik yapılacak ise akkor flamanlı ampuller, llüoresan tüp Iambalarla değiştirilmelidir.
• Ampullerde değişiklik yapılabiliyor ise, yüksek basınçlı civa buharlı ampullerin yüksek basınçlı sodyum buharlı ampuller ile değiştirilmesi kayda değer olabilir.
• Çalışılmayan sahalarda aydınlatma için alçak basınçlı sodyum buharlı ampullerin kullanılması her zaman uygundur.
• Aydınlatma armatürlerinizin değişlirilmesini planlamış iseniz, modern verimli aydınlatma kaynakları ile değiştirilmesinin maliyetini kontrol ediniz. Bu maliyet karşılaştırılmasında uzun ömürlü kaynakların bakım masraflarının daha az olacağını gözönüne alınız.
• Basit ve düşük masraflı önlemler şunları içerir:
• Aydınlatma armatürlerini temiz tutunuz.
• Yapay aydınlatma gereğini azaltmak ve gün ışığından daha fazla yararlanabilmek üzere pencere camlarını düzenli olarak temizleyiniz.
• Ortam aydınlatmasını gün ışığına göre çalışan fotosellerle kontrol ediniz.
• Çalışılmayan zamanlarda sadece güvenlik amaçlı yeterli aydınlık sağlayınız.
IŞIK KAYNAKLARINIZI DAHA VERİMLİ OLANLARLA DEĞİŞTİRİN
İşletmelerin elektrik tüketiminde aydınlatmanın payı genelde düşüktür. Buna karşın aydınlatmanın önemli olabileccği bazı sanayi dalları da bulunmaktadır. Aydınlatma yükünün çok az olduğu yerlerde bile, enerjide önemli bir tasarruf sağlanabilir. Etkin bir enerji yönetim proğramı yapılırken aydınlatma gözardı edilmemelidir.
AYDINLATMA VERİMİ
Piyasada çeşitli enerji verimliliği değerlerine sahip değişik türde aydınlatma kaynakları bulunmaktadır. Tablo 1 'de bazı aydınlatma kaynaklarının temel özellikleri verilmektedir.
Tablo 1 Genel Aydınlatma Kaynaklarının Özellikleri
Tip
Güç (Watt)
Verim (Lümen/Watt) *
Omür (saat)
Akkor Flamanlı
Normal
15- ]000
10-20
1000
Halojen
20 -2000
20 -25
2000 -3000
Flüoresan
Tüp
6 -65
50 - 95
4000 -7000
Kontakt
9 -25
45 - 80
8000 –10000
Yüksek Basınçlı
Civa
50 -1000
40 - 60
7000
Sodyum
50 -1000
70 -120
6000
Metal Halide 400 -2000
80 -90
2000 -6000
Alçak Basınçlı
Sodyum
8 -180
1 00 -ı 80
6000
* Verimlilik, lümen/Watt olarak ifade edilmektedir. (Giren birim enerji başına çıkan ışık akısı)
AYDINLATMA SEÇİMİ İÇİN DİĞER ETKENLER
Aydınlatmada gözönüne alınacak ilk özellik verimliliktir. Bununla birlikte dikkate alınması gereken bir takım diğer etkenler de vardır. Bu etkenlerden bazıları Tablo 2'de verilmiştir.
Tablo 2 Yaygın OIarak Kullanılan Işık Kaynaklarının Çeşitli Özellikleri
Tip
Işığın Rengi
Renk Geri Verimi
Maliyeti
Akkor Flamanlı
Normal
Sıcak
İyi
Düşük
Halojen
Sıcak
Çok iyi
Orta
Flüoresan
Tüp
Çeşitli renkler
Ortadan iyiye
Orta
Kontakt
Sıcak
iyi
Orta
Yüksek Basınçlı
Civa
50 -1000
Orta
Yüksek
Sodyum
Sıcak
Çok zayıf
Yüksek
Metal Halide Gün ışığı
zayıf
Çok yüksek
Alçak Basınçlı
Sodyum
Sarı
Yok
Orta
AYDINLATMA KAYNAKLARININ VERİM VE ÖMÜR AÇlSINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Normal flamanlı lambalarla diğer aydınlatma kaynakları arasındaki ilişki aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Normal flamanlı lambaların ömrü ve verimi 1 olarak alınırsa diğer lambaların buna karşı gelen özellikleri şöyledir.
Aydınlatma Kaynağı
Verim Katsayısı
Tahmini Ömür Katsayısı
Halojen 2.1-2.5
2 -3
Tüp Flüoresan
5 -9
4-7
Kompakt Flüoresan
5- 8
8 -10
Yüksek Basınçlı Civa
4-6
7-8
Yüksek Basınçlı Sodyum
7-12.5
7
Metal Halide
8-9
2-6
Alçak Basınçlı Sodyum
10-18
6
AYDINLATMA KAYNAKLARININ SEÇİMİ VE KULLANIM ÖNERİLERİ
Aydınlatma kaynaklarının farklı özelliklerine dayanılarak aşağıdaki kullanım önerileri yapılabilir.
- Normal Flamanlı Lambalar
Kısa süreli çalışmalarda
Genel amaçlı yerlerde
- Halojen Lambalar
Yüksek yoğunluklu aydınlatma
İyi renk geri verimi gereken yerlerde
- Tüp Flüoresan
Sürekli veya kesintili aydınlatma
Genel amaçlar için
İyi renk geri verimi gereken yerlerde
- Kompakt Flüoresan
İç ortamlarda yüksek kaliteli aydınlatma gereken yerlerde
- Yüksek Basınçlı Civa Buharlı
Büyük atölyelerde
Dış ortam aydınlatmasında
- Yüksek Basınçlı Sodyum Buharlı
Dış ortam aydınlatmasında (civa buharlının yerini alabilir)
Yol aydınlatmasında
Depolama sahalarında
- Metal Halide
Sınırlı kaynak sayısı gerektiren geniş sahalarda (spor sahaları vb)
- Alçak Basınçlı Sodyum Buharlı
Renk faktörünün önemli olmadığı dış ortam aydınlatmalarında (otoyol, geniş depolama sahaları)
ENERJİ TASARRUFUNA BİR ÖRNEK
Dış ortam aydınlatması 250 wattlık 65 adet yüksek basınçlı civa buharlı ampul ile sağlanan bir fabrikada ampuller (verim=52 lümen/watt), 90 wattlık alçak basınçlı sodyum buharlı ampullerle (verim 150 lümen/watt) değiştirilirse ne kadar elektrik tasarrufu sağlanır.
Mevcut aydınlatma = Lamba sayısı x Etkinlik faktörü x Lambanın gücü
= 65 x 52 x 250
= 845 000 Lümen
LS : Aynı aydınlık seviyesi için gerekli lamba sayısı
Önerilen aydınlatma = LS x 90 x 150 = 845 000 Lümen
LS = 62.59 yaklaşık olarak LS 63 alınırsa:
Enerji Tasarrufu = (65 x 250) -(63 x 90)
= 10 580 Watt
Aydınlatma ihtiyacını 3650 saat/yıl olarak kabul edersek Yıllık enerji tasarrufu = 10.58x 3650
=38 617 kWh/yıl
Aktif enerjinin fiyatı : 115 500 TL/kWh (01.05.2002)
Yıllık enerji tasarruf maliyeti = 38 617 x 115 500
= 4 460 263 500 TL/yıl (2787 Euro/yıl)
Bu değer ampullerin değiştirme masrafı ile karşılaştırılmalıdır. Bu değerlendirme yapılırken yüksek basınçlı sodyum buharlı ampullerin ömürlerinin biraz daha kısa olduğu göz önüne alınması gereklidir.
ÖNERİLER
• Aydınlatma sistemlerinizi gözden geçirin daha verimli aydınlatmaya geçebilmek için fırsatları değerlendirin.
Örneğin:
• Aydınlatına armatürlerinde herhangi bir değişiklik yapılması düşünülmüyorsa 1000 saat/yıldan fazla kullanılmış akkor flamanlı ampuller kompakt flüoresan ampullerle değiştirilebilir. Armatürde de değişiklik yapılacak ise akkor flamanlı ampuller, llüoresan tüp Iambalarla değiştirilmelidir.
• Ampullerde değişiklik yapılabiliyor ise, yüksek basınçlı civa buharlı ampullerin yüksek basınçlı sodyum buharlı ampuller ile değiştirilmesi kayda değer olabilir.
• Çalışılmayan sahalarda aydınlatma için alçak basınçlı sodyum buharlı ampullerin kullanılması her zaman uygundur.
• Aydınlatma armatürlerinizin değişlirilmesini planlamış iseniz, modern verimli aydınlatma kaynakları ile değiştirilmesinin maliyetini kontrol ediniz. Bu maliyet karşılaştırılmasında uzun ömürlü kaynakların bakım masraflarının daha az olacağını gözönüne alınız.
• Basit ve düşük masraflı önlemler şunları içerir:
• Aydınlatma armatürlerini temiz tutunuz.
• Yapay aydınlatma gereğini azaltmak ve gün ışığından daha fazla yararlanabilmek üzere pencere camlarını düzenli olarak temizleyiniz.
• Ortam aydınlatmasını gün ışığına göre çalışan fotosellerle kontrol ediniz.
• Çalışılmayan zamanlarda sadece güvenlik amaçlı yeterli aydınlık sağlayınız.