Jeneratör çalışırken kompanzasyon devrede olmalı mı?

Konuya müdahil olmamın nedeni aslında başka bu konu başlığında reaktifin ne olup olmadığı tartışılmaya başlanmış. Hep falanca hocaların yada filanca kurumların söylemleri alınarak açıklamalar yapılmış. Benim bilgilerim hatalı olabilir kabul ederim fakat bunca yıllık tecrübem benim reaktife daha farklı bir gözle bakmama neden oluyor. Konuya katkıda bulunan teknik eleman arkadaşların da yazılarından reaktif'in tam olarak anlaşılamadığını tekrar görüyorum.


Dycom arkadaşın yazılarında çok çok önemli bir nokta ""Ürettiğim özel kompanzasyon cihazı sayesinde jeneratör enerjisi kompanze ediliyor ve mazottan %30 civarı tasarruf yapıyor."" . Reaktif nedir derken elbete ben de okudum mıknatıslanma akımı deniliyor sanki DC enejiyi bir bobine uyguladığınızda mıknatıslanma oluşmuyor. Yada sadece hatta ve cihazlardaki kayıplardan bahsediliyor bir çok akademik yazıda reaktifler için ayrıca ham madde harcanmaz deniliyor (kayıplar kadar harcanır) simdi bu %30 sadece kayıplar mı?

Merhaba Arkadaşlarım,

Arkadaşlarımın kAtkı olarak ilettikleri değerli fikirlerini okudum, onlar kadar bilimsel veriler veremıyeceğim ama, tecrübemi aktarabilirim.
İşyerimizde, yeni devreye alacağımız 400 kVA AKSA jeneratör için, müteahhit firmaya jeneratör çalışırkende kompanzasyonu devreye almak istediğimi buna göre devrelerde (kendi fikrimce değişişiklikler istedim.) Teknık lafları tekrar etmıyeceğim, bana; Jeneratör çalışırken kompanzasyon tesisini devrede olmasının jeneratöre zararlı olduğu belirtildi. Bende, isteğimden vazgeçtim.

360 kvA'lık Aksa jeneratör (üzerinde 140 kvar' lık kompanzasyon ünitesi var ) 5 yıldır sorunsuz ola-
rak çalışıyor.Jeneratör çalışır iken, Cosq nin biraz düşük tutulması ( 0,96-0,97 ) emniyet yönünden uygun
olabilir.Kompanzasyon yapılması durumunda yakıt tasarrufu olacağı tabiidir.Ölçüm yapmamamıza rağmen
bunun % 5-10 civarında olması ( asgariden ) beklenebilir.

Fahri abinin dediği doğrudur.

üstüne basa basa bunun tespiti yapılmadığını söylüyorum.
%30 lafı, kullanan arkadaşın "mazot almaya 10 kere yerine 7-8 kere gitti" gibi bir sözden çıktı.
yüklerinin farklı olmadığınıda söyledi. tabi bunu bilemeyiz.
ama kullanan arkadaşın böyle bir yalan söylemesini gerektirecek birşey de yok.

yalnız bildiğim bir nokta;
yanılmıyorsam, index kompresör firması, jeneratörlerinde bir şekilde kondansatör ilavesiyle güç artırılmasına ilişkin bir çalışma yapmış. sonucunu bilmiyorum. ama tasarruf sağlamasa böyle bir çalışma içine girmezlerdi.

Saygılarımla
Gökhan OLGUN

edremit arkadaş selam, soruna cevap olarak;

reaktif gücün fazla akım çektiğini herkes bilir. bunun nedeni, gerilim düşüklüğünde yüklerin daha fazla akım çekmek istemesi gibidir.
akım-gerilim arası açı farkı oluşacağı için, yani akım tepe noktasında iken gerilimin tepe noktasından aşağıda olması fazla akım çekmesine neden olur. Ama aktif bileşen, kompanze edilsede edilmesede aynıdır.
öte yandan reaktif güç sisteme geri iade edilir ve başka yükler tarafından harcanır. bu yüzden santrallerde reaktif güç için ekstra yakıt harcaması yapmak gerekmez diye denir. o kadar çok yük varki, reaktif güç bir şekilde bir yerde harcanıyor çünkü. yüksek gerilimle alçak gerilim arasında trafo vasıtasıyla bir izolasyon oluştursak da sisteme geri iade edilen bu güç o trafonun sekonderinde harcanamazsa primerine iade olur ve yine de bir yerlerde harcanır.
peki jeneratörde nasıl olacak bu iade edilen güç. zaten harcanamıyor. jeneratör bu gücü eritmek için karşı güç oluşturacak ve gücüne, dolayısıyla mazota yüklenecektir. aynı şey klasik kompanzasyonla kompaze edilirse, mutlaka kapasitife kalınacak durumda da geçerlidir. şimdiye kadar konuştuğumuz gibi, faydası olmayacağı gibi zararı olacaktır.
üstelik sadece klasik kompanzasyon ile değil, trifaze komp. yapan dinamik kompanzasyonunda tasarrufa fazla katkısı olmayacaktır. sadece en düşük akım çekilen faz belli ve bunun üzerinden komp. sağlanırsa faydası bir ölçüde olur.

İnşallah izah edebilmişimdir
kolay gelsin
Gökhan OLGUN

* Enerjiyi veren/ileten ne olursa olsun, endüktif yük arttıkça akım ile gerilim arasındaki açı artar cosfi düşer,görünür güç (S) artar dolayısıyla şebekeden çekilen akımda artar.
* Yük, çekilen akım arttıkça çekilen gücü düşen gerilimi dengelemek için jeneratörde bulunan governör kartı yakıt pompasındaki akışı hızlandırır. Daha fazla yakıt tüketilir.
* Şebeke-jeneratör güçleri çok nadir birebir seçilir. Genelde sadece önem arzeden yükler jeneratörden verilir bu yüzden jeneratör gücü şebeke gücünün tesise göre %50'si %60 bazen %70'i gibi seçilir. Mevcut kompanzasyonumuz ise trafo gücüne göre tasarlanmıştır toplam kapasitif reaktif güç dolayısıyla kademe kondansatör güç değerleri jeneratör sistemi için fazla gelecektir.Genelde Klasik kompanzasyon uygulaması yapıldığı için (kondansatör grubunun yük devreye girdikten sonra alınması,yük çıktıktan sonra devreden çıkması) jeneratörü zorlayacak piklerin sürekli oluşmasına sebebiyet verecektir.
*Tristörlü ve tek faz kondansatör devreye alan röle ile çok kademeli ve düşük kondansatör güçlü bir (hassas)kompanzasyonla jeneratörden çekilen akım azalacak dolayısıyla yakıt tüketimide azalacaktır. Bunu deneyle ispatlamaya gerek yoktur aşikardır.

merhaba

servisçi arkadaş anlattı.

1600 cat jenaratörü devreye alıyorlar bir zaman sonra(mevsim değişimiyle; yazın yükün artmasına paralel daha fazla kondansatör girince devreye ) jenaratör üstünden yükü atarak devre dışı kalıyor arızası cıkıyor.transfer panosunda jenaratör devreye girdiğinde kompanzasyonu devredışı bırakan kumanda da var.kompanzasyonun devre dışı kaldığını düşünüyorlar.
ondan olur bundan olur kontrol ediyorlar nafile.servis ağındaki mühendisleri, tecrübeli ustaları arıyorlar herkes kompanzasyonu hedef gösteriyor.konpanzasyon devre dışı deyip sorunu başka yerde arıyorlar.birkaç gün uğraşıyorlar.
en son konpanzasyon şalterini kapatarak deniyorlar ve mutlu son.jeneratör arızayı kesiyor.kumandanın konpanzasyonu devreden çıkarmadığı görülüyor.
sonuç olarak konpanzasyonun devrede olmaması gerktiğini söylüyorlar.

merhaba teomanbr
sanıyorum konuya geç katılmanızdan olacak tam anlaşılamadı galiba,
biz zaten bahsiniz konusunda hemfikiriz.
kısaca özetlersek yazılanları, sorunu kompanzasyon adı altında genellemenin yanlış olduğu,
konvansiyonel sistemin gerçekten zarara neden olacağı,
fakat teknikadam_41 hocamın da dediği gibi;
her fazın reaktif gücünün ayrı denetlendiği,
kontaktördeki gibi gerilim şoklarının olmadığı,
yükün girmesi veya (özellikle) çıkmasından en fazla 1-2 periyot (20-40msn) sonra kompanzasyonun sağlandığı veya bitirildiği bir sistemin tasarruf açısından faydalı olacağı kanaatına varmış bulunmaktayız.

Arkadaşlar biz 110Kva bir jeneratör alacağız, toplam 4 tane kompanzasyon panomuz va. jeneratör çalışırkende kompanzasyonu devre dışı yapmak istiyoruz bunun için ne yapmamız gerekiyor. Yardımcı olursanız sevinirim

Kompanzasyon tesislerinin besleme gerilmlerini jeneratör barasından almak en pratik yoldur ! Olası so-
runları düşünerek böyle bir çözüm uygulayabilirsiniz.

Elektronik 67 kardeşim.Umarım bağışlarsın.Tam tersini yazmışım.Hafta başı sendromu bu olsa gerek.
Rölelerin kumanda gerilimini şebekeden almanız gerekiyor.

jekom Jeneratör çalışırken kompanzasyon devrede olmamalıdır jeneratöre gereksizyere yüklenmiş olur ve Elektronik kontrol sistemlerine zararverir bu denenmiş ve bir çok yerde sorun olmuş bir durumdur kesinlikle devre dışı olmalıdır.