Kaçak Akım Koruma Rölesinin Kararsız Açması

[yigitsdr]

KAKR'lerinin amacı kişi, eşya ve tesisatı tehlikeli durumlardan korumaktır. Fakat KAKR'nin zaafları vardır. Her teknolojik cihaz gibi KAKR'nin teknolojik gelişimi sürekli devam eden kesintisiz bir süreçtir. Zaaf konusunu en sona bırakıyorum...
KAKR iki nedene bağlı açma yapar:

Yazıyı yalın tutmak için Monofaze bir KAKR'ni dikkate alıyorum!

1) Toroid Kaynaklı:
a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
b) Elektromanyetik Girişimler
bunlara eklemeler yapılabilir.

a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroidin üzerindeki manyetik akının eşitsizliği durumunda (üretici firmanın önceden belirlediği normal çalışma değerlerinin değişmesi) açma yapar.

*Manyetik akıyı bozan sebepler:
-Faz Hattı KAKR'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Notr Hattı KAKR'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Faz Hattı Toprak Hattına temas ederse,
-Notr Hattı Toprak Hattına temas ederse



b) Elektromanyetik Girişimler
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroid ve Sabit Mıknatıs gibi manyetik zaafiyetleri olan elemanların, manyetik alanlarının bozulması veya çalışma şartlarının 'kaçak akımlar dışındaki' sebeplerden değişmesi durumunda açma yapar.

*Elektromanyetik girişimlerin sebepleri (THD'lar):
-Elektrik sinyalinin frekansında bozulma,
-Elektrik sinyalinin geriliminde bozulma,
-Elektrik sinyalinin zamanında bozulma

Günümüzdeki EMI açtırmalarının sebepleri ağırlıklı olarak EMI filtreleri, RFI filtreleri, inverter cihazlar, güç elektroniği elemanları vb. kaynaklıdır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte evlerimizde güç elektroniği ve filtre içeren cihazların sayısı oldukça fazlalaşmış ve şiddetle artmaya devam etmektedir. Bundan birkaç yıl önce ev ve işyerlerimizde daha çok konvansiyonel aygıtlar vardı, fazla bileşeni olmayan basit yapılı cihazlar. Cihaz üreticilerinin sayısı kısıtlı fakat cihazlar daha çok şebeke ile uyumlu çalışıyordu.
Şu an üretici sayıyı her gün artmakta, buna bağlı olarak gelişen rekabetle teknolojik gelişmeler ivme kazanmış durumdadır. Hal böyle olunca az önce bahsi geçen karmaşık cihazlar gelişmekte ve yaygınlık kazanmakta olsa da tesisat teknolojilerinin gelişimi ile arasında zaman farkı oluşmaktadır.

Önce sorunlar ardından çözümler gelmektedir. Günümüzün karmaşık cihazları evlere ve işyerlerine avantajlarıyla birlikte dezavantajlarını da getirmektedir.

Bugün en büyük sorunumuz, gelişmiş cihazlar ile KAKR'leri arasındaki teknolojik uyuşmazlıktır. Mevcut KAKR'leri değiştirilmeden röleler ile uyumsuz cihazlar binalara girmiştir. Eski konvansiyonel bileşenli binalar yerini tamamiyle karmaşık, farklı standartlara sahip cihazlara bırakmış ve bunların sayısında da sürekli artış olmuştur.

Bahsettiğimiz cihazların TDH ve EMI oranları yüksek olup günümüzdeki 'EN ÇOK KAÇAK AKIM RÖLESİ KARARSIZ ÇALIŞMA veya KAÇAK AKIM RÖLESİ AÇTIRMA' nedenidir.

Elektrik şebekeleri yakınında meydana gelen yıldırım deşarjları, atmosferdeki iyonlaşma gibi doğa olayları da dış kaynaklı TDH ve EMI sebepleridir. Çok özet şekilde söylemek gerekirse; mevcut kaynağı bozup farklı bir kaynaktan gelen ve olağan koşulları bozan her olay bir TDH ve EMI sebebidir.

Tesisatın etkilenme alanında meydana gelen her türlü iç veya dış THD ve EMI olayları KAKR açma sebebidir.

O yüzden günümüzde, istenmeyen KAKR açma olayları geçmişe nazaran artmıştır.

İç kaynaklı TDH ve EMI'lerde, topraklama kullanılmayan binalarda KAKR genellikle açma yapmaz.

Gereksiz açmaların önlenmesi hususunda farklı metodlar kullanılabilir:

-emi ve rfi filtrelerinin şebeke girişinde konumlandırılması,
-özelleşmiş KAKR rölelerinin kullanılması,
-Mevcut KAKR'nin röle gücünü yükseltmek,
metodlar arttırılabilir. Hangi metodun hangi açma için uygun olacağı tesisatın değerlendirilmesine bağlıdır.

Benim başka bir başlık altında söylediğim 3. şık (KAKR'nin röle gücünü arttırmak) metodunun açıklaması çok basittir. Daha yüksek anma gücüne sahip KAKR'nin iç yapısı daha kuvvetlidir. Bu, EMI ve TDH'lerin iç yapıda kullanılan bileşenlere yaptığı baskı ile ilgilidir.

not: Toroidal açma ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır.

KAKR Zaafları:

KAKR tek başına değerlendirildiğinde ideal bir koruma elemanı değildir, çünkü Monofaze bir röleli evin bulunduğu binada topraklamaya diğer bir fazdan kısa devre olduğunda röle açmaz. Bu, mevcut rölelerin en ilkel ve acele geliştirilmesi gereken zaafiyetidir. Şebekenin kullanıcısına KORUMAYI KESİNLİKLE GARANTİ EDEMEZ!

Çok daha genişletebilirim fakat vakit biraz kısıtlı.


2) Mekanik Arıza: Mekanik elemanların bozulması
Mekanik bozulma üzerinde durmuyorum.

Dip not: Yazılanlar, deneyim, araştırma, ve kişisel teorinin harmanıdır.

 

[yigitsdr]

Monofaze KAKR'lerinin zaafiyetlerinin giderilmesi de çok basittir. Konu ürün gelişimi fikir hakkıyla ilgili olduğu için burada yazmıyorum.
Başka bir yazıda bir arkadaş, TEKNOLOJİNİN DEVLERİ ve Siemens gibi firmaları yücelten, ululaştıran, onları kutsayıp insan üstü varlıklar olduğunu iddia eden bir yazı yazmıştı. O beyefendinin, YÜCE SIEMENS ve TEKNOLOJİ DEVLERİNDE tanıdıkları varsa konuyu görüşmeye hazırım.

 

[yigitsdr]

Bir başka KAKR zaafiyeti de şudur:

Teorik olarak iyi bir yalıtkan üzerinde duran kişi (kendi vücut direncinden çok daha yüksek dirence sahip bir yüzey) bir şekilde Faz-Notr arasına temas ederse KAKR KORUMA YAPMAZ (kişisel teori, denemedim).

 

[arkaplan]

Bir başka KAKR zaafiyeti de şudur:

Teorik olarak iyi bir yalıtkan üzerinde duran kişi (kendi vücut direncinden çok daha yüksek dirence sahip bir yüzey) bir şekilde Faz-Notr arasına temas ederse KAKR KORUMA YAPMAZ (kişisel teori, denemedim).

Biraz uçuk fikir diyelim .
Kaçak Akım Rölesi Faz-Nötr arasına temas
Fotodaki özellikte nasır parçası ( tam ölü değil )

İnsan topraklama direnci ?

Sonuç ne olur ?

 

[yigitsdr]

Biraz uçuk fikir diyelim .
Kaçak Akım Rölesi Faz-Nötr arasına temas
Fotodaki özellikte nasır parçası ( tam ölü değil )

Sonuç ne olur ?
Ekli dosyayı görüntüle 58013

İçim kalktı yemin ederim

 

[arkaplan]

https://www.yilkomer.com/dly-ayarlanabilir-kacak-akim-rolesi/

 

[yigitsdr]

Linkteki açıklamalarda epey detay verilmiş. Bu tip detayları birçok üreticinin sayfasında ve kaynağında dahi bulamıyoruz. Zaten Yılkomer bu tip durumların üzerinde sıkı duruyor, örnek paylaşımları var, ilk denilenilecek bilgi akışı sağlıyorlar.

Ama tabiki bu cihaz şalter özelliğine sahip değil, o yüzden binalarda kullanamıyoruz. İlgili kuruluşların 30mA şartı da sabit bir değer.

Yukarıda bahsettiğim gibi firmaların özel röle çalışmaları var fakat çok pahalı. Her müşteri bunları taktırabilecek güçte değil, birçoğu röleyi iptal ettiriyor ya da kaçak akım değerini yükseltiyor (çok şükür bugüne kadar böyle birşeyi ben yapmadım).

Bazılarına ters gelebilir ama benim elektrikle ilgili ilkem şudur; Elektrik insanların hayatını kolaylaştırmalı, onların hayatına kast etmemeli, eğer böyle olacaksa insanlar elektriği kullanmamalı. Demek istediğim şudur, 30mA ile o tesisat çalışacaksa çalışacak, çalıştırılamıyorsa o tesisata elektrik verilmeyecek (özel durumlar hariç). Hiçbir elektrikçinin elektrik yüzünden ölen kişiyi geriye getirebilmeye gücü yetmez.

Konuya dönelim, harmonik bağışıklığı olan röleleri bugüne kadar deneme imkanım olmadı, sıkıntılı tesisatlarda performansı nedir bilmiyorum.

Bir kavram karışıklığını önlemek adına bundan sonra KAKR (Kaçak Akım Koruma Rölesi) olarak yaptığım kısaltmayı KAKŞ (Kaçak Akım Koruma Şalteri) olarak değiştiriyorum. Terminolojide KAKR aslında genel bir ifadedir. Yani kaçak akımdan korunmak için geliştirilmiş bütün cihazlar için kullanılır. Örneğin priz ifadesi gibi, dahilde kullanılan priz var hariçte kullanılan priz var. İkisi de priz olsa da kullanım yerleri farklı.
Bunun gibi, biz KAKR diyerek aslında KAKŞ'ni ifade etmek istiyoruz, yani bir yardımcıya ihtiyaç duymadan ŞALTER özelliği ile devreyi açsın istiyoruz. Bunun yanında şalter özelliği olmayan, yalnızca anahtarlama yapan röleler de mevcut.

Kendinden kurmalı KAKŞ' leri de var fakat ben kullanmadım.

Ama paylaşım muhteşem olmuş, benim üzerinde durduğum noktalarla ilgili ciddi bilgiler verilmiş.

Konuya hakim gibi görünen bazı zat'ı muhteremler kibir yapmaktan konuyu tartışmaya vakit bulamadılar.

Adamlara diyorumki; arkadaş ben bu arızaların şundan şundan olabileceğini düşünüyorum ve şu şekilde çözdüm diyorum. Birisi "100A de takarsın" diyor, diğeri "senin yerin Siemens" diyor. Buna karşılık soru sorulduğunda hiçbirinin fikri yok(!)

Bunların içerisinde: "deneme yanılmayla genellemelere varılamaz, bilimsel bilgiye ancak deneme yapmadan ve yanılmadan ulaşmak mümkündür. Bu bilgiye de ancak SIEMENS'te ulaşılır." gibi ortaçağ engizisyon rahipleri benzeri uçuk, çelişkili fikirler ortaya atan PROFESYONEL DÜŞÜNÜRLER de var.

 

[yigitsdr]

KAKR'lerinin amacı kişi, eşya ve tesisatı tehlikeli durumlardan korumaktır. Fakat KAKR'nin zaafları vardır. Her teknolojik cihaz gibi KAKR'nin teknolojik gelişimi sürekli devam eden kesintisiz bir süreçtir. Zaaf konusunu en sona bırakıyorum...
KAKR iki nedene bağlı açma yapar:

Yazıyı yalın tutmak için Monofaze bir KAKR'ni dikkate alıyorum!

1) Toroid Kaynaklı:
a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
b) Elektromanyetik Girişimler
bunlara eklemeler yapılabilir.

a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroidin üzerindeki manyetik akının eşitsizliği durumunda (üretici firmanın önceden belirlediği normal çalışma değerlerinin değişmesi) açma yapar.

*Manyetik akıyı bozan sebepler:
-Faz Hattı KAKR'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Notr Hattı KAKR'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Faz Hattı Toprak Hattına temas ederse,
-Notr Hattı Toprak Hattına temas ederse



b) Elektromanyetik Girişimler
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroid ve Sabit Mıknatıs gibi manyetik zaafiyetleri olan elemanların, manyetik alanlarının bozulması veya çalışma şartlarının 'kaçak akımlar dışındaki' sebeplerden değişmesi durumunda açma yapar.

*Elektromanyetik girişimlerin sebepleri (THD'lar):
-Elektrik sinyalinin frekansında bozulma,
-Elektrik sinyalinin geriliminde bozulma,
-Elektrik sinyalinin zamanında bozulma

Günümüzdeki EMI açtırmalarının sebepleri ağırlıklı olarak EMI filtreleri, RFI filtreleri, inverter cihazlar, güç elektroniği elemanları vb. kaynaklıdır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte evlerimizde güç elektroniği ve filtre içeren cihazların sayısı oldukça fazlalaşmış ve şiddetle artmaya devam etmektedir. Bundan birkaç yıl önce ev ve işyerlerimizde daha çok konvansiyonel aygıtlar vardı, fazla bileşeni olmayan basit yapılı cihazlar. Cihaz üreticilerinin sayısı kısıtlı fakat cihazlar daha çok şebeke ile uyumlu çalışıyordu.
Şu an üretici sayıyı her gün artmakta, buna bağlı olarak gelişen rekabetle teknolojik gelişmeler ivme kazanmış durumdadır. Hal böyle olunca az önce bahsi geçen karmaşık cihazlar gelişmekte ve yaygınlık kazanmakta olsa da tesisat teknolojilerinin gelişimi ile arasında zaman farkı oluşmaktadır.

Önce sorunlar ardından çözümler gelmektedir. Günümüzün karmaşık cihazları evlere ve işyerlerine avantajlarıyla birlikte dezavantajlarını da getirmektedir.

Bugün en büyük sorunumuz, gelişmiş cihazlar ile KAKR'leri arasındaki teknolojik uyuşmazlıktır. Mevcut KAKR'leri değiştirilmeden röleler ile uyumsuz cihazlar binalara girmiştir. Eski konvansiyonel bileşenli binalar yerini tamamiyle karmaşık, farklı standartlara sahip cihazlara bırakmış ve bunların sayısında da sürekli artış olmuştur.

Bahsettiğimiz cihazların TDH ve EMI oranları yüksek olup günümüzdeki 'EN ÇOK KAÇAK AKIM RÖLESİ KARARSIZ ÇALIŞMA veya KAÇAK AKIM RÖLESİ AÇTIRMA' nedenidir.

Elektrik şebekeleri yakınında meydana gelen yıldırım deşarjları, atmosferdeki iyonlaşma gibi doğa olayları da dış kaynaklı TDH ve EMI sebepleridir. Çok özet şekilde söylemek gerekirse; mevcut kaynağı bozup farklı bir kaynaktan gelen ve olağan koşulları bozan her olay bir TDH ve EMI sebebidir.

Tesisatın etkilenme alanında meydana gelen her türlü iç veya dış THD ve EMI olayları KAKR açma sebebidir.

O yüzden günümüzde, istenmeyen KAKR açma olayları geçmişe nazaran artmıştır.

İç kaynaklı TDH ve EMI'lerde, topraklama kullanılmayan binalarda KAKR genellikle açma yapmaz.

Gereksiz açmaların önlenmesi hususunda farklı metodlar kullanılabilir:

-emi ve rfi filtrelerinin şebeke girişinde konumlandırılması,
-özelleşmiş KAKR rölelerinin kullanılması,
-Mevcut KAKR'nin röle gücünü yükseltmek,
metodlar arttırılabilir. Hangi metodun hangi açma için uygun olacağı tesisatın değerlendirilmesine bağlıdır.

Benim başka bir başlık altında söylediğim 3. şık (KAKR'nin röle gücünü arttırmak) metodunun açıklaması çok basittir. Daha yüksek anma gücüne sahip KAKR'nin iç yapısı daha kuvvetlidir. Bu, EMI ve TDH'lerin iç yapıda kullanılan bileşenlere yaptığı baskı ile ilgilidir.

not: Toroidal açma ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır.

KAKR Zaafları:

KAKR tek başına değerlendirildiğinde ideal bir koruma elemanı değildir, çünkü Monofaze bir röleli evin bulunduğu binada topraklamaya diğer bir fazdan kısa devre olduğunda röle açmaz. Bu, mevcut rölelerin en ilkel ve acele geliştirilmesi gereken zaafiyetidir. Şebekenin kullanıcısına KORUMAYI KESİNLİKLE GARANTİ EDEMEZ!

Çok daha genişletebilirim fakat vakit biraz kısıtlı.


2) Mekanik Arıza: Mekanik elemanların bozulması
Mekanik bozulma üzerinde durmuyorum.

Dip not: Yazılanlar, deneyim, araştırma, ve kişisel teorinin harmanıdır.

Yukarıdaki yanlış anlaşılmaya sebep olabilecek eksik ifadeler aşağıda düzeltilmiştir:


*a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması (eski yazı)
*b) Elektromanyetik Girişimler (eski yazı)

*not: Toroidal açma ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır. (eski yazı)

Ufak tefek düzeltmeler içerir!

KAKŞ'lerinin amacı kişi, eşya ve tesisatı tehlikeli durumlardan korumaktır. Fakat KAKŞ'nin zaafları vardır. Her teknolojik cihaz gibi KAKŞ'nin teknolojik gelişimi sürekli devam eden kesintisiz bir süreçtir. Zaaf konusunu en sona bırakıyorum...
KAKŞ iki nedene bağlı açma yapar:

Yazıyı yalın tutmak için Monofaze bir KAKŞ'ni dikkate alıyorum!

1) Toroid Kaynaklı:
a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması Durumundaki Açmalar
b) Elektromanyetik Girişimler, THD Kaynaklı Açmalar
bunlara eklemeler yapılabilir.

a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroidin üzerindeki manyetik akının eşitsizliği durumunda (üretici firmanın önceden belirlediği normal çalışma değerlerinin değişmesi) açma yapar.

*Manyetik akıyı bozan sebepler:
-Faz Hattı KAKŞ'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Notr Hattı KAKŞ'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Faz Hattı Toprak Hattına temas ederse,
-Notr Hattı Toprak Hattına temas ederse



b) Elektromanyetik Girişimler, THD Kaynaklı Açmalar
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroid ve Sabit Mıknatıs gibi manyetik zaafiyetleri olan elemanların, manyetik alanlarının bozulması veya çalışma şartlarının 'kaçak akımlar dışındaki' sebeplerden değişmesi durumunda açma yapar.

*Elektromanyetik girişimlerin sebepleri (THD'lar):
-Elektrik sinyalinin frekansında bozulma,
-Elektrik sinyalinin geriliminde bozulma,
-Elektrik sinyalinin zamanında bozulma

Günümüzdeki EMI açtırmalarının sebepleri ağırlıklı olarak EMI filtreleri, RFI filtreleri, inverter cihazlar, güç elektroniği elemanları vb. kaynaklıdır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte evlerimizde güç elektroniği ve filtre içeren cihazların sayısı oldukça fazlalaşmış ve şiddetle artmaya devam etmektedir. Bundan birkaç yıl önce ev ve işyerlerimizde daha çok konvansiyonel aygıtlar vardı, fazla bileşeni olmayan basit yapılı cihazlar. Cihaz üreticilerinin sayısı kısıtlı fakat cihazlar daha çok şebeke ile uyumlu çalışıyordu.
Şu an üretici sayıyı her gün artmakta, buna bağlı olarak gelişen rekabetle teknolojik gelişmeler ivme kazanmış durumdadır. Hal böyle olunca az önce bahsi geçen karmaşık cihazlar gelişmekte ve yaygınlık kazanmakta olsa da tesisat teknolojilerinin gelişimi ile arasında zaman farkı oluşmaktadır.

Önce sorunlar ardından çözümler gelmektedir. Günümüzün karmaşık cihazları evlere ve işyerlerine avantajlarıyla birlikte dezavantajlarını da getirmektedir.

Bugün en büyük sorunumuz, gelişmiş cihazlar ile KAKŞ'leri arasındaki teknolojik uyuşmazlıktır. Mevcut KAKŞ'leri değiştirilmeden röleler ile uyumsuz cihazlar binalara girmiştir. Eski konvansiyonel bileşenli binalar yerini tamamiyle karmaşık, farklı standartlara sahip cihazlara bırakmış ve bunların sayısında da sürekli artış olmuştur.

Bahsettiğimiz cihazların TDH ve EMI oranları yüksek olup günümüzdeki 'EN ÇOK KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ KARARSIZ ÇALIŞMA veya KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ AÇTIRMA' nedenidir.

Elektrik şebekeleri yakınında meydana gelen yıldırım deşarjları, atmosferdeki iyonlaşma gibi doğa olayları da dış kaynaklı TDH ve EMI sebepleridir. Çok özet şekilde söylemek gerekirse; mevcut kaynağı bozup farklı bir kaynaktan gelen ve olağan koşulları bozan her olay bir TDH ve EMI sebebidir.

Tesisatın etkilenme alanında meydana gelen her türlü iç veya dış THD ve EMI olayları KAKŞ açma sebebidir.

O yüzden günümüzde, istenmeyen KAKŞ açma olayları geçmişe nazaran artmıştır.

İç kaynaklı TDH ve EMI'lerde, topraklama kullanılmayan binalarda KAKŞ genellikle açma yapmaz.

Gereksiz açmaların önlenmesi hususunda farklı metodlar kullanılabilir:

-emi ve rfi filtrelerinin şebeke girişinde konumlandırılması,
-özelleşmiş KAKŞ rölelerinin kullanılması,
-Mevcut KAKŞ'nin röle gücünü yükseltmek,
metodlar arttırılabilir. Hangi metodun hangi açma için uygun olacağı tesisatın değerlendirilmesine bağlıdır.

Benim başka bir başlık altında söylediğim 3. şık (KAKŞ'nin röle gücünü arttırmak) metodunun açıklaması çok basittir. Daha yüksek anma gücüne sahip KAKŞ'nin iç yapısı daha kuvvetlidir. Bu, EMI ve TDH'lerin iç yapıda kullanılan bileşenlere yaptığı baskı ile ilgilidir.

not: Toroidal manyetik akı eşitliğinin bozulma durumundaki açmalar ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır. Her ikisi de Toroid'den veya sabit mıknatıstan kaynaklansa da sebepleri farklıdır. EMI VE THD'ler de KAKŞ'ni açtırır, fakat bu, tesisatta kaçak olduğu anlamına gelemez. KAKŞ açması "kaçak akım" olarak tek nedene bağlanamaz! Yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı da KAKŞ açma yapar.

Dolayısıyla KAKŞ arızalarında yaklaşım çok önemlidir. Konu ile ilgili yeteri kadar tecrübe, bilgi ve sağduyu olması gerekir.

Arızayı gidermede farklı uzmanlar farklı metodoloji kullanabilir. Bu, birinin yorumu yanlış, diğerininki doğru anlamını taşımaz. Farklı metotlar bu arızaları gidermede eşzamanlı olarak işe yarayabilir. Örneğin; bir binada yukarıya çıkarılacak yükleri asansör kullanarak da taşıyabileceğiniz gibi, merdivenleri kullanarak da taşıyabilirsiniz. Metotlar farklı olduğu için yükün taşınamadığını iddia edemezsiniz, çünkü her iki metotta yükleri taşımada kullanılan bir yöntemdir.

Ayrıca eskiden olduğu gibi "KAKŞ içerisinde bir adet toroid vardır vs. vs. vardır" gibi tartışmalar geride kalmıştır. Bugün çift toroidli, Elektronik bileşenli kompleks KAKŞ'leri üretilmektedir. Yukarıda bahsedildiği gibi cihaz gelişimi sürekli devam eden bir süreçtir. Dünkü standartlar üzerinde takılı kalmadan konulara daha sağduyulu yaklaşmakta fayda vardır.

KAKŞ Zaafları:

KAKŞ tek başına değerlendirildiğinde ideal bir koruma elemanı değildir, çünkü Monofaze bir röleli evin bulunduğu binada topraklamaya diğer bir fazdan kısa devre olduğunda röle açmaz. Bu, mevcut rölelerin en ilkel ve acele geliştirilmesi gereken zaafiyetidir. Şebekenin kullanıcısına KORUMAYI KESİNLİKLE GARANTİ EDEMEZ!

Çok daha genişletebilirim fakat vakit biraz kısıtlı.


2) Mekanik Arıza: Mekanik elemanların bozulması
Mekanik bozulma üzerinde durmuyorum.

Dip not: Yazılanlar, deneyim, araştırma, ve kişisel teorinin harmanıdır.

 

[yigitsdr]

Yukarıdaki yanlış anlaşılmaya sebep olabilecek eksik ifadeler aşağıda düzeltilmiştir:


*a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması (eski yazı)
*b) Elektromanyetik Girişimler (eski yazı)

*not: Toroidal açma ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır. (eski yazı)

Ufak tefek düzeltmeler içerir!

KAKŞ'lerinin amacı kişi, eşya ve tesisatı tehlikeli durumlardan korumaktır. Fakat KAKŞ'nin zaafları vardır. Her teknolojik cihaz gibi KAKŞ'nin teknolojik gelişimi sürekli devam eden kesintisiz bir süreçtir. Zaaf konusunu en sona bırakıyorum...
KAKŞ iki nedene bağlı açma yapar:

Yazıyı yalın tutmak için Monofaze bir KAKŞ'ni dikkate alıyorum!

1) Toroid Kaynaklı:
a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması Durumundaki Açmalar
b) Elektromanyetik Girişimler, THD Kaynaklı Açmalar
bunlara eklemeler yapılabilir.

a) Toroid Üzerindeki Manyetik Akı Eşitliğinin Bozulması
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroidin üzerindeki manyetik akının eşitsizliği durumunda (üretici firmanın önceden belirlediği normal çalışma değerlerinin değişmesi) açma yapar.

*Manyetik akıyı bozan sebepler:
-Faz Hattı KAKŞ'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Notr Hattı KAKŞ'ne girmeden çıkarsa, ya da tam tersi,
-Faz Hattı Toprak Hattına temas ederse,
-Notr Hattı Toprak Hattına temas ederse



b) Elektromanyetik Girişimler, THD Kaynaklı Açmalar
KAKR, içerisinde bulunan sargılı Toroid ve Sabit Mıknatıs gibi manyetik zaafiyetleri olan elemanların, manyetik alanlarının bozulması veya çalışma şartlarının 'kaçak akımlar dışındaki' sebeplerden değişmesi durumunda açma yapar.

*Elektromanyetik girişimlerin sebepleri (THD'lar):
-Elektrik sinyalinin frekansında bozulma,
-Elektrik sinyalinin geriliminde bozulma,
-Elektrik sinyalinin zamanında bozulma

Günümüzdeki EMI açtırmalarının sebepleri ağırlıklı olarak EMI filtreleri, RFI filtreleri, inverter cihazlar, güç elektroniği elemanları vb. kaynaklıdır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte evlerimizde güç elektroniği ve filtre içeren cihazların sayısı oldukça fazlalaşmış ve şiddetle artmaya devam etmektedir. Bundan birkaç yıl önce ev ve işyerlerimizde daha çok konvansiyonel aygıtlar vardı, fazla bileşeni olmayan basit yapılı cihazlar. Cihaz üreticilerinin sayısı kısıtlı fakat cihazlar daha çok şebeke ile uyumlu çalışıyordu.
Şu an üretici sayıyı her gün artmakta, buna bağlı olarak gelişen rekabetle teknolojik gelişmeler ivme kazanmış durumdadır. Hal böyle olunca az önce bahsi geçen karmaşık cihazlar gelişmekte ve yaygınlık kazanmakta olsa da tesisat teknolojilerinin gelişimi ile arasında zaman farkı oluşmaktadır.

Önce sorunlar ardından çözümler gelmektedir. Günümüzün karmaşık cihazları evlere ve işyerlerine avantajlarıyla birlikte dezavantajlarını da getirmektedir.

Bugün en büyük sorunumuz, gelişmiş cihazlar ile KAKŞ'leri arasındaki teknolojik uyuşmazlıktır. Mevcut KAKŞ'leri değiştirilmeden röleler ile uyumsuz cihazlar binalara girmiştir. Eski konvansiyonel bileşenli binalar yerini tamamiyle karmaşık, farklı standartlara sahip cihazlara bırakmış ve bunların sayısında da sürekli artış olmuştur.

Bahsettiğimiz cihazların TDH ve EMI oranları yüksek olup günümüzdeki 'EN ÇOK KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ KARARSIZ ÇALIŞMA veya KAÇAK AKIM KORUMA ŞALTERİ AÇTIRMA' nedenidir.

Elektrik şebekeleri yakınında meydana gelen yıldırım deşarjları, atmosferdeki iyonlaşma gibi doğa olayları da dış kaynaklı TDH ve EMI sebepleridir. Çok özet şekilde söylemek gerekirse; mevcut kaynağı bozup farklı bir kaynaktan gelen ve olağan koşulları bozan her olay bir TDH ve EMI sebebidir.

Tesisatın etkilenme alanında meydana gelen her türlü iç veya dış THD ve EMI olayları KAKŞ açma sebebidir.

O yüzden günümüzde, istenmeyen KAKŞ açma olayları geçmişe nazaran artmıştır.

İç kaynaklı TDH ve EMI'lerde, topraklama kullanılmayan binalarda KAKŞ genellikle açma yapmaz.

Gereksiz açmaların önlenmesi hususunda farklı metodlar kullanılabilir:

-emi ve rfi filtrelerinin şebeke girişinde konumlandırılması,
-özelleşmiş KAKŞ rölelerinin kullanılması,
-Mevcut KAKŞ'nin röle gücünü yükseltmek,
metodlar arttırılabilir. Hangi metodun hangi açma için uygun olacağı tesisatın değerlendirilmesine bağlıdır.

Benim başka bir başlık altında söylediğim 3. şık (KAKŞ'nin röle gücünü arttırmak) metodunun açıklaması çok basittir. Daha yüksek anma gücüne sahip KAKŞ'nin iç yapısı daha kuvvetlidir. Bu, EMI ve TDH'lerin iç yapıda kullanılan bileşenlere yaptığı baskı ile ilgilidir.

not: Toroidal manyetik akı eşitliğinin bozulma durumundaki açmalar ile EMI-THD açmaları birbirine karıştırılmamalıdır. Her ikisi de Toroid'den veya sabit mıknatıstan kaynaklansa da sebepleri farklıdır. EMI VE THD'ler de KAKŞ'ni açtırır, fakat bu, tesisatta kaçak olduğu anlamına gelemez. KAKŞ açması "kaçak akım" olarak tek nedene bağlanamaz! Yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı da KAKŞ açma yapar.

Dolayısıyla KAKŞ arızalarında yaklaşım çok önemlidir. Konu ile ilgili yeteri kadar tecrübe, bilgi ve sağduyu olması gerekir.

Arızayı gidermede farklı uzmanlar farklı metodoloji kullanabilir. Bu, birinin yorumu yanlış, diğerininki doğru anlamını taşımaz. Farklı metotlar bu arızaları gidermede eşzamanlı olarak işe yarayabilir. Örneğin; bir binada yukarıya çıkarılacak yükleri asansör kullanarak da taşıyabileceğiniz gibi, merdivenleri kullanarak da taşıyabilirsiniz. Metotlar farklı olduğu için yükün taşınamadığını iddia edemezsiniz, çünkü her iki metotta yükleri taşımada kullanılan bir yöntemdir.

Ayrıca eskiden olduğu gibi "KAKŞ içerisinde bir adet toroid vardır vs. vs. vardır" gibi tartışmalar geride kalmıştır. Bugün çift toroidli, Elektronik bileşenli kompleks KAKŞ'leri üretilmektedir. Yukarıda bahsedildiği gibi cihaz gelişimi sürekli devam eden bir süreçtir. Dünkü standartlar üzerinde takılı kalmadan konulara daha sağduyulu yaklaşmakta fayda vardır.

KAKŞ Zaafları:

KAKŞ tek başına değerlendirildiğinde ideal bir koruma elemanı değildir, çünkü Monofaze bir röleli evin bulunduğu binada topraklamaya diğer bir fazdan kısa devre olduğunda röle açmaz. Bu, mevcut rölelerin en ilkel ve acele geliştirilmesi gereken zaafiyetidir. Şebekenin kullanıcısına KORUMAYI KESİNLİKLE GARANTİ EDEMEZ!

Çok daha genişletebilirim fakat vakit biraz kısıtlı.


2) Mekanik Arıza: Mekanik elemanların bozulması
Mekanik bozulma üzerinde durmuyorum.

Dip not: Yazılanlar, deneyim, araştırma, ve kişisel teorinin harmanıdır.

Eksik yazılmış paragraflara ekleme:

KAKŞ Zaafları:

Trifaze KAKŞ'inde de giriş klemensinden dairenin toprak hattına bir temas olursa KAKŞ açma yapmaz. Ana Pano'sunda KAKŞ veya Kaçak Akım Koruma Röleli Şalter bulunmayan bütün binalar bu riski taşır.