Kaçak Akım Rölesini acil stop butonu ile açtırmak

[emodiyator]

Kaçak akım rölesinin iç şeması şu şekilde.

Ekli dosyayı görüntüle 107902
Şekil-1 3 fazlı kaçak akım rölesinin iç yapısı

Ekli dosyayı görüntüle 107903

Şekil-2 Bir fazlı kaçak akım rölesinin iç yapısı.


Her iki şekilde de görüldüğü üzere kaçak akım rölesinin üzerinde bulunan test butonu bir direnç üzerinden çıkış fazı ile giriş nötrü arasına bağlanmış durumda. Butona basıldığında direnç üzerinden bir akım geçmiş oluyor ve bu akım kaçak akım olarak algılanarak röle açmış oluyor.

Şimdi birinci sorum şu; bu kaçak akım rölesine aşağıdaki şekildeki gibi haricen bir acil stop butonu bağlansa ve acil durumda butona basılarak kaçak akım rölesinin atması sağlansa, bu yöntem acil durum enerji kesme için uygun bir yöntem olur mu?

Ekli dosyayı görüntüle 107904
Şekil-3 Acil Stop Butonu ve harici direnç üzerinden kaçak akım rölesinin açtırılması için bağlantı.

İkinci sorum ise yöntem uygun ise seçilen 2,2K'lık direnç (220/2,2 k = 100 mA) yeterli midir?

Herhalde burada amaç kısmi kesinti yapmak sanırım. Yoksa ana tmş yada kompakt şalter üzerinden toroid sistemin açma sinyaline de bağlanarak aynı durum oluşturulabilir. 100 ma yeterli gelir açma için fakat sağlıklı olur mu , her durumda açar mı burada biraz tereddüt var. Kaçak akımların nominal yük akımın üzerinde akım geçirildiğinde yada zamanla yük arttığında arızalandığını görüyoruz bu durumlarda açamayabilir.

 

[AD_EM]

Kaçak akım rölesini uzaktan açtırmak için yardımcı donanımlar mevcut

Yardımcı donanım takarak da olabilir. Burada benim sorum ister yardımcı donanım isterse bu şekilde bir bağlantı ile kaçak akım rölesini açtırarak acil bir durumda enerjiyi kesme şekli hatalı mıdır, bu kullanılamaz denilebilir mi? Denilirse neye göre denir?

Önemli olan Allah göstermesin bir durum olduğunda bilir kişinin yazısı.

Diyelim siz bilirkişisiniz, bu söylediğim şekilde bir tasarıma hangi yönetmelik, standart vs ile yanlış diyebilirsiniz?

Siemens röleyi sökmüştüm içindeki direncin 1,1k olduğunu görmüştüm.

Teşekkürler, dökümanlardan direnç değerini bulmaya çalıştım ama değer yazmıyordu. Bu bilgi iyi oldu.

Bana kalırsa böyle bir işlem acil durdurmanın mantığına ters olur. Acil durdurma için normalde kapalı kontak kullanılması, hattın açılması durumunda acil durmanın gerçekleşmesi gerekir.

Acil durumda kesin olarak normalde kapalı kontak kullanılır diye bir madde var mıdır? Mesela enerji kesme için şalter+toroid+röle kombinasyonu olan sistemde, rölenin açık kontağına paralel buton bağlanarak enerji kestiriliyor. Bu uygulama da hatalı ise acil durumda bir binanın enerjisi nasıl kesilecek ki?

Yoksa ana tmş yada kompakt şalter üzerinden toroid sistemin açma sinyaline de bağlanarak aynı durum oluşturulabilir.

İşte toroidli sistemde TMŞ'yi nasıl uzaktan buton ile açtırıyorsak, burada çizdiğim şekilde bir buton ve direnci bağlayarak kaçak akım rölesini attırıp enerjinin kesilmesi sağlanmış olur diye düşünüyorum.

burada amaç kısmi kesinti yapmak sanırım.

Evet aynen, mesela bu bir kazan dairesi panosu olsun. Kazan dairesinin enerjisini, panoda var olan kaçak akım rölesine bir buton ve direnç bağlayarak açtırmak amaç.

 

[fgencal]

Konun detaylarına hakim değilim, aşağıdaki linklerde konuyla ilgili standartlar var, incelemek lazım.

https://www.pilz.com/tr-TR/support/lexicon/articles/073304

http://higiene.unex.es/Bibliogr/ISO_BS_USDA/ISO_BS/BS EN ISO/BS EN ISO 13850-2015.pdf

​

 

[Erhan_TR]

Kaçak akım rölesinin iç şeması şu şekilde.

Ekli dosyayı görüntüle 107902
Şekil-1 3 fazlı kaçak akım rölesinin iç yapısı

Ekli dosyayı görüntüle 107903

Şekil-2 Bir fazlı kaçak akım rölesinin iç yapısı.


Her iki şekilde de görüldüğü üzere kaçak akım rölesinin üzerinde bulunan test butonu bir direnç üzerinden çıkış fazı ile giriş nötrü arasına bağlanmış durumda. Butona basıldığında direnç üzerinden bir akım geçmiş oluyor ve bu akım kaçak akım olarak algılanarak röle açmış oluyor.

Şimdi birinci sorum şu; bu kaçak akım rölesine aşağıdaki şekildeki gibi haricen bir acil stop butonu bağlansa ve acil durumda butona basılarak kaçak akım rölesinin atması sağlansa, bu yöntem acil durum enerji kesme için uygun bir yöntem olur mu?

Ekli dosyayı görüntüle 107904
Şekil-3 Acil Stop Butonu ve harici direnç üzerinden kaçak akım rölesinin açtırılması için bağlantı.

İkinci sorum ise yöntem uygun ise seçilen 2,2K'lık direnç (220/2,2 k = 100 mA) yeterli midir?

Sistem çalışır mi? Çalışır.. Acil stop kriterlerini karşılar mı? Hayır...
Acil stop aninda her ne olursa olsun devre durmalı... Dışarıdan hiçbir etkene, harici bir cihaza, devreye bağlı olmaksızın durmalı....

 

[AD_EM]

Acil stop kriterlerini karşılar mı? Hayır.

@fgencal 'ın paylaştığı adreste şöyle yazıyor.
https://www.pilz.com/tr-TR/support/lexicon/articles/073304

Acil kapatma devresi sıklıkla acil durdurma devresi ile karıştırılır. Aralarındaki temel farklar acil durdurma veya acil kapatma butonlarına basıldığı zaman gösterilen tepki ile belirlenir. Acil durdurma kullanıldığında, tehlikeli hareketler durdurulur. Acil kapatma kullanıldığında, sistemin enerjisi kapatılır.

Burada bizim yapmaya çalıştığımız şeydeki amaç acil kapatma yani sistemin enerjisini kesme, acil durdurma değil. Binalarda acil enerji kesme butonları yukarıda da söylediğim üzere şalter+toroid+röle kombinasyonunda röle açık kontağına paralel bağlı stop butonu ile yapılıyor. Eğer bu yanlış ise bir binanın acil stop butonu ile enerjisi nasıl kesilmeli?

 

[fgencal]

Şalterde açtırma bobini varsa butonla açtırma bobini enerjilendirilerek veya şalterde düşük gerilim bobini varsa bobininin enerjisi kesilerek şalter açtırılabilir ama sizin bahsettiğiniz yöntemdeki gibi suni bir kaçak oluşturularak şalteri açtırmak bence doğru bir uygulama değil ama hiçbir güvenlik önlemi olmamasından iyidir.

 

[Erhan_TR]

@fgencal 'ın paylaştığı adreste şöyle yazıyor.
https://www.pilz.com/tr-TR/support/lexicon/articles/073304

Acil kapatma devresi sıklıkla acil durdurma devresi ile karıştırılır. Aralarındaki temel farklar acil durdurma veya acil kapatma butonlarına basıldığı zaman gösterilen tepki ile belirlenir. Acil durdurma kullanıldığında, tehlikeli hareketler durdurulur. Acil kapatma kullanıldığında, sistemin enerjisi kapatılır.

Burada bizim yapmaya çalıştığımız şeydeki amaç acil kapatma yani sistemin enerjisini kesme, acil durdurma değil. Binalarda acil enerji kesme butonları yukarıda da söylediğim üzere şalter+toroid+röle kombinasyonunda röle açık kontağına paralel bağlı stop butonu ile yapılıyor. Eğer bu yanlış ise bir binanın acil stop butonu ile enerjisi nasıl kesilmeli?

Konuya yanıt yazarken "bina" olarak değil, fabrika vs. Otomasyon devresi olarak baz alarak yazmıştım.
Sayın @fgencal 'ın linkine baktım az önce. Bahse konu yazıda atıfta bulunulan EC, IEC, ISO maddelerinin de tamamen makine güvenliği ve risk azaltma konusu hakkında olduğu görülüyor. Devrelerde değişkenlere bağlı olarak kapatma/durdurma senaryolarının tam, hatasız çalışabilmesi için öngörülen tüm standartlar yüksek güvenlik öncelenerek yapılmakta. Sonuçta demek istediğim sadece K.A.R' nin devre açmasına bağlı bir süreç yukarıda bahse konu standartları karşılamayacaktır ve hatta izniniz olursa "olur ya ilgili faz kesilirse ya da nötr'e bağlı iç yolda bir aksilik olursa bahsettiğiniz eklenmiş buton işlevsiz kalacağından" butonunuzu direkt nötr - toprak irtibatı şeklinde yaparsak sanırım K.A.R daha istikrarlı bir açma sağlayabilir.

 

[fgencal]

Konuya yanıt yazarken "bina" olarak değil, fabrika vs. Otomasyon devresi olarak baz alarak yazmıştım.
Sayın @fgencal 'ın linkine baktım az önce. Bahse konu yazıda atıfta bulunulan EC, IEC, ISO maddelerinin de tamamen makine güvenliği ve risk azaltma konusu hakkında olduğu görülüyor. Devrelerde değişkenlere bağlı olarak kapatma/durdurma senaryolarının tam, hatasız çalışabilmesi için öngörülen tüm standartlar yüksek güvenlik öncelenerek yapılmakta. Sonuçta demek istediğim sadece K.A.R' nin devre açmasına bağlı bir süreç yukarıda bahse konu standartları karşılamayacaktır ve hatta izniniz olursa "olur ya ilgili faz kesilirse ya da nötr'e bağlı iç yolda bir aksilik olursa bahsettiğiniz eklenmiş buton işlevsiz kalacağından" butonunuzu direkt nötr - toprak irtibatı şeklinde yaparsak sanırım K.A.R daha istikrarlı bir açma sağlayabilir.

Her nötr toprak temasında da atmayabiliyor bu zıkkım

 

[Erhan_TR]

Her nötr toprak temasında da atmayabiliyor bu zıkkım

Dedim ya... Acil durdurma/kapatma için güvenilmez.

 

[AD_EM]

butonunuzu direkt nötr - toprak irtibatı şeklinde yaparsak sanırım K.A.R daha istikrarlı bir açma sağlayabilir.

Nötr-toprak kısa devresi her zaman kaçak akım rölesini attıracak büyüklükte bir kaçak akım oluşturmayacağı için bu yöntem tam işe yaramaz.

Schneider'ın sitesinde de kaçak akımı test etmek için 1K direnci giriş-çıkış fazı arasına bağlayıp bir kaçak oluşturarak kaçak akım rölesinin açtırılabileceği söylenmiş.

Dediğim şekildeki bağlantı hem kaçak akım rölesini test yöntemi hem de enerji kesme olarak kullanılabilir diye düşünüyorum.