Bir mühendisin kıymeti her yaşta bilgisi ile tecrübesinin toplamı ile ölçülür. Fevzi Akkaya
İncelediğimiz mühendis 25 yaşında diploma almıştır. Dağarcığında birçok bilgi ile şantiyeye ayak basmıştır. Fakat bu bilgisini kullanma tecrübesine sahip bulunmuyor, heyecanlı ve ürkektir. İlk görevi kendisine teslim edilir edilmez bu bilgiler, kafasında, sıra gözetmeden birbirini itip öndekinin yerini almaya başlar, hepsi kifayetsiz, gözükür, sarıldığı mektep kitapları bile derdine çare olamaz. (Aslında bu bilgilerini kullanma tecrübesine henüz sahip değil.)
İlk günlerin heyacanı geçtikten sonra, yavaş yavaş bilgisini kullanma tecrübesini edinmeye başlar. 8 ile 10 senelik bir devreden sonra, 35 yaşlarında, tecrübe eğrisi, bilgi eğrisi ile çakışır, mühendis artık bilgisini kullanma tecrübesini edinmiştir. Artık bir inşaat nosyonuna sahip olmuştur.
Bu devre yürür geçer, mühendis mektep kitaplarından gayri kitaplar edinmeye ve kütüphanesini teşkil etmeye başlar. Tecrübesi arttıkça, kafasında bilgileri tasnifli olarak yerleşir, bunlara yenileri eklenir ve mühendisin bilgi dağarcığı 65 yaş civarına kadar artmakta devam eder...(Nokta. devam edelim
65 yaşına gelen mühendis, o zamana kadar edindiği tecrübe ve bilgiye sahiptir, ama yenilerini edinme kabiliyeti artık kalmamıştır.
Yaşı ilerledikçe hafızası da gerilemeye başlar, 70'e kadar kendini idare eder, 75'de artık eskimiştir, ama kendisi farkında değildir. 75'den sonra ise hafızası süratle gerilemeye başlar, yenilerinden eskilere doğru gerek bilgi gerekse tecrübe dağarcığı hızlanarak boşalır. Boşaldıkça mühendis eski günlerin tatlı hikayelerini anlatmakla yetinir, taki Emrihak vakti olup nalları dike...(takriben yaş 80 !)
Eğer bu mühendis devlet memuru ve 65 yaşında emekli olmuş ve köşeye çekilmiş ise, pek hikaye anlatmaya vakti kalmaz, çoğu zaman fakir, iki sene içinde toparlanır gider...
25 - 35 yaş arası : Tecrübesizlik Devresi
Bu devrede mühendis hatalar yapacaktır. Bu hataların bir kısmı zarasızca bertaraf edilirse de bir kısmı direkt veya endirekt zararlara sebeb olur. (işinden dolayı şantiyeyi yekun bir gün geciktirse, bir günlük şantiye masrafı = Endirekt zarar)
Zaman ileledikçe hata oranı azalır, fakat yaptığı hatalar ilk günkülerden ağır olur. Bunun sebebi kendisine duymaya başladığı emniyettir, halbuki daha kafi miktarda hata işlememiştir.
Böylece mühendis devre sonuna erişir, dağarcığında yetişiri kadar (hata/zarar) derslerinden oluşan bir tecrübe birikimi vardır, artık bilgilerini emniyetle kullanacak tecrübeye sahip olmuştur.
Not : Herşey bir bedel karşılığı elde edilir. Bu devredeki zarar yekünü mühendisin tecrübe edinmesi için önenen bedeli teşkil eder. (Küçücük bir fark : bedel mühendisin cebi yerine şantiye kasasından karşılanır. (Vakti ile bizler için de karşılandığı gibi.))
45 - 65 yaş arası : En verimli devre
Birinci devreden çıkan mühendisin bilgi ve tecrübe eğrileri yükselmeye devam eder ve nihayet 45~65 yaşları arasında en verimli devresine ulaşır.
Ama zannedilmesin ki hiç hata yapmaz, o da beni beşere özgü hataları yapabilir. Fakat bu hatalar, asgari düzeydedir ve büyük zararlar doğurmayacak niteliktedir. (İşin garibi, bir hata işlerler, arkasından aynı hatayı bir daha işlerler.)
Bu devreye ulaşmış olan mühendis, dizayn yapabilir, projeleri kritik edebilir, alternatifler düzenleyebilir, inşa metodları tespit edebilir düzeye erişmiştir.
Rahatça şantiye ve teknik büro şeflikleri yapabilir, şirket hatta şirketler yönetebilir.
65 - 75 yaş arası ve sonrası
65'e ulaşan mühendisin bilgi ve tecrübesi doruğa ulaşmıştır. Ama bu yaştan sonra heyacanı azalır,
evvelce sefa görünenler yavaş yavaş cefa rengine boyanmaktadır.
Mühendis 70'e kadar idare eder, 75'den sonra ise koyuverir. (75'den sonrası için söz yok!)
Mühendis yavaş yavaş faal hayattan çekilmeye başlar, yeni bilgi ve tecrübe edinmez, fakat dağarcığında kıymetli bir hayat tecrübesi birikmiştir. Danışmanlık, yönetim kurulu üyelikleri için (fakat ancak ve en çok 75'e kadar) biçilmiş kaftandır.
İncelemede prototip mühendis olarak 25 yaşında diploma alıp 80'e kadar yaşayan bir mühendis seçildi.
Prototipin dışındaki bazı mühendislerde, tecrübe eğrisi az veye çok yükselirse de, bilgi eğrisi, start noktası olan diploma tarihinden sonra, mektep bilgi seviyesinin altına düşmeye başlar. Zamanla bilgi ile alakalarını keserler. Bunlar kendilerine 'Metremikap Mühendisi' derler, hemen hemen yalnız tecrübeleri ile iş görürler, okumuş formene eşittirler. Halbuki : Bir mühendisin kıymeti, her yaşta, bilgisi ile tecrübesinin toplamı ile ölçülür.
Mühendisler şaraba benzerler, eskidikçe kıymetlenirler derler. Doğrudur ama grafikleri prototipe benzeyenler için ve 70 yaşına kadar geçerli olmak üzere...
Metre mikap mühendislerine gelince, bunlar hava almışlardır ve sirkeye dönüşmüşlerdir.
İyi bir projeci için min devre 35 yaş sonrası, iyi bir büro şefi için min. devre 45 yaş sonrasıdır.
Bir mühendis 25 - 35 yaş arasındaki tecrübe devresini şantiyede geçirmeden hele ilk günden büro mühendisliğine karar verirse, bilmelidir ki ebediyen eksik kalır, şantiyeye hitab eden projeler yapamaz, statikerlikten öteye geçemez.
Not : Burada sözü edilen bilgiden kasıt, şüphesiz bütün kütüphaneyi nokta virgül kafada emre amade bulundurmak değildir. Nokta virgül hariç, mektepte veya mektep sonrası edinilen klasik ve teknik bilgilerin işe yarar veya günlük işte kullanılır halde tutulması, derinleşmek istenilen mevzularda başvurulacak literatürün bilinmesidir.
Yukarıdaki metnin tamamı Fevzi Akkaya'nın "Şantiye El Kitabı" adlı eserinden alınmıştır.
