ÖZEL BİLGİLENDİRME:
Arkadaşlar konumuzu okuyup da kabin yapmaya çalışan kişileri duyumlamaktayım.
Uyduruk araba sub hoparlörleri alıp ta ciddi bir hoparlör kabini yapmaya çalışan arkadaşlar bu açıklamalarımı dikkatle okusunlar.
Bir hoparlör kabini yapımındaki en temel unsur ses frekansının 300Hz e kadar olan bölgesidir. Bu frekanstan sonraki frekanslar diğer hoparlörler ile verilmektedir. Dolayısı ile kabin malzemesi olsun, kabin ölçüleri olsun 300Hz ten sonraki frekanslar ile hiç ilgisi yoktur.
Hatta bass sürücünün (hoparlörün) 100Hz'ten 300Hz e kadar olan frekansları düzgün verebildiği de göz önünde bulundurulursa, iyi bir kabin için en fazla 100Hz e kadar olan frekans bölgesinin önemli olduğu ortaya çıkacaktır.
Ancak kabin içi izolasyon ve kabin malzemesinin titreşim karakteristiği 300Hz e kadar etkin olduğu için kabin yapımında hem malzemenin hem de izolasyonun önemi bulunmaktadır.
Bu sebepledir ki kabin yapımında her akla gelen malzeme kullanılamaz denilmektedir. Özellikle kötü kalite MDF bu frekanslarda aşırı titreşmekte, aşırı uğultulu çalışmaktadır.
Kabin tasarımındaki ilk önemli unsur hoparlörün serbest havadaki rezonans frekansıdır (fo). Bu frekans bölgesinden sonraki alt frekanslarda bir hoparlör ciddi performans düşüklüğü göstermektedir. Dolayısı ile iyi bir kabin tasarımı fo frekansının biraz üzerindeki frekanstan başlar.
Eğer bir kabin tasarlanıp yapıldığında, fo frekansına ne denli yakın frekansa ulaşabiliyorsa, o kabin o denli doğru tasarlanmış demektir.
@Yunusgr ün konu içerisinde yapmış olduğu ve ölçerek grafiğini sunduğu kabinler bir örnek olarak konulmuştur. Bu grafikte işaretlenmiş bölgeler, bir kabinin tasarımındaki iyi ve kötü yönleri de göstermektedir.
Bu çizelgeye göre 85db/SPL referans için elde edilmiş olan grafiğin amatör bir tasarım için ne denli lineer olduğu görülmektedir.
35Hz fo özeliğine sahip bass hoparlörler için 40Hz frekans sadece 5db düşük elde edilmiş ise bile bu kabin oldukça iyi kalite demektir.
Ne yazık ki bu teknikleri bilmeyen bazı kişiler fo frekansı 60-80Hz civarında olan çin işi uyduruk hoparlörlerle 40Hz leri elde etmeye çalışmaktadır. Bu mantıksız ve tekniğe aykırı bir durumdur.
Yani gerçekte bass seslerin alt frekanslarını veremeyen bir hoparlör kullanıp da iyi bass ses elde edebilmek için kabin yapmaya çalışmak tamamen yanlıştır. Çünkü hoparlörün kendisi zaten istenilen frekansları verememektedir.
İdeal ve iyi bir hoparlör sistemi 32Hz frekansı lineer bölgede verebilmelidir. Literatürde bu frekans 20Hz olarak verilmiş olsa da insan kulağının duyabileceği alt frekans 32Hz tir. Üstelik bu frekansın sağlıklı bir kulak ile duyulabilmesi için bile en azından 100db/SPL gibi yüksek ses şiddetine sahip olması gerekmektedir.
Gel gelelim 32Hz i lineer verebilecek bir hoparlörün fo frekansının en azından 25Hz olması, uygun kazanç ile 32Hz e ulaşabilen çoğu hoparlörlerin de servet değerinde olduğu hesaba katılırsa, bu frekansa inebilmek çoğularımız için olanaksız olmaktadır.
Kıyaslama için bir ürün.
https://www.teknohifi.com/urun/heco-victa-elite-702-kule-hoparlor
1000$ üzeri nispeten belli kalitedeki bu ürün bile Hi-Fi tekniği için yeterli değildir.
https://heco-audio.de/media/84/25/66/1674462215/HECO - Sales Deck_VictaElite_EN.pdf
Home-Cinema uygulamaları için üretilmiş bu ürünün teknik verileri incelendiğinde 25Hz alt frekans bölgesini verebildiği ifade edilmiştir.
Ancak 25Hz frekansları kaç db kayıpla verebildiği belirtilmediği için bu hoparlörle bile 32Hz frekansları ne kadar duyabileceğimiz şüphelidir.
Yunus'un kabinlerinde yapmış olduğu ölçümün 15Hz ten itibaren olduğu dikkate alınırsa, Yunusun hoparlörleri için 15Hz ten 25kHz e kadar olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.
Üstelik aynı ürün için üretilmiş subwoofer un kesim frekansının minumum 50Hz bölgesinde olduğunu da hesaba katarsak, bu hoparlörün 50Hz frekanslarda bile yeterli lineriteyi sağladığına şüphe ile yaklaşabiliriz.
Ancak 40Hz bölgesini uygun fiyatlı ve Yunus'un yaptığı kabinler gibi bir sistem ile düşük kayıpla (-5db) elde edebilmişsek ideal bir tasarım yapmış oluruz.
güzelmiş
