Merhaba.En basit bir uygulaması,üniversal motorların devir kontrolünün triyaklı basit devrelerle de yapıldığı,çekiş gücünü değiştirmeli elektrik süpürgeleridir.Bunlarda gücü aşağı düşürmede triyakla yapılan hız kontrollerinde,örneğin anma değeri 1000 watt. olan bir elektronik süpürgede (Arçelik,süperelektronik,1000 watt.),250 watt.'a inildiğinde çok büyük tasarruf yapıldığı da sanılabilir.Hiç tasarruf yoktur,veya çok azdır aslında.Yani bu inverter olayıyla da aslında birebir de benzerdir.Sebebi de cos fi'nin triyakla bozulmasıyla daha çok güç (Isınma kayıplarının bu azalan devirde artması,motorun soğutma pervanesinin düşük devirlerde bu soğutmayı sağlayamaması,vb.) kayıpları,fazla ısınması,motorun güç faktörünün artmasıyla da çektiği reaktif gücün de artmasıyla hiçbir tasarrufun cazip olarak da kalmamasıdır.
İnverterle yapılan hız kontrollerinde de gücün bir kısmı inverterin içinde,asenkron motorda ısı şeklinde harcanacağından bir tasarruf aslında görünürde (Sanal olarak) belki de bize görünebilir.İnverterin 500 d/dk.da,1500 d/dk.daki gibi verimle çalışmayacağı da gerçektir.(Motor 50 hz. 380 volt, 1500 d/dk. da belirli bir kW değerini anma yükü olarak çekecek şekilde yapıldığı için) inverterle devir düşürmede zaten ayni bu örneğini verdiğim elektronik kontrollü üniversal motorlu süpürgelerdeki gibi siz tasarrufu hiç düşünmezsiniz,sizin için belirli frekans aralıklarını değiştirebilmek en önemlidir,yoksa bir tasarruf ancak optimum bir devirde belki mümkün de olabilir.Sn.testçimurat ustama bu konuda tam katılıyorum,soğutma problemi düşük devirlerde çok fazla olur,tasarruf etmek için belki inverter masrafına da hiç değmeyebilir diye düşünüyorum.
Devirle tork ilişkisi yalnızca dişli (redüktör),kayış-kasnak sistemleri için ters orantılı olarak da vardır.Yani birisi yükselirken diğeri ise düşecektir.Ama siz,inverterle deviri 500 d/dk.ya kadar düşürdüğünüzde,ayni kayış-kasnakla çalıştığı gibi bir tork artışını,yine ayni 3/1 oranında mekanik aksamla düşürüldüğündeki gibi alamazsınız.Burada devirle birlikte güç de 3/1 oranında düşeceğinden,fan (Pervane) sadece bu 3/1 oranında düşen yüksek torkla çalışacak şekilde mekanik güç ihtiyacında ise,orijinalinde,yani kayış-kasnakla düşürüldüğündeki gibi de rahatça havayı sirküle ettiremeyebilir,zorlanarak asenkron motorun bu devrini daha da aşağı düşürmeye çalışabilir.Değişiklik yapılmadıysa orijinal kayış-kasnaklı kendi hali bence daha iyidir,en fazla %2-3 gibi kayış-kasnaktaki bir sürtünmeyle olan ısı yitimi söz konusu olabilir,hepsi o kadardır.Kolay gelsin.
