Yaşanan mekanların ısısının her mevsim kontrol edilmesi yaşamı kolaylaştırır, insan
metabolizmasının ritmini korur ve verimliliğini arttırır. Bu nedenle konutlar, iş yerleri ve
turizm isletmeleri için klima lüks değil ihtiyaçtır.
İhtiyacın karşılanabilmesi doğru tespit ve cihaz seçimi ile mümkündür. Pencere tipi,
split veya kanallı klimalar farklı kullanım ve uygulama ihtiyaçlarına göre geliştirilmiş
cihazlardır. Ekonomik olarak değerlendirildiğinde pencere tipi klimalar en uygun fiyatlı
çözümlerdir. Montajı kolaydır ve mekanda az yer kaplarlar, sınırlı da olsa taze hava girişine
müsaade ederler. Ancak diğer sistemlere göre ses seviyeleri daha yüksektir. Split klimalar
pencere tipi klimalara göre daha pahalı olmalarına karşın daha sessizdirler. Bu klimalar bir
dış bir veya daha fazla iç üniteden oluşurlar. İç ünitelerle dış ünite arasında kablo ve
borulardan oluşan bağlantı hattı olması gereklidir. Montajları uzman kisiler tarafindan
yapılmalıdır. Yapıları itibari ile dışarıdan taze hava sağlayamazlar yer değistirmeleri
mutlaka uzman kişilerce yapılmalıdır. Dekoratif ve sessiz olmaları nedeniyle konut ve
bürolarda kullanılmaları tercih sebebidir. Mahal içinde montaj özgürlüğü ve dekoratif özellik
ayrıcalığı mevcuttur.
Kanallı klimalar büyük mekanlarda ve insan sayısı fazlalaştığında soğutulan-ısıtılan
havanın kanallar vasıtası ile bir çok noktadan dağıtılabilmesi mümkündür. Şartlandırılan
hava kanallar vasıtası ile istenilen her noktaya taşınılabilir. Buna istenilen oranda taze hava
sağlayabilme olanağı da vardır. Kanallı tip klimalar birçok bölümden oluşan iş yerleri,
restaurant, cafe, market, sinema, hastane ve tek merkezden soğutulması / ısıtılması mümkün
olan mekanlarda kullanıldığı gibi her tarafın aynı ısıda olması istenen villalar ve konutlar
içinde homojen hava sıcaklığı sağlayacağından tercih edilebilir. Klima seçiminde en önemli
konu doğru kapasite tayini olduğundan bunun uzman kişilere yaptırılması gerekir.
Kapasite seçimi esnasında yapılacak hata daha sonra telafisi çok zor olan üzücü
neticeler doğurur. Gereğinden büyük cihaz seçimi yapıldığı zaman cihazımız sık sık devreye
girip çıkar. Klimanın en önemli elemanı olan kompresör bu durumda yorulur ve ömrü azalır.
Gereğinden küçük cihaz seçilmesi halinde ise cihazımız sürekli çalışır ancak ortam
sıcaklığını istenen düzeye getiremez. Enerji sarfiyatı yüksek olur ancak istenen konfora bir
türlü ulaşılamaz. Bu aksamaları önlemek için cihazı tesis edilmek istenen her mahallin taban
alanı, kat yüksekliği, güneş alan pencere ve duvar alanları, gölgede kalan pencere ve duvar
alanları, tavan ve çatı özelliği (izolasyonlu/izolasyonsuz) mahalde kullanılan ısı üreten
cihazlar, aydınlatma özellikleri mahalde bulunan ortalama insan sayısı tespit edilmelidir.
Doğru kapasitenin belirlenmesi kadar önemli bir diğer konu da klimanın doğru yer
doğru şekilde monte edilmesidir. Klima montajında en önemli adım klimanın yerleştirileceği
yerin seçimidir. Örneğin gerek pencere gerekse split tipi klimaların koltuk, çalışma masası,
yatak gibi insanların uzun süreli kaldıkları yerlerde direkt olarak üfleme yapacak şekilde
monte edilmesi halinde klima istenen konforu sağlamak yerine rahatsız edici bir ortam
oluşturabilir. Split klimalarda dış ünite mutlaka havadar açık alanlara ve sağlam duvarlara
monte edilmelidir. Bakır boru uzunluğu teknik katalog içerisinde seçilmeli ve borular uygun
şekilde izole edilmelidir.
Özetle söylemek gerekirse klima montajı yapmak tam bir profesyonellik gerektirir.
Keşif ve montajı yapacak kişinin firma eğitimi almış profesyonel yetkili servisi olması
gerekir. Montaj için kullanılan bakır boru izolasyon malzemesi, dekoratif bant, kablo, montaj
askısı gibi malzemeler sistem performansını ve güvenliğini doğrudan etkileyen
malzemelerdir.
Bina, mağaza, endüstriye ve ticari alanlar ile kapının açık kalmasının istendiği
ortamlarda İklimlendirilecek alanın enini, boyunu, yüksekliğini çarpın ve çıkan sonucu 150
ile çarpın. Elde edilen rakam size BTU/h cinsinden soğutma yükünü yaklaşık olarak
verecektir. Ancak kullanılan alanda 4 kişiden fazla insan varsa, kişi başına 150, ısı yayan
üreteç (spot, ikiden fazla bilgisayar gibi) varsa 400, şartlandırılacak alan güneye bakıyorsa
veya çatı katı ise 2000, sayılarını çıkan sonuca eklediğinizde size gerekli olan klima
kapasitesini yaklaşık tayin etmiş olursunuz.
1. Klima Seçim Kriterleri
Binanın yapısı ve mal sahibinin istekleri
Binanın kullanım amacı
Kuruluş maliyeti
İşletme maliyeti
Kapasite
Performans
Yer ihtiyacı
Güvenirlik
Servis ve
Bakım kolaylığı
İç hava kalitesi
Isıl konfor
Gürültü faktörü
Çevre faktörü gibi kriterler göz önünde bulundurulur.
2. Ofis Binalarında Klima Seçimi
İç dekorasyon
Havalandırma kabiliyeti
Binanın kullanımı
Kat bazında bağımsız sistem
Ses, ,yer kaybı, işletim kolaylığı
Radyatörle ısıtma
Üst kottan soğutma
Yatırım maliyeti
İşletmesi kolay
Esnek sistem
Enerji maliyetleri paylaşımı
Servis ve filtre değişimi
Mevsim geçişleri
Kullanım saatleri
Hava hareketi
Havalandırma kabiliyeti gibi faktörler dikkate alınmalıdı
3. Banka Şubeleri Klima Seçimi
Havalandırma
İdeal ısıtma –soğutma
En az servis ve bakım
Tam emniyet
Kullanım kolaylığı
İşletme esnekliği
Yüksek konfor, sessizlik
Düşük maliyet
İklim koşullarına uygunluk
Mimariye uyum-estetik
Ek maliyet
Tozdan korunma
Özel hacimler
Kanallı ısı pompası split cihazlarla 12ay havalandırma, ısıtma, soğutma
WC, arşiv, kasa odalarında aspirasyon
Jeneratör odasından egzost
Sistem, UPS, ATM odalarından egzost yapılmaz
Uzaktan kumanda imkanı
Kapılardan yoğun hava kaçışı faktörler dikkate alınmalıdır
.4. Sinema, Tiyatro, Konser Salonları Klima Seçimi
Kışın soğutma ihtiyacı olabilir, kış kiti mutlaka bulunmalıdır
Isıtma da hava ile yapılıyorsa dönüş alt kottan yapılmalıdır
Kışın taze hava ile soğutma yapılabilir
Ses sinema için kritik değildir, tiyatro için kritik bir parametredir.
Üfleme havaları ışık yoğunluğuna göre dağıtılmalıdır (sahne aydınlatma yükü)
Doluluk oranı sinemalarda önemlidir. Tiyatrolarda genelde tam dolar
v.b.faktörler dikkate alınmalıdır.
.5. Süper Marketler Klima Seçimi
Süper market büyüklüğü ve yapısı sistem parametrelerini belirler
Isı kazanç ve kayıpları giriş kapıları ve çevresinde meydana gelir. (hava perdesi,
rüzgarlık)
İki veya üç kademeli çatı tipi paket veya kanallı split klimalar.
Soğutucu dolapların soğutma etkisi
Taze hava miktarı20-30m3 /h kişi v.b.faktörler dikkate alınmalıdır.
.6. Lokantalar, Kafeler, Barlar Klima Seçimi
Yemek kokusu, yoğun insan, sigara dumanı
Değişken ısıl yükler
Isıl yükler fazla ve belirgin gizli ısı kazancı
Kapılardan yoğun hava kaçışı
Kişi başına taze hava ihtiyacı 50-70m3/h
İnsanlardan gelen ısı kazancı:100kCal/h
Aydınlatmadan gelen ısı kazancı:25Watt/m2
Taze hava mutfağa ayrıca beslenmelidir. Lokanta bölümünden emilmesi hijyen
nedeniyle istenmez
Davlumbaz egzost debileri çok yüksek olabilir, taze hava bağlantısı olan
davlumbaz kullanılmalıdır.
Sigara dumanı yoğun olacağından egzost tavandan, cihaz dönüşü ise alt kottan
yapılmalıdır.
Salata barı, servis masası gibi yerlerden lokal egzost yapılmalıdır v.b.faktörler
dikkate alınmalıdır.
7. Konutlar, Yaşam Mahalleri Klima Seçimi
Işınım ile ısı kazançlarının en fazla olduğu pencereler, kış bahçeleri,cam çatı
kaplamaları (Atrium aydınlatma v.b.)
Batı ve doğu yönlerinde ışınımın etkisi fazladır. Güney bölümünde az,kuzey
bölümünde ihmal edilebilir.
Yatak odalarının ısı kazançları daha düşük alınabilir.
Kullanım saatleri ve amaçlar
Enerji tasarrufu ve konfor
Yönleri batı-doğu veya kullanım zamanları farklı olan mahaller birbirinden
bağımsız düşünülerek uygulanmalıdır.
Çok katlı yapılarda merdiven boşluklarına hava üflenmeli ve pozitif basınçta
tutulmalıdır.
Özel mekanlardan egzost (banyo, WC vb.)
Isıtma hava ile yapılıyorsa cam üzerinden cama doğru açılı üfleme yapılmalıdır.
Rüzgar, basınç ve sıcaklık etkisiyle hava kaçışı
Konutlarda genellikle dönüş kanalı yapılmaz.
Kapılarda transfer menfezi kullanılır veya kapıların altından 2-3 cm boşluk
bırakılır.
Not:Alıntıdır (megep)
