Kontaktörlerde kontak yapışması ve bobin yanmasının sebepleri nelerdir?

[FederalElektrik]

Merhabalar,
Elektrik üzerine yazılar yazarak alan ile ilgilenen insanları bilgilendirmek amacıyla teknik yazı dizileri tekrar sizlerle.

Yazı: Kontaktörlerde kontak yapışması ve bobin yanmasının sebepleri nelerdir?

Bobin uçlarına enerji uygulandığında kapalı kontaklarını açan, açık kontaklarını kapatan uzaktan kumanda edilebilen elektromanyetik anahtarlara kontaktör denmektedir.

Elektrik motorları, kompanzasyon ve ısıtma sistemleri gibi elektrik tesislerinin kablo ile uzaktan kumanda edilmelerine imkan sağlar. Termik röleler ile birlikte kullanıldığında ise cihazları ve tesisleri aşırı yük akımlarına karşı korur.

Kontaktörler, teknik verilere uygun olarak kullanılmadığı veya besleme şebekesinde aşırı akım veya kısa devre meydana geldiği takdirde arızalar yaşanabilir. Genel olarak kontaktörler, kolay kolay arıza yapmayan devre elemanlarıdır. Kontaktör, seçim doğru yapıldıysa ve işletme şartları bozuk değilse milyonlarca kez açma-kapama yapabilmektedir. Kontaktör arızalarında en çok karşılaşılan durum kontak yapışması ve bobin yanmasıdır.

Kontak yapışmasının sebebi; ana güç kontaklarından taşıyabileceğinden daha fazla akım geçirilirse kontaklar kapandıktan bir süre sonra fazladan ısınacak ve bu ısınma sonucu kontaklar yapışabilir. Yüksek akımda anahtarlama, kısa devre veya yıldız-üçgen geçişindeki hata, buna sebep olabilir. Örneğin motor uygulamasında kontaktör, AC-1 değerlerine göre seçildiyse kontaklar yapışabilir. Normalde olması gereken AC-3 değerine göre seçim yapılmasıdır. Bu sebepten dolayı kontaktör seçimi, kontaktör üzerinden geçecek yüke göre yapılmalıdır. Bir kısa devre oluşmuşsa önce kısa devrenin sebebi bulunmalı ayrıca kontrol devresi sigortası yenilenmelidir. Kontaktörler, şalterler gibi aşırı yük durumunda açma yapamayacağı için kontakları belirli bir akım sonrasında yapışabilir.

Örnek olarak motor uygulamasında AC-3 için;

Ie: Motorun çekeceği max. akım değeri ise, kontaktörün kapama kapasitesi 10xIe, kesme kapasitesi ise 8xIe olarak belirlenmiştir. Bu akım değerlerinden sonra kontaklarda yapışma gözlemlenebilir.

Bobin yanmasının sebebi:Kontaktör bobin uçlarına uygulanan gerilim, normalden düşük veya yüksek olduğunda bobin yanabilir. Ayrıca hava aralığındaki toz ve yabancı cisimler de bunu kolaylaştırır. Bobin yanmasıyla karşılaşıldığında önce gerilim ve frekans kontrol edilmeli, kontaktör için kararlı bir bobin gerilimi sağlanmalıdır. Bobin yanmasının önüne geçmek için, bobin mutlaka katalog da belirtilen gerilim ve akım değerlerinde beslenmelidir.

Kontaktörlerde karşılaşılan başlıca diğer arızalarda şu şekilde özetlenebilir:

• Kumanda (bobin) devresi kablolarının aşırı uzun olması bazı sorunlara yol açabilir. Uzun kablolarda, kablo boyunca gerilim düşümünün büyük olması kapamayı zorlaştırırken, aşırı büyük kesitli kablo kapasitansı ise açmaya engel oluşturur.
• Kontaktör içerisinde kir veya yabancı parçacıkların olması, zorlu atmosfer koşulları ve korozyon, özellikle uzaktan kumanda ile kontaktörün kapanması işlemini engelleyebilir. Böyle bir hata ile karşılaşıldığında kir ve toza karşı kuvvetli bir temiz hava akımı ile kontaktör temizlenmeli, muhafaza daha kapalı ve korunaklı hale getirilmeli, devre kontrol edilmeli, iletkenliği bozucu bir etken varsa bertaraf edilmelidir.

Federal Elektrik’ te üretilen FC tip güç kontaktörleri 750A’ ya kadar 3 ve 4 kutuplu olarak AC ve DC seçeneği ile üretilmektedir. FC-DK tip kompanzasyonkontaktörleri ise 80kVAr’ a kadar üretilmektedir.

Şimdi dilerseniz makalemizin daha kolay anlaşılması için Federal Elektrik AG Kontaktörleri TS / EN / IEC 60947 - 4 - 1 birlikte tanıyalım.

Teknik Özellikler
- 750A’e kadar AC-3,
- 700A’e kadar DC-3/5 Anma akımları
- 1000V’a kadar anma yalıtım gerilimi
- 3 ve 4 kutup seçenekler
- Hem AC hem de DC çalışma kabiliyeti

Genel Özellikler
- Yüksek sıcaklıklara dayanıklı termoplastik gövde
- AC-DC alternatif çalışma gerilimli bobinler
- Yüksek akımlara dayanıklı kontak alaşımı
- 10 milyon anahtarlamaya kadar uzun mekanik ömür
- Kutup başına minimum güç kaybı
- Çoklu bobin giriş imkânı
- Ürün üzerinde standart yardımcı kontak avantajı
Ürün Kataloğunu İnceleyebilirsiniz;

Ürünlerin Kullanımı için ihtiyacınıza yönelik aksesuarlar;

- https://bit.ly/kontaktorlerimiz

Aklınıza gelebilecek her türlü soru, öneri, şikayet veya ürünlere yönelik fikirlerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Memnuniyetle tüm konular üzerine sizlerle konuşmaya çalışacağız.

Olabildiğince birlikte birbirimize yardımcı olarak pandemi günlerini hızlı atlatmak dileğiyle.

Saygılarımızla;
Federal Elektrik

 

[Bunalmis]

• Kumanda (bobin) devresi kablolarının aşırı uzun olması bazı sorunlara yol açabilir. Uzun kablolarda, kablo boyunca gerilim düşümünün büyük olması kapamayı zorlaştırırken, aşırı büyük kesitli kablo kapasitansı ise açmaya engel oluşturur.

Teknikten uzak bir aciklama olmus. Ne alaka. Herhalde kilometrelerce kablo kullanmaktan bahsediyorsunuz.

 

[kocamanusta]

Teknikten uzak bir aciklama olmus. Ne alaka. Herhalde kilometrelerce kablo kullanmaktan bahsediyorsunuz.

daha önce bi üyemizin yaşadığı sorun üzerine bu konu üzerinde biraz konuşmuştuk. tam yardımcı olmaya çalışırken irtibatı kesmişti.

 

[Bunalmis]

Uzerinde konusulacak kadar karmasik bir konu degil.

Kumanda devresinde 1.5mm kare kesitli iletkenler kullanilsa fazla fazla soyleyip bobin akimini da 0.5A desek.

10v gibi bir gerilim dusuklugu de kontaktorun kontaklarini yeterince gucle cekemeyecegi kuvvet olustursa

Bu durumda 1.5 luk telden kac metre kullanir ve icinden 0.5A akitirsak iletkende 5v duser sorusunun cevabi aradigimiz cevap olacaktir.

5/0.5=10 Ohm.

Hesaplamaya bile degmez.

 

[Bunalmis]

Asiri uzun teknik bir tabir degil. Sicak soguk gibi belirsizlik iceriyor.

 

[kocamanusta]

Uzerinde konusulacak kadar karmasik bir konu degil.

Kumanda devresinde 1.5mm kare kesitli iletkenler kullanilsa fazla fazla soyleyip bobin akimini da 0.5A desek.

10v gibi bir gerilim dusuklugu de kontaktorun kontaklarini yeterince gucle cekemeyecegi kuvvet olustursa

Bu durumda 1.5 luk telden kac metre kullanir ve icinden 0.5A akitirsak iletkende 5v duser sorusunun cevabi aradigimiz cevap olacaktir.

5/0.5=10 Ohm.

Hesaplamaya bile degmez.

Asiri uzun teknik bir tabir degil. Sicak soguk gibi belirsizlik iceriyor.

size göre karmaşık olmayan bu konu yüzünden sahada telef olan insanlar var. yine bu kapasitif etki yüzünden bilim-bilimsel diyerek bağnazlığın kör kuyularında boğulmaya çalışılmayız inşallah. bi anten kuntin zorlamasına daha yüreğim dayanmaz o yüzden iki dokumanı lütfen bi daha inceleyin.

adamlar hesaplamaya değer bulmuşlar ki kontaktör bobinleri için maksimum kablo uzunluklarını tablo haline getirmişler.

 

[Under Ground]

Hiç aklıma gelmeyen bir ihtimali bir emo kitabında okumuştum . Kısa devre surumlarında oluşan aşırı akım sebebiyle eğer koruma elemanları devreyi hızlı biçimde açamazsa gerilim çöker . Çöken gerilim sebebiyle kontaktör bobini bırakma ve tutma arasında kararsız kalır . Bu durumda açılan kontak mesafesi sebebiyle oluşan arkta kontaktör kontakları harap olur.

 

[fahri yetiş]

Fabrikanın 3 km uzağındaki 90 kw ,8 adet motora ait kumanda panosu ve kumanda kabloları ( hepsi aynı kablo içinde ) Simens tarafından yapılmış.Devreye alındığında,start edilen motorların,stop edilememesi ( kumanda gerilimi 220 v AC ) üzerine,endüksiyonu elimine etmek üzere,kontaktör bobin devrelerine 10 w lık dirençler bağlanmış.Sistem,bir var bir yok çalışırken,dirençlerin sebep olduğu sıcaklık nedeniyle,panoda yangın çıkmış.Konu uzun.Ben sistemi 110 v DC mini rölelerle ,sorunsuz hale çevirmiştim ( yıl 1975,bu dokümanlardan / bilgilerden bihaberiz ).Bu konular,noluyorumuş bu konuları değildir maalesef.

 

[Bunalmis]

Triac ile kontaktor surulmeye kalkildiginda Triac'a paralel bagli ve genelde degeri 100 Ohm ve 100n olan seri RC snubber Triac kapali oldugu halde kontaktorde viniltiya neden olur hatta bazi kontaktorler ceker.

Kablolar cok uzayip kapasitif etki olusturursa benzer durum olusur tabiki. Verdigin tabloya lafim yok.
En azindan kivrak kelime yok.

 

[Under Ground]

Fabrikanın 3 km uzağındaki 90 kw ,8 adet motora ait kumanda panosu ve kumanda kabloları ( hepsi aynı kablo içinde ) Simens tarafından yapılmış.Devreye alındığında,start edilen motorların,stop edilememesi ( kumanda gerilimi 220 v AC ) üzerine,endüksiyonu elimine etmek üzere,kontaktör bobin devrelerine 10 w lık dirençler bağlanmış.Sistem,bir var bir yok çalışırken,dirençlerin sebep olduğu sıcaklık nedeniyle,panoda yangın çıkmış.Konu uzun.Ben sistemi 110 v DC mini rölelerle ,sorunsuz hale çevirmiştim ( yıl 1975,bu dokümanlardan / bilgilerden bihaberiz ).Bu konular,noluyorumuş bu konuları değildir maalesef.

Yurtdışından gelen bazı eski kontrol kumanda panolarında çekme ve tutma gerilimini değiştiren sviçler görmüştüm . Bu yöntem hem sistemde varsa besleme trafosunun yükünü azaltıyor hem de kontaktör bobinindeki ısınmayı düşürüyor .