İşletim sistemi platformunda Microsoft Windows'un en büyük rakibi olarak kabul edilebilecek bir sistem olan Linux, ilk başlarda özellikle internet üzerinden ya da yerel ağdan dosya paylaşımına ihtiyaç duyan kurumsal şirketlerin sunucu bilgisayarlarında yaygın bir şekilde kullanılarak belli bir popüleriteye kavuşmuştu. Bu türün en çok bilinen Linux dağıtımlarından olan Red Hat, SuSE ve Caldera, sunucular üzerinde kullanılmak için üretilmiş sistemlerdi ve masaüstü kullanımı için çok uygun değildiler. Daha sonraları Mandrake ve SuSE; mühendisler, geliştiriciler ve daha teknik kullanıcılar için biraz daha pratik masaüstü Linux'ları hazırladılar. Ama bunlar yine de Windows ile haşır neşir olmuş daha az teknik kullanıcılar için yeterince kullanıcı dostu olmaya yetmemişti. Şu sıralar işletim sistemleri arasında adı sık sık telaffuz edilmeye başlayan Lindows ise bu sorunları ortadan kaldırmak için çalışıyor. İsminden de anlaşılabileceği gibi bu Linux dağıtımı, Linux ile Windows işletim sistemlerini biraraya getirip, kullanıcıya alıştığı çalışma ortamına yakın bir Linux sistemi sunmayı hedefliyor. Alt yapısında Linux bulunan Lindows, arabirim ve kullanım özelliği olarak Windows'u daha çok andırıyor. Üstelik diğer Linux dağıtımlarının aksine bir Windows emülatörü olan Wise'ı default olarak sunarak ek bir yazılım kurmaya gerek duymadan Windows uygulamalarını doğrudan çalıştırmayı mümkün kılıyor. Ancak bu özelliğin şimdilik çok da başarılı olduğunu söyleyemiyoruz.
Kolay kurulabilen Linux dağıtımı varolan sisteme zarar vermiyor Lindows, kullanıcı dostu olması için tasarlanmış bir sistem olduğundan neredeyse 5 dakikanın daha da altında bir sürede kurulabiliyor ve kurulum aşamasında da neredeyse Next tuşuna tıklamaktan başka bir işlem yapmak gerekmiyor. Kurulumun ardından da sistem tüm donanımlarınızı tanımış ve varsa ağ ayarlarınızı yapmış bir şekilde kullanıma hazır halde karşınıza geliyor. Ayrıca Lindows, kurulum sırasında, duvar kağıdınız, sık kullanılanlarınız ve hatta e-mail'lerinizin de bir kopyasını kendi içine alıyor. Daha da iyisi, eğer sabitdiskinizde dosya sistemi olarak FAT32 kullanıyorsanız, Windows'unuza en ufak bir zarar vermeden bu sistemi kurup, daha sonra da aynı şekilde hiçbir iz bırakmadan kaldırmanız da mümkün oluyor.
Ancak kurulum sırasında her şeyin çok hızlı bir şekilde tamamlanması pratikliğin yanı sıra eksiklikleri de beraberinde getirebiliyor. Örneğin bu aşamada root dışında yeni bir kullanıcı tanımlanması mümkün olmuyor ve bu işlemin yapılması gerektiği konusunda bir bilgi de kullanıcıya ulaştırılmıyor. Linux kullanıcıları için daha önceden alıştıkları bu adımın olmaması bir eksiklik sayılabilir. Ama Lindows'un hedef kitlesinin Windows kullanıcıları olduğu göz önüne alınırsa sistemi root kullanıcı olarak kullanmak çok da sorun olmayacaktır. Zaten eğer Lindows altında Windows programlarını da sorunsuz bir şekilde kullanmak istiyorsanız, sisteme root kullanıcısı olarak bağlanmanız gerekiyor. Çünkü diğer kullanıcı hesaplarında emülatör yazılımı olan Wise doğru çalışmıyor.
Windows alternatifi ama o olmadan başarılı olamıyor Lindows; kdm, konqueror ve kmail gibi KDE bileşenlerini kullanıyor ve alt yapısında da Debian temelli bir sistem olan Xandros bulunuyor. Dolayısıyla da Netscape ve Gimp gibi yararlı Linux yazılımlarının kurulum ve çalıştırılmasında bir sorun olmuyor. Lindows sistemini Windows'un üzerine kurduysanız, tüm Windows programlarının listesini kendi üzerine de alıyor. Ancak bunların hangisinin çalışıp çalışmadığını görmek için denemek gerekiyor. Çünkü hepsinin çalışacağına dair bir garanti bulunmuyor. Zaten firma yetkilileri de 1.0 sürümü çıkana kadar böyle bir söz vermekten kaçınıyorlar. LindowsOS'un tek olarak kurulması durumunda, durum biraz daha kötüleşiyor. Çünkü bu durumda noatun, kmail, konqueror ve bir düzine kde ve gnome oyunu ve applet'in dışında elinizde çok fazla bir şey kalmıyor.Yani sistemi tek olarak kurmayı tercih edenler için deneyecek tek bir Windows uygulaması bile bulunmuyor. Lindows, MS uygulama engelini aşabilmek için beklemek zorunda Daha henüz beta sürümü olmasından dolayı Lindows, tanıtım dokümanlarının aksine çoğu Windows uygulamasını çalıştırma konusunda başarıya ulaşamıyor. Bunlar içinde Internet Explorer da bulunuyor. Yazılımı kurmayı denediğinizde karşınıza uygulamanın kurulması için Windows'a gerek duyulduğu şeklinde bir uyarı mesajı geliyor ve kurulum sonlanıyor. Diğer yazılımlar için de benzer bir sorun görülüyor ve BearShare for Windows gibi diğer uygulamalar da daha kurulumun ortasında sonlanıyor.
Internet Explorer da olduğu gibi bir başka Microsoft programı olan Media Player 7.1 de, uygun bir işletim sistemi bulunamadığı hatasıyla çalışmayı reddediyor. En popüler iletişim yazılımı olan ICQ da denemelerimiz sonunda bu kervana katılıyor. Tüm bu sorunlara yol açan ise, Windows uygulamalarını çalıştırmak için kullanılan Wise. Yazılım, diğer Linux dağıtımları altında olduğu gibi Lindows altında da sorunlara yol açıyor. Eğer bir de daha önce belirttiğimiz gibi sisteme farklı bir kullanıcı olarak bağlanırsanız bu durumda Wine ile bir uygulamayı çalıştırmayı tamamen unutmanız gerekiyor. Çünkü bu yazılım sadece root kullanıcı ile düzgün çalışıyor. Peki Lindows altında hiç sorunsuz çalışan bir Windows programı bulunmuyor mu? Denediğimiz yazılımlar arasından bu konuda sadece Real Player 8 for Windows başarıya ulaşabiliyor. Sorunsuz olarak kurulan yazılım, aynı başarıyı musik ve video dosyalarını oynatmakta da gösterip, en azından sistemin çalışıyor olduğunu kanıtlıyor. Bir Microsoft yazılımı olmasına rağmen Windows Media 6.4 de sorunsuz bir şekilde kurulabiliyor. Ancak Lindows altında dahi yeni codec'leri kabul eden bu yazılım ağ üzerinden streaming görüntülemeyi başaramıyor. Benzer sorunlar büyük yazılım paketlerinde de ortaya çıkıyor ve bunları çalıştırabilmek için epey uğraşmak gerekiyor. Örneğin Lindows altında Office 2000'i kullanmak için sistemde Lindows'la birlikte üzerinde Internet Explorer 5 yüklü olan bir Windows 2000'in de kurulu olması gerekiyor. Bu durumda Internet Explorer 5.5 ve Office 2000 kullanmanız mümkün oluyor.Ancak yine de ufak tefek sorunlar çıkmıyor değil.
Herkesi memnun edebilecek bir sistem için henüz çok mu erken?
Yazılımı değerlendirirken Lindows'un daha henüz ilk beta sürümlerinde olduğunu da belirtmekte fayda var. Bu yüzden hedeflenenlerin bir çoğunun gerçekleştirilememiş olması şimdilik çok büyük bir sorun değil gibi duruyor. Ancak arabirimin hedeflenen kullanıcı kitlesine uygun olarak daha çok Windows benzeri bir şekilde düzenlenmesi ve bazı güvenlik sorunlarının çözümlenmesi sistemi daha başarılı bir hale getirebilir.Özellikle de e-mail'lerdeki virüslerle başa çıkamayan ve onları diğer Windows programlarından daha başarılı bir şekilde çalıştıran sistem için dahili bir anti-virüs yazılımının da sisteme dahil edilmesi mutlaka düşünülmesi gerekenler arasında yer alıyor. Gelecek yılın başlarında tamamlanması planlanan Lindows, 99 dolar civarında bir fiyatla piyasaya sürülecek. Belki şimdi değil, ama 1.0 sürümünde tam anlamıyla eksiksiz çalıştığı zaman ödenen paraya değecektir. En azından Linux fanatikleri için!...
Kaynak:chip Dergisi
Yayın zamanı11 Eylül 2002 Çarşamba 00:00
