Mekanik Trafo Boşta Akım Çekiyor...

[binbaşı]

Trafolarda birbirinden bağımsız 2 ayrı devre bulunur; 1- Elektrik (bobin sarımlı) elektrik akımlı devresi ve 2- Trafo nüvesi içindeki magnetik kuplajlı kapalı devre. Trafonun silisli saç paketli nüvesinde, saç paketlerindeki (bu montajdaki) magnetik kaçaklar çok fazlaysa bu durum trafo nüvesinin (magnetik kuplajı tam %100 olmayıp bir kısmı açık havayla devresini tamamladığı ve % 70-80 magnetik kuplajı veya magnetik kayıplı olarak kapalı magnetik devreli ise) aşırı ısınmasına olası bir nedendir.

Zaten magnetik kuplaj %100 olsa bir trafo boşta iken en ideal watt değerini boşta (yüklü kullanımı dışında) harcayacaktır, ama magnetik kaçaklar fazlalaştığı oranda trafonun boştaki kaçak watt kaybı da orantılı olarak artmış olur. Çünkü bu durumlarda trafonun boştaki watt (güç) kaybı sekonder sarımları boşta olup trafo yükte kullanılmasa bile güç faktörünün (Cos fi) olumsuz yönde etkilenmesiyle boştaki elektrik sarfiyatı da aşırı artacaktır ve sonuçta trafo sarımlarıyla trafonun nüve-sarım gövdesiyle birlikte bütünü daha fazla ısınacaktır. Bu yüzden trafo nüvesinin magnetik kuplajına da (nüvesinden magnetik kaçaklar bulunup bulunmamasına) çok dikkat edin. Kolay gelsin.

 

[Mr_YAMYAM]

Bu yüzden trafo nüvesinin magnetik kuplajına da (nüvesinden magnetik kaçaklar bulunup bulunmamasına) çok dikkat edin. Kolay gelsin.

Bilimsel KÖTEK.
Fabrikasyon olarak imal edilmiş ve bir amaç ile kullanılan bir ürün vardır.
En adi üretimler dahi olsa bir trafo boşta iken ısınıyorsa, fabrikasyon olarak üretim hatalı anlamına gelir ve bu ürün belli bir zaman sonunda yükte kullanımda yanacaktır.
Ancak ürünün aşırı ısındığı sonradan tespit edilmiş olup, bu üründe fabrikasyon hatalardan ziyade sonradan oluşmuş bozukluklardan bahsetmemiz daha yerinde olacaktır.

220 volt giriş ve 0-50-55-60 volt çıkışlı mekanik bir trafom var. Bu trafonun aşırı ısınması dikkatimi çekmişti. Sonrasında trafonun çıkış bağlantısını çıkardım ancak ısınma devam etti. Boşta iken pens ampermetre ile (6 amper kademesinde) 500mA civarı akım çektiğini gördüm. Trafonun 220 giriş bobini 6 ohm direnç gösteriyor. Trafoda bir sorun olabilir mi acaba?

Trafonun fabrikasyon olarak hatalı üretimi var ise ve sekonder yükünü karşılayamıyorsa, sekonder tarafı yükten ayrıldığında belli toleranslar dahilinde primerden akım çekecek, ancak boştaki bu akım hiçbir surette bu trafonun ısınmasına sebebiyet vermeyecektir.
Bu hesaplar kötü üretim trafolarda bile %90 civarı kabul edilmektedir.
İyi kalite ve özellikle yüksek güçlü trafolarda verim %95 lerin dahi üzerindedir.
Boşta çekilen güç hesaplandığında takribi 110W lık bir güçten bahsediyorsak, kötü üretim bir trafo dahi olsa 1000W üzeri bir güçte trafo olması ve dolayısı ile %10 civarı bir güç kaybı, (Bakır ve demir kaybı) olağan karşılanabilir.
1000W lık bir trafonun cüssesi ele alındığında 110W gibi bir güç kaybının bu ebatlardaki bir trafoyu boşta ısıtması ilmen mümkün değildir.
BU CİHETLE...
Trafonun önceleri devrede normal çalıştığı kabul edilmiş olup, sonradan hasıl olan ısı sorunu üzerine açıklamalar yapılmıştır.
Trafo sıcaklığı boşta iken bile artıyorsa, sonradan oluşabilecek tek aksaklık primer veya sekonder sargılarının kısmen ısıdan kavrularak kısa devre oluşması ihtimalidir. (Zaten başka ihtimal yoktur)
Tabii ki dışardan yapılabilecek bazı etkenlerden dolayı trafonun bozulması gibi bir şeyden bahsedemeyiz. Çünkü normal bir trafoya yapılacak olası bir dış etken gözle tespit edilebilecektir.
Trafonun üzerine yağ veya su damlaması.
Trafonun sargılarının metal cisimle tahrip edilmesi. Gibi..

 

[Bunalmis]

Omik direnç transformatörlerde bakır kayıplarını temsil eder.

6 Ohm diye olcmus. Cekilen akim da 500mA imis. Hesapla iste. Nasil 110W buluyorsun?

 

[sefertopcu]

6 Ohm diye olcmus. Cekilen akim da 500mA imis. Hesapla iste. Nasil 110W buluyorsun?

Hocam bence ölçülen 6 Ohm değeri doğru değil. Çünkü mantıken 220 volt ac gerilimin tepe noktasında 51 amper civarı akım çekilmesi gerekmez mi?

 

[Mr_YAMYAM]

6 Ohm diye olcmus. Cekilen akim da 500mA imis. Hesapla iste. Nasil 110W buluyorsun?

Primerin direnci 1 ohm dahi olsa hesaplar doğru olmaz. 1 Ohm sargı direnci, daha az bakır kayıplarını ifade eder.
Primer omik direnci, primer sargının tam yükte çektiği akım doğrultusunca kabaca bakır kayıplarını ifade eder.
220V girişte akım 500mA ise VXA=P yi verir.
Buradaki esas olan unsur trafo gücü doğrultusunda boşta çekilen akım ve trafonun gücü olmalıdır.
Takribi 200-250W civarı olarak ifade edilmiş bir trafonun primerinden 110W gibi güç boşta çekiliyorsa, ya o trafonun sargılarında sorun vardır ya da fabrikasyon hatalıdır.
Ama bu trafo 1000-1500W gibi olsaydı, %10 civarı kayıp kabul edilebilirdi.

Hocam bence ölçülen 6 Ohm değeri doğru değil. Çünkü mantıken 220 volt ac gerilimin tepe noktasında 51 amper civarı akım çekilmesi gerekmez mi?

Ölçülen o direnç sadece sargının omik direncidir. Trafolarda omik direnç ölçümü kabaca bakır kayıplarının hesabı için kullanılır. Bunalmış'ın ifade etmek istediği aslında bakır kaybının az olduğudur.

 

[zeybek]

Aklımda kalan, prımer direnci, 900-1000 ohm cıvarı olmalıdır.

 

[Mr_YAMYAM]

Aklımda kalan, prımer direnci, 900-1000 ohm cıvarı olmalıdır.

Sana da kötek
Bir arkadaşım 3000W civarı bir kaynak makinesı trafosu bulmuştu. Primer sargısını ölçünce 0.5 ohm gibi bir değer buluyordu. Şebekeye bağlamaya korkup beni çığırmıştı.
Ben de heç tereddüt etmeden doğrudan 220V a bağlamıştım. Çıkıştan da istediğimiz 16V civarı gerilimi rahatlıkla elde etmiştik.
Yaf dedi kısa devre gösteriyor nasıl olur ?

Buradaki esas unsur omik direnç değil, sargıların sarım sayıları doğrultusunca demir çekirdeğin alanı önemlidir.
Hiç kaybı olmayan bir trafo hayal edersek bakır direnci sıfır ohm, ve yeterli manyetik geçirgenliğe sahip demir nüve dahilinde trafo boşta hiç akım çekmeyecektir.
Sekonder sargılardan çekilen güç aynen primerden de çekileceğine göre Primer gücü=sekonder gücü olur.
Ama pratikte asla %100 verim olamaz. Ama bir transformatörde de boştaki bu güç ve oluşan ısı kabul edilemez.
Ben 2VA den 10.000VA e kadar bir çok trafo mıncıkladım. Hiç birisi boşta iken ısınmıyordu.