mustafa4289
Üye
- Katılım
- 16 Eyl 2017
- Mesajlar
- 160
- Puanları
- 1
- Yaş
- 35
Arkadaşlar herkese merhaba öncelikle şunu söylüyüm bu yöntem ile çok ince detaylar (yani akıllı telefon anakartları gibi) elde edemeyebilirsiniz (denemedim ama sanmıyorum). Ama dip entegre smd gibi pcb devrelerini (tek katman veya çift katman) yapacağınızı umuyorum fakat biraz maliyet istiyor.
Öncelikle işe malzemeleri tanımakla başlayalım.
1) serigrafi ahtapot diye adlandırılan ve ipek gerili çerçeveyi ve pcb kartı sabitlemek için kullanacağımız manuel serigrafi makinesi. Bu makine özelliğine göre fiyatı değişiyor ama ucuz yolluları da bulunabilir tabii bu işi yapacağım derseniz kesin alınması gerek çünkü boya çekerken yok pcb kaydı yok çerçeve kaydı şu oldu bu oldu uğraşmıcaksınız. ( gerçi iş için düşünürsek 1 metrekare pcb seri iş için uygun olur bu yüzden ahtapot işinize yaramaz çünkü sehpası 50x50 bile yok bu yüzden imkansız. bu nedenle 2 metre kare çapında düzgün bi masa veya bütçe yeterse makina almakta fayda var)
2) ragle lastiği: boya çekmekte kullanacağız tutacağı olan bir tür lastik ( ipek gerili çerçeveye emülsiyonu (ışığa duyarlı madde) çekerken lastiği biraz açılı tutmakta fayda var. Emülsiyon ne kadar kalın olursa o kadar ince detay elde edersiniz çünkü ince detaylar için ipek gerili çerçeveye 2 gerekirse 3 kat emülsiyon çekilmelidir. Tabii 1. Çektikten sonra 150 derecelik fırında kurutuyoruz daha sonra 2. Katı çekiyoruz kurutuyor 3.yü çekiyoruz vs.)
3) ipek gerili çerçeve: ilk başlarken ahşap çerçeveyi kullanıyodum şu sorunla karşılaştım; boyayı ipeğe döküp çektiğimde çerçeveyi birbirine bağlayan köşelerde oynama oluyor ve delikler kayıyor denk gelmiyor idi ama metalde bu sorun olmadığından dolayı gayet iyi ve seri. (Ahşap olursa illaki kayacaktır çünkü boyayı ragle ile çektiğiniz vakit illaki basınçlı çekiyosunuz yani bastırıyosunuz tabii o kadar bastırmıyoruz ama yine de kayıyor metal en iyisi)
4) Foto emülsiyon: Bu bir ışığa duyarlı maddedir. Hassaslaştırıcı ile kullanılır. Kimi emülsiyonlar bikromat kimileri diazoludur ama bikromatlı zararlı diye yasaklanmış nedenini bilmiyorum ben diazolu kullanıyorum. Emülsiyon satıcısından aldığınız vakit 5 veya 10gr diazo (hassalaştırıcı) ile verilir. Bu 5 gr diazo 1kg emülsiyon için yeterlidir. Karıştırdıktan sonra 1 gün bekletilir nedeni karıştırmada oluşan baloncuk köpüklerin kaybolması içindir. Ve diazo ile karıştırılan emülsiyonun ömrü 3 aydır. Bu nedenle başlayacaklara tavsiyem yarım çay bardağı kadar emülsiyona çok az derecede diazo ekleyin. (Yarım çay bardağı emülsiyon a4 boyutunda bir çerçeve için 15 veya 20 sefer çekilebilir.) yarım çay bardağı kadar dedim ama ağzı kapalı ve mümkünse siyaz bir kap olsun ışık görmesin kesinlikle.
Uygulama;
1) karışımdan sonra 1 gün bekletilmiş emülsiyon , ipek gerili çerçeveye, ragle yardımı ile sürülür ve kurutulmaya bırakılır (ışıktan sakının)
2) kurutulan emülsiyona baskı devrenin AYNA çıktısı üzerine sabitlenir ve üzerine saydam cam konur. (Ayna olmasına dikkat edin. Beni bu işe başlatan kendi devremdi. Ayna görüntüsü ile yapmadım ve 723 entegresinin bacaklarını ters büktümde lehimledim dikkat edin. Saydam camın sebebi ise çıktıyı sabitliyorsunuz ama illaki bi pörtleme oluyor. Emülsiyonu tam öpmesi için yani) Normalde bu iş için pozlandırma cihazıda lazım ama siz gün ışığınıda kullana bilirsiniz. Ben pozlandırma cihazında 4 dakika 10 saniye bekletiyorum ampül 1000w metal halid. Güneşi kullananlar 3 dakika beklesinler daha sonra çıktıyı söküp tazikli su ile yıkayın. (Güneşe tam dik baksın çerçeve) 3 dakika pozlanma olmadımı? Nedeni ne? Şu sayfaya bak:
http://www.serisan.com.tr/emulsiyon_arizalari.html
Tazikli suyu verdin emülsiyon akıyor ise pozlama süresi az 3 dakika 30 saniye tut bidahaki sefere. Böyle böyle kendini geliştirceksin. Yalnız emülsiyon çıktıyı hiç açmıyor ise fazla poz almış demektir biraz poz müddetini düşür 2 dakika 30 saniye yap. Emülsiyonu ipekten sökmek için çamaşır suyu (ozon) dök üzerine yarım saat bekle daha sonra tazikli su ile yıka. Veya ispirto da çözer veya hiç beklemek istemiyorsan yarım saat bile o zaman 30-40 tlye kıyıp (geçen sene fiyatı) emülsiyon sökücü alacaksın.
3) kalıbı ne yaptık ettik sonunda pozladık (bu pozlama süresi 1 defa olur ayar tutturamazsın hiç ama alışırsan on numara pozlarsın her pozlamada. Birde şu var pozlama cihazın olur ise orda ışık sabit ve dakikada sabittir benim 4 dk da iş tamam her zaman pozluyorum) pozladıktan sonra pcb yi güzelce sabitleyelim ki kaymasın. Daha sonra pozlağımız çerçeveyi üzerine ölçülendirelim ve boyamızı dökelim (çerçevenin ipekli tarafı pcbnin baskı yapacağımız yüzeyine gelecek. Önce eritme yapacağımız için bakır yüzey yani)
Baskı işlemleri
1) bakır eritmek için öncelikle asit maske mürekkebine ihtiyaç var. Bu mürekkebi çerçeveye döküp ragle yardımı ile bakır yüzeye çekiyoruz. Boya ipekten zor geçiyor ise uygun bir inceltici ile boya inceltilir tekrar denenir. Eğer boya ipekten geçiyor ve yayılıyor ise çok incelmiş demektir biraz boya katarak katılaştırabilirsiniz. Ben şöyle yapıyorum 100 gr boyaya 20cc inceltici ekliyorum. Bu sizin için geçerli değil çünkü sizin kullanmış olduğunuz ipek numarası ile benimki aynı değildir. Ben 120 numara kullanıyorum. Yukarıda çerçeveden bahsederken ipek numaralarından bahsetmediğim için özür dilerim unutmuşum. İpek numarası 40 ise boya çok katı olmalı. No 300 ise boya çok inceltilmelidir. Numara ne kadar yüksek ise boya o kadar ince ne kadar düşük ise o kadar katı olmalıdır. (Zaten mürekkepleri ve boyaları aldığınız yerden ipek numarsını söylerler ona göre iper alırsınız söylemezler ise hatırlatınız
)
2) eritme işlemini demir 3 veya tuzruhu+hidrojen peroksit karışımı ile yapabilirsiniz hiç bir zarar vermiyor. Başkalarıda var ama ben kullanmadım demir3 kullanıyorum 2 sinide kullandım pcb ye zararı yok
3) eritme işleminden sonra başka bi çerçeveye alt katman lehim maske (bottom solder) çıktısını emülsiyon üztüne yapıştırıyoruz ve pozluyoruz sonra aynı şekilde tazikle yıkıyoruz lehim maske boyamızı incelticisi ile inceltiyor ve sertleştiricisi ile karıyoruz. Erittimiz pcb yi sabitliyor çerçevemizi ölçüyor biçiyoruz delikleri denk getiriyor ve çekiyoruz raglemizle boyamızı. Boyayı kurutuyoruz
4-) eleman baskımızda aynı şekilde işliyor arkadaşlar. Emülsiyonu çerçeveye sürüyor kurutuyor pozluyor ölçüyor biçiyor boyamızı raglemizle çekiyoruz. Boya üzerine eleman yapmak istiyorsanız önce boyamızı çekiyor kutuyor ardından eleman çercevesini denk getiriyor ve çekiyorsunuz hepsi bu kardar pcb niz hazır. Ama özen göstermek istiyorsanız bayraklı desenler verilebilir veya başka şeyler kaliteli boyalar vs vs...
Öncelikle işe malzemeleri tanımakla başlayalım.
1) serigrafi ahtapot diye adlandırılan ve ipek gerili çerçeveyi ve pcb kartı sabitlemek için kullanacağımız manuel serigrafi makinesi. Bu makine özelliğine göre fiyatı değişiyor ama ucuz yolluları da bulunabilir tabii bu işi yapacağım derseniz kesin alınması gerek çünkü boya çekerken yok pcb kaydı yok çerçeve kaydı şu oldu bu oldu uğraşmıcaksınız. ( gerçi iş için düşünürsek 1 metrekare pcb seri iş için uygun olur bu yüzden ahtapot işinize yaramaz çünkü sehpası 50x50 bile yok bu yüzden imkansız. bu nedenle 2 metre kare çapında düzgün bi masa veya bütçe yeterse makina almakta fayda var)
2) ragle lastiği: boya çekmekte kullanacağız tutacağı olan bir tür lastik ( ipek gerili çerçeveye emülsiyonu (ışığa duyarlı madde) çekerken lastiği biraz açılı tutmakta fayda var. Emülsiyon ne kadar kalın olursa o kadar ince detay elde edersiniz çünkü ince detaylar için ipek gerili çerçeveye 2 gerekirse 3 kat emülsiyon çekilmelidir. Tabii 1. Çektikten sonra 150 derecelik fırında kurutuyoruz daha sonra 2. Katı çekiyoruz kurutuyor 3.yü çekiyoruz vs.)
3) ipek gerili çerçeve: ilk başlarken ahşap çerçeveyi kullanıyodum şu sorunla karşılaştım; boyayı ipeğe döküp çektiğimde çerçeveyi birbirine bağlayan köşelerde oynama oluyor ve delikler kayıyor denk gelmiyor idi ama metalde bu sorun olmadığından dolayı gayet iyi ve seri. (Ahşap olursa illaki kayacaktır çünkü boyayı ragle ile çektiğiniz vakit illaki basınçlı çekiyosunuz yani bastırıyosunuz tabii o kadar bastırmıyoruz ama yine de kayıyor metal en iyisi)
4) Foto emülsiyon: Bu bir ışığa duyarlı maddedir. Hassaslaştırıcı ile kullanılır. Kimi emülsiyonlar bikromat kimileri diazoludur ama bikromatlı zararlı diye yasaklanmış nedenini bilmiyorum ben diazolu kullanıyorum. Emülsiyon satıcısından aldığınız vakit 5 veya 10gr diazo (hassalaştırıcı) ile verilir. Bu 5 gr diazo 1kg emülsiyon için yeterlidir. Karıştırdıktan sonra 1 gün bekletilir nedeni karıştırmada oluşan baloncuk köpüklerin kaybolması içindir. Ve diazo ile karıştırılan emülsiyonun ömrü 3 aydır. Bu nedenle başlayacaklara tavsiyem yarım çay bardağı kadar emülsiyona çok az derecede diazo ekleyin. (Yarım çay bardağı emülsiyon a4 boyutunda bir çerçeve için 15 veya 20 sefer çekilebilir.) yarım çay bardağı kadar dedim ama ağzı kapalı ve mümkünse siyaz bir kap olsun ışık görmesin kesinlikle.
Uygulama;
1) karışımdan sonra 1 gün bekletilmiş emülsiyon , ipek gerili çerçeveye, ragle yardımı ile sürülür ve kurutulmaya bırakılır (ışıktan sakının)
2) kurutulan emülsiyona baskı devrenin AYNA çıktısı üzerine sabitlenir ve üzerine saydam cam konur. (Ayna olmasına dikkat edin. Beni bu işe başlatan kendi devremdi. Ayna görüntüsü ile yapmadım ve 723 entegresinin bacaklarını ters büktümde lehimledim dikkat edin. Saydam camın sebebi ise çıktıyı sabitliyorsunuz ama illaki bi pörtleme oluyor. Emülsiyonu tam öpmesi için yani) Normalde bu iş için pozlandırma cihazıda lazım ama siz gün ışığınıda kullana bilirsiniz. Ben pozlandırma cihazında 4 dakika 10 saniye bekletiyorum ampül 1000w metal halid. Güneşi kullananlar 3 dakika beklesinler daha sonra çıktıyı söküp tazikli su ile yıkayın. (Güneşe tam dik baksın çerçeve) 3 dakika pozlanma olmadımı? Nedeni ne? Şu sayfaya bak:
http://www.serisan.com.tr/emulsiyon_arizalari.html
Tazikli suyu verdin emülsiyon akıyor ise pozlama süresi az 3 dakika 30 saniye tut bidahaki sefere. Böyle böyle kendini geliştirceksin. Yalnız emülsiyon çıktıyı hiç açmıyor ise fazla poz almış demektir biraz poz müddetini düşür 2 dakika 30 saniye yap. Emülsiyonu ipekten sökmek için çamaşır suyu (ozon) dök üzerine yarım saat bekle daha sonra tazikli su ile yıka. Veya ispirto da çözer veya hiç beklemek istemiyorsan yarım saat bile o zaman 30-40 tlye kıyıp (geçen sene fiyatı) emülsiyon sökücü alacaksın.
3) kalıbı ne yaptık ettik sonunda pozladık (bu pozlama süresi 1 defa olur ayar tutturamazsın hiç ama alışırsan on numara pozlarsın her pozlamada. Birde şu var pozlama cihazın olur ise orda ışık sabit ve dakikada sabittir benim 4 dk da iş tamam her zaman pozluyorum) pozladıktan sonra pcb yi güzelce sabitleyelim ki kaymasın. Daha sonra pozlağımız çerçeveyi üzerine ölçülendirelim ve boyamızı dökelim (çerçevenin ipekli tarafı pcbnin baskı yapacağımız yüzeyine gelecek. Önce eritme yapacağımız için bakır yüzey yani)
Baskı işlemleri
1) bakır eritmek için öncelikle asit maske mürekkebine ihtiyaç var. Bu mürekkebi çerçeveye döküp ragle yardımı ile bakır yüzeye çekiyoruz. Boya ipekten zor geçiyor ise uygun bir inceltici ile boya inceltilir tekrar denenir. Eğer boya ipekten geçiyor ve yayılıyor ise çok incelmiş demektir biraz boya katarak katılaştırabilirsiniz. Ben şöyle yapıyorum 100 gr boyaya 20cc inceltici ekliyorum. Bu sizin için geçerli değil çünkü sizin kullanmış olduğunuz ipek numarası ile benimki aynı değildir. Ben 120 numara kullanıyorum. Yukarıda çerçeveden bahsederken ipek numaralarından bahsetmediğim için özür dilerim unutmuşum. İpek numarası 40 ise boya çok katı olmalı. No 300 ise boya çok inceltilmelidir. Numara ne kadar yüksek ise boya o kadar ince ne kadar düşük ise o kadar katı olmalıdır. (Zaten mürekkepleri ve boyaları aldığınız yerden ipek numarsını söylerler ona göre iper alırsınız söylemezler ise hatırlatınız
)2) eritme işlemini demir 3 veya tuzruhu+hidrojen peroksit karışımı ile yapabilirsiniz hiç bir zarar vermiyor. Başkalarıda var ama ben kullanmadım demir3 kullanıyorum 2 sinide kullandım pcb ye zararı yok
3) eritme işleminden sonra başka bi çerçeveye alt katman lehim maske (bottom solder) çıktısını emülsiyon üztüne yapıştırıyoruz ve pozluyoruz sonra aynı şekilde tazikle yıkıyoruz lehim maske boyamızı incelticisi ile inceltiyor ve sertleştiricisi ile karıyoruz. Erittimiz pcb yi sabitliyor çerçevemizi ölçüyor biçiyoruz delikleri denk getiriyor ve çekiyoruz raglemizle boyamızı. Boyayı kurutuyoruz
4-) eleman baskımızda aynı şekilde işliyor arkadaşlar. Emülsiyonu çerçeveye sürüyor kurutuyor pozluyor ölçüyor biçiyor boyamızı raglemizle çekiyoruz. Boya üzerine eleman yapmak istiyorsanız önce boyamızı çekiyor kutuyor ardından eleman çercevesini denk getiriyor ve çekiyorsunuz hepsi bu kardar pcb niz hazır. Ama özen göstermek istiyorsanız bayraklı desenler verilebilir veya başka şeyler kaliteli boyalar vs vs...
