Toplam harmonik distirsiyon akım ve gerilim oranı

batsamsun

Üye
Katılım
14 Ocak 2009
Mesajlar
38
Puanları
1
Arkadaslar merhaba,

Tesisimizde 10 adet 1600 KVA yağlı tip trafo bulunmaktadır.Her trafonun power logic analizorlerine baktığımda THD current oranı:%30( en yüksek gorulen),THD voltage oranı:%4 civarında seyretmektedir.Harmonik analizi yapılırken bildiğim kadar ile gerilim oranı gozonune alınıyor.Akımın bu kadar yuksek olması normal mı? yani tesisimizde harmonik oran nasıldır?kompanzasyon panolarından reaktorler var.

tesekkürler....
 
mesela 3. harmonik trafoya göre trafoda kullanılan sacın kalitesine ve imalata göre değişiklik gösterebilir. ve çok da anormal değildir
 
Arkadaslar merhaba,

Tesisimizde 10 adet 1600 KVA yağlı tip trafo bulunmaktadır.Her trafonun power logic analizorlerine baktığımda THD current oranı:%30( en yüksek gorulen),THD voltage oranı:%4 civarında seyretmektedir.Harmonik analizi yapılırken bildiğim kadar ile gerilim oranı gozonune alınıyor.Akımın bu kadar yuksek olması normal mı? yani tesisimizde harmonik oran nasıldır?kompanzasyon panolarından reaktorler var.

tesekkürler....

Yanlış hatırlamıyorsam; THDv nin standartı , %3 ün altında olmasıdır.Peki %4 sorun olur mu? Genel olarak pek bir sorun teşkil etmez. Ama standartı %3 ün altı diye belirleyenlerin de bir bildiği vardır. Eğer tesisiniz düzgün çalışıyorsa, düzeltmek için uğraşmaya değmez diye düşünüyorum. Zaten reaktör kullanıyorsunuz.
THDI nın standartı da %10 un altı diye hatırlıyorum. Elektronik kartlarda çok sık sorun çıkmıyorsa, sık sık ana şalteriniz açmıyorsa, kompanzasyon sisteminiz ikide bir bozulmuyorsa, bunun için de kendinizi fazla yıpratmanıza değmez. %30 yüksek bir değerdir ama, hayati bir değer de değildir. Demin de dediğim gibi, zaten reaktör kullanıyorsunuz. İlle de düzeltmek istiyorsanız , kompanzasyon sisteminiz yenidr gözden geçirilir. Belki reaktör seçiminde değişiklik yapılır. THD total bir değerdir. Bir çok harmoniğin bileşeniyle hesaplanan yüzdesel bir değerdir. Panoya reaktör seçimi yapan kişi , muhtemelen, tek tek harmonikleri görmüş ve, en baskın ve en tehlikeli olanına göre reaktör seçimi yapmıştır. Sorunu reaktörle çözemezseniz, ortalama 20 000 dolar(100 amperlik aktif harmonik filtrenin ortalama fiyatı)x10 adet trafo = 200 000 dolara falan işi kapatırsınız :) tabii bu değer yaklaşık ve ortalama değerdir.Toplam harmonik akımınızın değeri yaklaşık, 90-100 amper diye düşündüğüm için bu fiyatı verdim. Fiyat cihaz marka ve modeline göre + düzeltmesini istediğiniz harmonik akımına göre değişiyor.
Aktif filtre olayını şunun için yazdım. Ben başta çok ta kendinizi yıpratmaya değmez , sorun çıkarmıyorsa, bırakın kalsın dedim ya. Birisi de içinden ( ya da dışından) der ki, olur mu öyle şey, rezonans olur, pano yanar, kartlar bozulur , nasıl tavsiye veriyor bu adam , bilime aykırı konuşuyor derse, bilimsel olarak , harmonik distortionun düzeltmesi için , hiç bir iş verenin 200 000 dolar( en az) yatırım yapmayacağı gerçeğini göstermek için yazdım. Ne zaman panolar patlar, tesis yanar, o zaman yatırım yapılır :)
Kısaca özetlemek gerekirse, bilimsel olarak değerleriniz yüksek olmakla beraber, benim çalıştığım işletmede daha yüksek ve şimdilik bir sorun yok.
 
Arkadaslar merhaba,

Tesisimizde 10 adet 1600 KVA yağlı tip trafo bulunmaktadır.Her trafonun power logic analizorlerine baktığımda THD current oranı:%30( en yüksek gorulen),THD voltage oranı:%4 civarında seyretmektedir.Harmonik analizi yapılırken bildiğim kadar ile gerilim oranı gozonune alınıyor.Akımın bu kadar yuksek olması normal mı? yani tesisimizde harmonik oran nasıldır?kompanzasyon panolarından reaktorler var.

tesekkürler....


Enerji kalitesi denince önemli unsurlardan bir tanesi harmonik distorsiyonlardır. Yüklerin şebekeye geri vermiş olduğu akım harmonikleri, kabloların ve trafonun Xd" değeri nedeniyle akım harmonikleri ile aynı frekansda bir gerilim endüklerler ve bu gerilim mevcut gerilimin dalga formu ile birleşerek gerilimde bir bozulmaya neden olurlar. Sistemde harmonik akımların var olmasının temel olarak aşağıdaki etkileri vardır.
1- Yüksek frekanslı akımlar kablolarda deri etkisi nedeniyle, kablo kesitini tam kullanmazlar. Bu nedenle harmonik akımlar kablolarda, bağlantı parçalarında ve trafolarda ısınmaya ve kayıpların artmasına neden olur.
2-Akımın sinüs dalga formu bozulacaktır ve tepe değerinin artmasına sebeb olacaktır. Krest faktörü bu nedenle yüksektir. Örneğin 100A çeken bir PC besleme kablosunda akımın tepe değeri 250A'e kadar gelebilir. Bu değerlerin yüksek olması koruma elemanlarında probleme yol açabileceği gibi kayıplarında artmasına sebeb olur.
3- Akım harmoniklerinin var olması nedeniye akımın dalga şekli bozulduğundan dolayı artık güç faktörü = Cosphi değildir. Cosphi değeriniz 0.98 olabilir ancak güç faktörünüz 0.65 olabilir.
4- Yüksek frekanslı (50Hz'den yüksek) akımlar yüksek frekanslı reaktif güç çekimine neden olurlar.
5- Yüksek frekanslı harmonik akımlar elektro magnetik alanların artmasına neden olacaktır.
6- Diğer tüm harmonikler trafonun yıldız noktasında kendilerini elimine ederken 150Hz yani 3. harmonik ve katları tüm fazların toplamı kadar toprağa akacaktır. Örneğin 1000A her fazda %20 oranında 3.harmonik akımınız mevcut ise her fazdan 200A toplamda 600A'lik akım toprağa akacaktır. Buda toprak nötr arasında gerilim endüklenmesine neden olacaktır.

ve bunun gibi akım harmoniklerinin zararlı etkileri mevcuttur. Ancak en tesirli etkisi gerilimde oluşturduğu gerilim distorsiyonudur. Zira bu distorsiyon trafoya bağlı tüm cihazların beslemesi için geçerli olacaktır.

Harmoniklerin etkisinin zararlı olup olmadığını söylemek için detaylı analizlere ihtiyaç olacaktır. Ancak genellikle ilk bakmanız gereken gerilim harmonikleridir. Genel tüm cihazlar için gerilim distorsiyon değeri %8'den, genel cihazlar için %5'den hassas cihazlar için %3'den düşük olması standardlar gereğidir.

Eğer elektronik kartlarınızda herhangi bir problem yaşamıyorsanız çok acil bir probleminiz yok anlamına gelebileceği gibi harmoniklerden dolayı probleminizin olup olmadığına karar verebilmek için yeterli datamızda yoktur.

Sistemlerinizde bulunan enerji analizörleri aslında genel ölçüm yanında problem anındaki değerleri de saptayabilmeniz toplam enerji kalitesi yönetiminde önemli olacaktır. Örneğin belirlediğiniz limit aşım durumlarında, anlık durumlarda, enerji piklerinde ve düşümlerinde interharmonik değerlerininde saptanması gerekir. Yani normal çalışma şartlarında herhangi bir problem olmayan işletmenin örneğin gerilimin 10msn veya daha düşük değerlerdeki transientlerde anlık yükselmesi veya düşmesi neticesinde oluşan harmonik değerleri aslından önemli olabilir. Ancak bunları belirleyebilmeniz için daha hassas enerji analizörleri kullanmanız gerekir.
 
Önemli olan gerilim harmoniğinin değeridir.Şebekeden geçen akım harmoniği şebekenin empedansına göre bir gerilim harmoniği oluşturur.Şu an için yasal bir yaptırımı olmadığı için yüksek düşük demek yanlış olur ama.Değerleriniz yüksek gibi görünüyor.
 
akım harmonik değrleri için EPDK nın yayınlamıs oldugu kalite yönetmeliğinde sınır değerler belirlenmiştir.Akım harmonik değerlerinin ölçüm lerinin yorumlanabilmesi için ölçüm yapılan noktadakı kısa devre akımının maksimum akıma oranının bilinmesi gereklidir.Bu oransal değeregöre o noktadakı harmonık değerin neolması gerektıgı hakkında yorum yaparsınız.Gerçi bu yönetmelik şuanda değiştiriliyor.Muhtemelen bu afta içerisinde yenısının yayınlayacaklar.THD %30 değeri çok yüksek olmasada istenmeyenbir değer.Bu değer alınırken kompanzasyon devredemiydi.Biliyorsunuz kompanzasyon sistemleri harmonik üretmezler ancak akım ve gerilim harmoniklerinin genliklerini artırırlar.gerilim harmonk sınırı uluslar arası standartlarda %5 ve%3 olarak isteniyor.Kaliteyönetmeliğinde bu değerbizim ülkemizde %8 dir. Enerji kalitesi ileriki yıllarda dahada önemkazanacaktır.Bugun kompanzasyon tesisleri belirligücüaşan tesislerde zorunlu hale getirilmştir.Harmonik filtrelerde ilerde zornlu hale gelecektir.
 
EPDK'nın ARZ GÜVENİLİRLİĞİ ve KALİTESİ YÖNETMELİĞİARZ GÜVENİLİRLİĞİ ve KALİTESİ YÖNETMELİĞİ'nde alçak gerilim yok ve KABUL EDİLEBİLİR AKIM HARMONİK LİMİTLERİ listesi dışında gerilimle ilgili bir değer yok. IEEE'nin 1992 tarihinde yayınladığı standartta gerilim ve akım var ve alçak gerilimi de kapsıyor. Bizim standardımızda neden alçak gerilim ve gerilim sınır değerleri yok? THD hesaplanırken gerilim ve akım ayrı ayrı hesaplanıyor ve gerilim de çok önemli.
 
IEEE tarafından belirlenen ve uluslararası bazda standart kabul edilen değerler aşağıdaki gibidir.
1000A üstü ve 36 kV'a kadar olan şebekeler için konuşuyorum, akımda %20, gerilimde %5 THD sınırdır.
Üstü için önlem almak gerekmektedir.
Harmonikler için ise en kesin ve net çözüm aktif filtredir.
Günümüzde fiyatları ciddi şekilde azalsa da, ülkemizde gerek çok bilinmediğinden, gerekse psikolojik veya önyargılı olarak -aktif filtre iyi ama çok pahalı abi yaa- yaklaşımından dolayı hala hiçbir çaresi kalmayan yerlerde kullanılmaktadır.

Harmonik Sınırlar - IEEE.jpg
 

Forum istatistikleri

Konular
129,725
Mesajlar
929,288
Kullanıcılar
452,445
Son üye
mutluneset

Yeni konular

Çevrimiçi üyeler

Geri
Üst