Merhaba.Yüksek gerilim hatlarındaki vızıltıların sebebi corona deşarjıdır.Corona deşarjı, çok yüksek gerilime sahip akımların,bu iletkenler üzerinde de taşınırken, iletkenlerin en dışında yer alan elektronların, tıpkı bir hava iyonlaştırıcı cihazındaki sivri uçlara gelip de buradan hava molekülleri ile temas edip iyonize olabilmesinde de olduğu gibi, çok yakınların bulunan bu havayı iyonlaştırırlar, + ve – yüklü parçacıklar haline de dönüştürürler.Bu esnada elektrik telinden belirli bir miktarda elektrik yükü de havaya transfer edilmiş olur.Tüm bu olaylar olurken bizim duyduğumuz bu sesler de,havanın bu esnada aşırı ısınıp genleşerek,bir yıldırımın sesi kadar çok yüksek olmasa da cızırtılar şeklinde yine bu seslerin duyulmasıdır.
Şehir içinde alçak gerilim 220-240/380-400 volt ac’nin direkler üzerinde taşınmasında ise voltaj aşırı yüksek de olmadığından, yağışlı havalarda özellikle de belirgin olarak duyulan sesleri şu şekilde açıklayabiliriz.Elektrik direkleri üzerinde metal veya beton direğe karşı izolasyonu kuru havalarda tam sağlayan bu porselen fincanlar,üzerinde biriken kir,toz,kil,vb. yabancı maddeler ile yağmur suyu eşliğinde iletken durumuna kısmen de geçebildikleri için porselen fincanların bağlantı noktalarından,demirden veya betondan yapılı bir elektrik direğinin toprakla tam temasta olan yüzeylerinden toprağa kısmen akarak geçmiş olmaları sonucu çıkan seslerdir bunlar.Kısacası yağmurlu havalarda alçak gerilim hatlarında da duyduğumuz vızıldamalar,çıtırtılar bu toprağa geçen kaçak elektrik akımıdır,bir corona deşarjından çok farklı olarak.
Evlerde özellikle tasarruflu ampullerin çok yakınına kulağımızı tam dayayıp da veya çok yakınlarındayken de günün en sessiz saatlerinde duyduğumuz sesler,yüksek frekansla anahtarlama ilkesiyle çalışan flüoresan balastlarından,smps nüve veya toroidal bobinlerinden yüksek frekansta osilasyonla çalışan çift transistörlü olan flip-fop devrelerinin,yani astabil-multivibratör devresi olarak çalışan bu osilatörlü devrelerin,özellikle de nüve kısımlarında oluşan aşırı titreşimlerin ses olarak vızıldama şeklinde de duyulmasıdır.Bazen üretim hatası veya kalite kontrolden gözden kaçan bir dalgınlık sonucunda,yeni satın alıp avizeye taktığınız ve sizden oldukça da uzakta duran bir tasarruf lambası bile sizi çok da rahatsız edici şekilde,çok yakından duyabildiğinizden daha fazla ses de verebilir istisnai bir durum olarak.Bu durumda elektronik balastı açıp nüve,bobin kısmını biraz kurcalamanızla bu aşırı titreşimleri bir ölçüde de azaltmış olabilirsiniz.
Akkor flamanlı ampuller de (Birkaç kez ben 25-40 watt.lık olanlarında özellikle de şahit oldum) çift sarmal yapısında olan flamanlarından (iç içe 2 ayrı sarımda,yani bir sarım içindeki 2. sarımda olan bu özel yapısında) ,bu tunsten rezistans tellerinden, 220 vac, 50 Hz. tam olarak da geçerken,bobin etkisinin bazen daha belirgin olmasıyla, çok yakından dinlediğinizde, bazı aşırı titreşimlerle bir ses şeklinde kulağınızla bunu işitmenize bazı şartlarda neden olabilirler.Kolay gelsin.
