0-30 V Kısa Devre Korumalı Transistörlü Güç Kaynağı
Şebeke geriliminden DC gerilim sağlayan devrelere “
Güç kaynağı” denir.
Güç kaynağı 4 ana bölümden oluşur.
A-) AC/AC dönüştürücü (Transformatör)
B-) AC/DC dönüştürücü (Doğrultma devresi)
C-) Filtre Devresi (Kondansatörlü)
D-) Regüle Devresi (Zener Diyotlu)
Temel bir güç kaynağı katmanları:
Devrenin Çalışma Prensibi
Şebekeden alınan 220V’luk gerilimi 30V’a düşüren devre elemanına transformatör denir. Transformatörümüz 12V veya 24V olsaydı şebekeyi verilen değerlere düşürürdü. Diyod köprüsü yardımıyla akım tek yönlü geçmektedir. Transformatör çıkışlarındaki sinüsoidal gerilimi tam olarak doğrultmasa da zamana bağlı olarak yönün hep aynı olmasını sağlar.
Kondansatörün devredeki faktörü ise, gerilimin sabit bir değerde kalması için filtreleme görevi yapmaktadır.Potansiyometre yardımıyla T3 trasnsistörün Ib akımı altırılıp azaltarak gerilim ayarlaması yapılır.
Led devrede gerilimin olup olmadığını anlamak için bir sinyal görevi yapar. Ona bağlı seri direnç ise led’ in yanmaması için gerilim bölücü görevi yapmaktadır.
Transformatör (AC/AC dönüştürücü) Kısmı :
Transformatör Hesaplamaları:
Doğrultma Devresi (AC/DC Dönüştürücü) Kısmı :
Köprü tipi tam dalga doğrultmacı kullanarak:
Yukarıdaki şekilde, sinyalin pozitif alternansınında 1nolu sekonder ucu 2 nolu sekonder ucuna göre daha pozitif olacağından D1 ve D2 diyotu iletimde , D3 ve D4 diyotları kesimde olur. Ry yük direnci üzerinden bir akım geçişi D1 ve D2 diyotları üzerinden sağlanır.
Girişin negatif alternansında 2 nolu sekonder ucu 1 nolu sekonder uca göre daha pozitif olacağından D3 ve D4 diyotları iletimde , D1 ve D2 diyotları kesimdedir.Ry yük direnci üzerinde birinci durumdaki akım yönü aynı kalmak koşuluyla D3 ve D4 diyotları üzerinden akım geçişi sağlanır.
Filtre Devresi (Kondansatörlü) Kısmı :
Filtre devreleri ,doğrultucu çıkışındaki nabazanlı DC gerilimini tam DC gerilimine çevirmek için kullanılır.
Regüle Devresi (Zener Diyotlu) Kısmı :
Filtre devresi çıkısında elde edilen DC gerilimde azda olsa dalgalanmalar vardır.Ayrıca , doğrultma ve filtre işlemi ne kadar iyi olursa olsun iki nedenden dolayı filtre devresi çıkışındaki DC gerilim ve akım değişir.
a- DC çıkış gerilim ve akımı sabit iken yük değişirse DC çıkış gerilimi değişir.
b- Yük sabit iken şebeke gerilimi değişirse DC çıkış gerilimi değişir.
Gerilim kararlılığı istenen tüm devrelerde yük akım ve ve geriliminin kesinlikle değişmemesi istenir.Bu amaçla regüle devreleri kullanılır.
Regülator
Gerilim Ayar Kısmı:
Bu kısımda potansiyometre yardımıyla T3 transistörünün beyz ne giren Ib akımını ayarlamak suretiyle T3 transistörün Ie akımı artar ve çıkışdaki gerilimde buna bağlı olarak artar.
Gerilim ve Akım Ayar Kısmı
Hesaplamalar:
T1 ve T2 transistor leri darlington çiftini oluşturuyor.Bu sayede yük akımı artar.
Kısa Devre Koruma Kısmı :
Devreyi aşırı yük akımından korumak için R4 ,R5 direçleri ve T4 trasistörü kullanılmıştır.Burada esas görev R4 direnci üzerindedir.T4 ün Vbe gerilimi bu direncin üzerine düşen akım sayesinde oluşur.T4 transistörünü iletime geçirir ve devreyi aşırı yük akımından korur.
Devre Şeması
Devre Elemanları
• 220/30 V luk transformatör
• Köprü tipi diyot D1=B80 C5000/3300
• C1=2200µf / 63V elektrolitik kondansatör
• ZD=30V zener diyot
• Transistor ler T1 =2N3055 , T2=T4=BD239 , T3=BC141
• Direçler : R1=1K5 (2W) , R2= 470 , R3=680 , R4=22 , R5=120 , R6=1K (2W)
• 5mm Kırmızı LED
• Kutu
Baskı Devre Yapımı
Önce devrenin baskılı devresi çıkartılır. Bakır levhanın üzerine baskı devresi çizilir. Permanet kalemle çizilen devre üzerinden geçirilir. Daha sonra 1/3 oranında perhidral ile tuzruhu karıştırılır. Bol suyla yıkanır. Tiner veya cif(temizlik malzemesi) ile temizlenip kurulanır. Sonrada devre elemanlarının takılacağı yerler matkapla delinir. Son olarak da devre elemanları plaket üzerine lehimlenir.
Not : Bilgi kaynağı şu adresten alınmıştır. Değerli bilgilerden dolayı site sahibine teşekkür ederim. Emeğe saygı duyarak alıntı olduğunu belirtirim.
http://320volt.com/0-30-v-ayarli-kisa-devre-korumali-transistorlu-guc-kaynagi/
