Optokuplör ,elektriki bir bağlantı olmadan düşük gerilimlerle ,yüksek gerilim ve akımları kontrol edebilen devre elemanına denir. Yapısında ise bir led diyot ve onun yaydığı ışıktan etkilenerek iletime geçen bir adet foto eleman bulunur.
Optokuplörler görünüş bakımından ;
1. Entegre tipi optokulörler ,
2. Foto eleman ve led diyodun açıkta bağlandığı optokuplörler ( plastik veya metal kap içinde ) , olarak iki şekildedir.
Optokuplörler yapı bakımından ise ;
1. Foto diyot - led diyottan yapılmış optokuplörler ,
2. Foto transistör - led diyottan yapılmış optokuplörler ,
3. Foto tristör - led diyottan yapılmış optokuplörler ,
4. Foto triak - led diyottan yapılmış optokuplörler , olarak sıralanabilir.
Optokuplörlerde ışık verici olarak kullanılan led diyotlar Galyum Arsenürden yapılmıştır.Bu ledden çıkan ışık insan gözünün algıladığı ışık dalga boyundan küçük olduğundan göz tarafından algılanamaz.
kullanılan bu ledlere " infaruj verici ledler " denir.
Optokuplörlerin Çalışma Prensibi
Optokuplörlerin bir led ve ondan gelen ışığı algılayarak iletime geçen foto elemanlardan oluştuğunu daha önce belirtmiştik.Şimdi ise foto elemanın çeşidine göre çalışma prensiplerini kısaca açıklayacağız.
Optokuplörde foto diyot kullanıldığında led diyottan yayılan ışığın şiddeti artmaya başladıkça diyot iletime geçer ve diyot üzerinden geçen akım ışık şiddetiyle doğru orantılı artar.Bu şekilde foto diyot transistör veya başka bir devre elemanını iletime geçirebilir.Foto diyot ters polarizasyon altında çalışmalıdır.
Optokuplörde foto transistör kullanıldığında beyz yüzeyine düşen ışığın şiddeti artmaya başladıkça
emiter - kollektör arası iletime geçerek istenen bir elemanı kontrol edebilir.Bildiğiniz gibi ışık istenen yüzeye düştüğünde burada küçük bir gerilim düşümü olur. İşte bu gerilim ile eleman akım geçirmeye başlar.
Optokuplörde foto tristör kullanıldığında ise geyt yüzeyine düşen ışığın şiddeti artmaya başladıkça
anot - katot arası iletime geçerek akım geçişine izin verir.Bu sistem daha çok yüksek AC akımların kontrolünde kullanılmaktadır.
Optokuplörde foto triyak kullanıldığında ise geyt yüzeyine düşen ışığın şiddeti artmaya başladıkça
A1 - A2 arası akım geçişine açılır.Triyaklar çift yönlü akım geçişine izin verdikleri için AC ve DC de
kullanışlıdır