Civata ve kod bilgisi

[MAH]

çok güzelll...

 

[Er61n]

bilgi için tşk ederim

 

[bartrobel]

Civataların kaplama kalınlığı diş adımlarında ve kafa üstünde aynımıdır acaba?Bazen vidaların üstü veya dişleri paslanabiliyo

 

[wolflane]

Merhaba usta

m10 8.8 civatanın kapasitesi ile m14 8.8 civatanın kapasitesi aynımıdır

kolay gelsin teşekkür ederim

 

[Blackstone Co.]

Metrik yada inç üzerinden civata somun bilgisi verebilecek olan var mı ?

Ek olarak ise takımlarda kullandığımız 13 14 15 vs diğerleri gibi anahtarlar mesela hangi civata somun tipine tekabül eder ?

 

[metinata]

Merhaba usta

m10 8.8 civatanın kapasitesi ile m14 8.8 civatanın kapasitesi aynımıdır

kolay gelsin teşekkür ederim

Cıvata kaliteleri aynı (8.8) olduğu için aynı mekanik özellikteki malzemeden yapılmıştır. Kesit alanına göre tabiî ki çekeceği yük farklı olacaktır.

 

[isiklili]

Merhaba benim bir sorum olacaktı ??
Mesela elimizde 10-20 boyutlarında bir plaka var ve bunu bir zemine sabitlemek istiyoruz.Nasıl bir cıvata (M5 M10 gibi) kullanacağımızı nasıl hesaplarız.Bide kaç tane kullanmamız gerektiğini nasıl buluruz.

 

[hurc]

Teknikte çok kullanılan, çözülebilen bağlama elemanı. civata esas itibariyle bir ucunda baş kısmı bulunan ve öteki ucunda vida dişleri açılmış bir silindirik elemandır. Baş kısmı bulunmayan ve iki ucunda vida açılmış tiplerine saplama denir. Parçaları birleştirmek için tek başına kullanılabildiği halde genel olarak somun denilen içine diş açılmış dişi bir elemanla birlikte kullanılır. Sıkıştırılacak parça ile somun arasına bazen rondela denilen içi delik pul da yerleştirilir. civata, bağlantılarında, bağlama ve çözme işlemleri anahtar ve tornavida adı verilen takımlarla yapılır

civataların, biçimlerine göre adlandırılan birçok çeşitleri vardır. Altıgen, kare, yuvarlak başlı düz ve yıldız yarıklı veya altıgen oyuklu şekillerinden başka, gömme başlı, halka başlı, başsız setuskur denilen tipleri de bulunur. Bu tiplerin hepsinin tutturacakları parçalara delik delerek ve gerekliyse vida açarak bağlanmaları gerekir. Ayrıca uçları sivri olduğundan doğrudan parçaya bastırıp döndürerek vidalanan ağaç ve Saç vidaları da mevcuttur.

civataların karakteristik büyüklükleri ve tipleri civata bir kanal şeklinde olduğundan, civatanın minimum çap iç çap, ortalama çap ve nominal çap maksimum çap olarak üç çap ölçüsü vardır. Bunlardan civatayı belirten nominal çaptır. civata üstüne vida dişleri bir helis şeklinde açılmıştır. Helis

bir doğrunun silindir üzerine belli bir açıyla eğik olarak sarılmasından meydana gelir. Helis eğimini gösteren bu açıya helis açısı denir. Vida helis sarımına ait iki diş arasındaki mesafeye hatve veya vida adımı adı verilir.

Vida ekseni boyunca alınan bir kesitte dişşeklinin görüntüsüne vida dış profili denir. Vida dişleri profillerine göre sınıflandırılır. Başlıca vida profilleri üçgen, trapez, testere, yuvarlak ve kare şeklindedir. Bunlardan kare dışında diğerleri standarttır. Yani karekteristik büyüklükleri ve boyutları nominal çaplarına ve hatvelerine bağlı olarak standartlarda verilmiştir. civata bağlantılarının

fonksiyonlarını yerine getirebilmeleri için işletme kuvvetleri altında çözülmemeleri gerekir. Bunun için helis açısının sürtünme açısından küçük olması şarttır. Fakat bilhassa sarsıntılı işletmelerde bunun yetmediği görülüp civata bağlantılarının çözülmemesi için birçok ek emniyet tedbiri getirilmiştir.

Yapılan incelemeler göstermiştir ki, civata bağlantısının çözülmesi somunun dönerek gevşemesinden değil, civata bağlantısında ve sıkılan parçalardaki temas eden yüzeylerdeki pürüzlerin ve sivri tepeciklerin ezilmesinden dolayı olmaktadır. Öyleyse gevşeme ve çözülmeye karşı en etkili çare temas yüzeylerinin çok iyi işlenmesi ve somunun belirli aralıklarla sıkılaştırılmasıdır

civatalarda malzeme ve imalat usülleri Genellikle civata ve somunlar çelikten imal edilir. Bu maksatla çeliğin bütün cinsleri kullanılır. Ayrıca çeşitli maksatlara göre alüminyum alaşımları, pirinç ve özellikle elektrik izolasyonu gayesiyle poliamid, teflon gibi plastikler kullanılır. civatalar kullanılma yerlerine göre kaplamasız veya çinko, nikel, kadmiyum, krom kaplanmış halde bulunur

Günümüzde civata imalatı standartlara göre büyük seriler halinde sadece civata imal eden fabrikalarda yapılmaktadır.

Teknoloji bakımından vidalar talaş kaldırma ve haddeleme metodu olmak üzere iki şekilde imal edilir. Talaş kaldırma, tornalama veya frezeleme usülü ile yapılır. civatalar yalnız bağlama elemanı olarak değil, hareket iletilmesinde de kullanılır. Bunlara hareket vidaları veya transmisyon civataları denir. Somun sabit tutulduğu takdirde civata hem döner ve hem de bu dönme ile orantılı olarak eksenel bir

hareket yapar. civata döndürülür ve somun dönmeyecek şekilde sevk edilirse o takdirde somun yalnız eksenel bir öteleme hareketi yapar. Transmisyon civataları, krikolar, vidalı pres, mengeneler, takım tezgahları gibi birçok yerde kullanılır. yapı bakımından bağlama ve transmisyon civataları olarak daha çok trapez, kare veya testere profilli vidalar kullanılmaktadır. Burada verim önemli olduğundan vida ve somun arasındaki temas yüzeyi iyi işlenir ve yağlama uygulanır

tüm civata, vida ve somunların üzerine dikkatli baktığınız vakit bir takım kod ve numaralar göreceksiniz. 5.0- 6.6 - 7.0.-8.0-10 gibi bu rakamlar bu parçanın yapıldığı metalin katitesini ve sertliği gösteren kodlardır.

Numara ne kadar büyükse o parçanın yapıldığı metal o kadar kaliteli, genleşme katsayısı küçük ve serttir.gerek vibrayondan gerekse söküp takmaktan dolayı daha birbirini tutan vida adımı denilen dişler daha az yıpranır

6.8, 8.8, 12.9 Cıvata Denince Ne Anlaşılır ?


Birinci rakam 100 ile çarpılınca, çıkan değer malzemenin çekme mukavemetini (dayanımını) verir.
[8.8 için 8 x 100 = 800 Newton / mm2]
[10.9'da 10 x 100 = 1,000 Newton / mm2]
[6.8'de 6 x 100 = 600 Newton / mm2] 1 Kg = 9.81 Newton'dur.
Kolayca hatırlamak için 1 Kg yaklaşık 10 Newton diyebiliriz. 800 Newton / mm2 = 89 Kg / mm2 gibi.
Aslında (800 Newton / mm2) / (9.81 Newton / Kg) ) 81.5 Kg / mm2 İkinci rakam (8.8'in ikinci 8'i gibi) 8 = 0.8'dir.
Yani ikinci rakam yukarıda bulunan çekme dayanımı ile çarpılarak çeliğin ve ya malzemenin AKMA GERİLME SINIRI veya ORANTISIZ UZAMA GERİLMESİ bulunur.
800 x 0.8 = 640 Newton / mm2 veya yaklaşık 640/10 = 64 Kg/mm2
Civata Somun Eşleşmesi

Bilinenin aksine; kullanılacak somun, asgari olarak cıvatanın dayanım sınıfında veya bir üst sınıfında olmalıdır.

Buna göre cıvata-somun eşleşmesi şu şekilde olmalıdır:

Cıvata 5.8 5.8 6.8 8.8 10.9 12.9
Somun 6 6-8 6-8 8-10 10-12 12

Sebep : Somunun diş sayısı takıldığı cıvataya nazaran daha az olduğundan, bir problem durumunda cıvata diş sıyırsa bile somun sağlam kalacağından, cıvatadan çıkmayacaktır. Böylece can güvenliği tehlikeye girmeyecektir.




civata vida vs tutturma parçalarına baktığınız vakit bu rakamları göremiyorsanız o kullanılan parçalar makinanızın fabrikasına özel yapılmış ve genelde maliyeti düşük tutmak için o kadarda kaliteli olmayan metalden yapılmış ve göze hoş görünmesi için krom kaplamış ancak kullanım esnasında yukarda bahsi ettiklerim kadarda dirençli olmayan parçalardır.
ısı farklarından dolayı genleşmeden dolayı zamanla kendi kendilerine deforme olup görevlerini tam olarak yapamazlar.ne kadar gevşerlerse vibrasyon o kadar artar.

 

[sefa3737]

Hocam emeğine sağlık güzel paylaşım olmuş. Ama benim bildiğim civata tornavidayla açılıp sökülmez onlar altıköşe başlı ve alyan başlı oluyolardı.

 

[bdbko]

Merhaba benim bir sorum olacaktı ??
Mesela elimizde 10-20 boyutlarında bir plaka var ve bunu bir zemine sabitlemek istiyoruz.Nasıl bir cıvata (M5 M10 gibi) kullanacağımızı nasıl hesaplarız.Bide kaç tane kullanmamız gerektiğini nasıl buluruz.

merhaba,

sorulalı uzun zaman olmuş, o plaka gerekli yere montelenmiştir fakat yine de cevaplayalım belki birilerinin işine yarar.

çok temel bir mantıkla civata somun emniyet hesabını anlatacağım, bu hesaplamayı yaparken otoblokaj, sıkma momentleri vs gibi göz ardı ediyorum, hesaplamaları ona göre yapabilirsiniz.

cıvata yada somun kalitesi ile belirlenen akma mukavemeti malzemenin akma sınırını yani plastik şekil değiştirme sınırını belirler. plastik şekil değişimi malzemenin kalıcı deformasyona uğramadığı sınırı belirleyen değerdir.

basit hesaplama için;

cıvataya yüklenen kuvvet biliniyor ise;

ilgili civatanın diş dibi ve diş üstü çapının arasında kalan alan kuvveti taşıyan alandır ve bu alan bir dişin alanıdır. bu alanı cıvatadaki diş sayısı (tüm dişlerin montajlı ve yük taşıdığı farz edilmiştir) ile çarparsanız cıvatanın taşıdığı toplam yükün (kuvvetin) etkidiği alanı yaklaşık olarak (bu arada gerçek alan değerinden daha küçük bir alan değeri hesaplanmış oldu) hesaplamış olursunuz.

örneğin bir diş alanı A olsun, cıvatanın yük taşıyan diş sayısı 10 olsun, cıvataların taşıyacağı toplam yük F Newton olsun;

∂ = F/10*A (N/mm^2)

şeklinde bir değer bulursunuz. Bu ∂ gerilmesi cıvatanın akma değerinin altında olmalı hatta dinamik yada statik yüke göre doğru bir emniyet katsayısı belirlenmeli.eğer ∂ değeri fazla ise bu durumda cıvata sayısını arttırıp hatta belli bir emniyet katsayısı ile gerekli cıvata sayısını belirleyip güvenli bir biçimde kullanabilirsiniz.

önemli not: buradaki hesaplamalarda cıvataya etki eden sıkma momentleri, otoblokaj kuvvetleri, yüzey basınçları ele alınmamış olup; yükleme biçiminin, korozif etkilerin, sıcaklık değişimlerinin ve en önemlisi yorulma faktörünün önem arz ettiği durumlarda bu hesaplamalardan küçük emniyet katsayıları ile yararlanmanız tavsiye edilmez.

iyi günler.