Güç kaynağı akım bilgisi

[cemil sivas]

Merhaba arkadaşlar. Ben de lm317 ile akim ve voltaj kontrollü güç kaynağı yaptım. Ancak aklıma 1 2 soru takıldı.
1- Güç kaynağımın akımını alıcı bağlanmadan göstergeden ayarlamak istiyorum. Bunun için bir arkadaş seri ampermetreye bağlı 2.2 ohm 1W direnç bağlayarak ölçülebileceğini yazmış. Mantığını anlamadım. Ben de elimdeki 1w bazı dirençlerle ölçüm yaptığımda farklı değerler aldım hep ve 3055 ler ısınmaya başladı. En azından bir hesabı var mı bu işin?
2- 3055 lerin devamına hep 5w 0.1 ohm direnç bağlanmış. Bu direncin mantığı nedir?

Cevaplarsanız sevinirim. İyi günler.

Not: Yaptığın güç kaynağı 12v ve ayarlamaya çalıştığım akim 600 ma dır. Bununla 12v 7ah akü şarj etmeyi planlıyorum.

 

[Mr_YAMYAM]

AKÜ şarjı için voltaj kontrolü gerekli değildir.
Önemli olan sabit akım kaynağıdır. LM317 tek başına 1.5A e kadar sabit akım verebilmektedir.
http://www.ti.com/lit/ds/slvs044x/slvs044x.pdf
Teknik dökümanları incelediğimizde karşımıza bir çok seçenek sunulmakta olup, akım limitleme esası LM317 nin 1 nolu ucundaki V REF değeri olan 1.25V gerilimin sağlanabilmesidir.
LM317 nin çalışma mantığı incelendiğinde 1.25V referans gerilimini çıkışına bağlanacak seri bir direnç ile rahatlıkla sağlayabilmekteyiz.

Şemada bazı direnç değerleri belirtilmiş olup, bu direnç üzerinden geçen akım doğrultusunda LM317 nin 1 nolu kontrol ucuna 1.25V gerilim sağlanmış olduğu görülmektedir.
Gereksinim duyulan 600mA için direnç değerini hesapladığımızda yaklaşık direncimizin 2 ohm civarı olduğunu görebilir ve hesaplayabiliriz.
Temel hesap V=IXR olduğuna göre verileri yerleştirirsek...
V=0.6X2=1.2V eder. Yani yaklaşık olarak 600mA sabit akımda V ref gerilimi sağlanmaktadır.
Bu dirençler bir komitatör vasıtasıyla seçilerek 1.5A e kadar muhtelif sabit akımlar elde edilebilecektir.
Böylece ayar için uğraşmaya gerek kalmadan akümüzü sabit akımla şarj edebileceğiz.
NOT:
Datasheet incelendiğinde LM317 için headroom seviyesi 3V olarak verilmiş olup, 12V luk bir akü için takribi 18Vmin giriş gerilimi gerekmektedir.
Bunun hesabı ise son derece basit olup, tam dolu bir akü üzerindeki gerilim bu şartlarda 14.8V civarı olarak görülmektedir. AKÜ iç direncinden dolayı 0.2V civarı bir gerilim fazlalığı da gerekmekte olup, bu gerilim AKÜ kalitesi veya tipi ile doğrudan ilişkilidir.
Kalan 3V fazla gerilim ise LM317 nin tam çalışabilmesi için gerekli referans gerilimi ve headroom seviyesidir.

 

[cemil sivas]

AKÜ şarjı için voltaj kontrolü gerekli değildir.
Önemli olan sabit akım kaynağıdır. LM317 tek başına 1.5A e kadar sabit akım verebilmektedir.
http://www.ti.com/lit/ds/slvs044x/slvs044x.pdf
Teknik dökümanları incelediğimizde karşımıza bir çok seçenek sunulmakta olup, akım limitleme esası LM317 nin 1 nolu ucundaki V REF değeri olan 1.25V gerilimin sağlanabilmesidir.
LM317 nin çalışma mantığı incelendiğinde 1.25V referans gerilimini çıkışına bağlanacak seri bir direnç ile rahatlıkla sağlayabilmekteyiz.
Ekli dosyayı görüntüle 58016
Şemada bazı direnç değerleri belirtilmiş olup, bu direnç üzerinden geçen akım doğrultusunda LM317 nin 1 nolu kontrol ucuna 1.25V gerilim sağlanmış olduğu görülmektedir.
Gereksinim duyulan 600mA için direnç değerini hesapladığımızda yaklaşık direncimizin 2 ohm civarı olduğunu görebilir ve hesaplayabiliriz.
Temel hesap V=IXR olduğuna göre verileri yerleştirirsek...
V=0.6X2=1.2V eder. Yani yaklaşık olarak 600mA sabit akımda V ref gerilimi sağlanmaktadır.
Bu dirençler bir komitatör vasıtasıyla seçilerek 1.5A e kadar muhtelif sabit akımlar elde edilebilecektir.
Böylece ayar için uğraşmaya gerek kalmadan akümüzü sabit akımla şarj edebileceğiz.
NOT:
Datasheet incelendiğinde LM317 için headroom seviyesi 3V olarak verilmiş olup, 12V luk bir akü için takribi 18Vmin giriş gerilimi gerekmektedir.
Bunun hesabı ise son derece basit olup, tam dolu bir akü üzerindeki gerilim bu şartlarda 14.8V civarı olarak görülmektedir. AKÜ iç direncinden dolayı 0.2V civarı bir gerilim fazlalığı da gerekmekte olup, bu gerilim AKÜ kalitesi veya tipi ile doğrudan ilişkilidir.
Kalan 3V fazla gerilim ise LM317 nin tam çalışabilmesi için gerekli referans gerilimi ve headroom seviyesidir.

Hocam açıklamalar için çok teşekkür ederim.
Ben akü dolduğunda şarjı kesmesini istesem yine datasheette transistörlerle yapılan devreyi mi uygulamam gerekiyor?
Hocam ingilizcem çok İyi değil. Google translate ile çözmeye çalışıyorum. Kusura bakmayın.

Bir de akımın hangi değerde sınırlandırıldığını nasıl ölçerim?

 

[Mr_YAMYAM]

Şarj bitiminde şarjı kesebilmek için hassas bir komparator yapmalısın.
Komparator temeli bir OP-AMP olup, AKÜ uçlarındaki gerilim belirlenen gerilime ulaştığında çıkışına gerilim veren devrelerdir.
Basit mantıkla açıklarsak.
AKÜ cinsine göre tam doluluk geriliminin 14.8V olduğunu varsayalım. AKÜ gerilimi bu gerilime ulaşınca comparator yani OP-AMP çıkışına gerilim verir. Bu gerilimle bir transistör sürülerek LM317 nin kontrol bacağı (1 nolu uç) şaseye çekilerek çıkış gerilimini sıfırlanır. (Bu değer 1.25V tur)
1.25V AKÜ leri şarj etmeyeceği için şarj kesilmiş demektir.
OP-AMP'lı uygulamaları PDF dosyasından görebilirsin.
Verilen datasheette 3 adet LM317 parelel bağlanarak 4A akım sınırlamalı devre tasarımı verilmiştir. 3 adet yerine tek bir LM ile 1.5A e kadar akım elde edebilirsin. Tek yapman gereken şey RX direncini tam belirlemektir.

Akımın sınırlanma değeri formüllerle belirtilmiş idi.
RX direnci üzerinden geçmesi gereken akım referans gerilimi sabitesi ile hesaplanmaktadır.
Yani referans gerilimimiz sabit 1.25V olduğuna göre direncin değeri istenilen akım doğrultusunda rahatlıkla hesaplanabilecektir.
Yukarda anlatmıştım.

 

[cemil sivas]

Peki hocam. Şu kaynak yokken akım ölçme işini nasıl yapacağız? Yani ben aküyü bağlamadan bağlayacağım ampermetre ile sınırladığım akımı görebilir miyim? Güç kaynaklarındaki gibi.
Elimde bu göstergeden var.

 

[cemil sivas]

Mesela burada serkan_48 hocam alıcı bağlamadan akımı ekrana nasıl yazdırmış?

 

[Mr_YAMYAM]

Yük yokken devreden akım geçemez. Bu yüzden çıkış akımını o ampermetre ile ölçemezsin.
Ancak o tür bir display kullanarak önceden set edilmiş akım değerlerini ekranda gösterebilirsin.
Yukarda vermiş olduğum dirençleri ele alırsak, komitatör hangi direnci seçmişse ekranda o akım değeri yazdırılır. Ancak bu bir ölçüm değildir. Sadece ayarlanmış akım değerini ekranda göstermektir.

 

[serkan_48]

Sozun ozu şunu soyleyeyim.

Profesyonel cihazlar icin soylediginiz gecerlidir. Bir klavye araciligi ile guc kaynagi icin calismasi gereken degerler girilir.

Mesela 12 volt 500 ma set edilir ve guc kaynagi acilir. Bu esnadan sonra guc kaynagi icindeki islemci cikisa voltaji verir ve ayni zamanda akimi kontrol eder. Sabit akik yada sabit gerilim calisma moduna gore hangisini kontrol edecekse o modda calisir.

Yani bu kontrol farkli bir sistemdir. Bizim yaptigimiz sistemler tersine once kisa devre yada sunni yuk uzerinden akim gecirip akimi set eder ona gore yuke uygulariz.

Aslinda burada kullanicinin en temel formul olan omaj kanununi iyi biliyorsa sorun kalmaz.

Kolay gelsin.

 

[cemil sivas]

Tamamdır hocalarım. Çok teşekkür ederim.

 

[kesmez]

Mesela burada serkan_48 hocam alıcı bağlamadan akımı ekrana nasıl yazdırmış?

Voltajı ayarladıktan sonra probları kısa devre ederek akımı istediğim değere limitliyorum.
Daha sonra yüke bağladığımda limitlemiş olduğum akımdan fazla akım geçmesine engel oluyorum.