Merhaba. Bu sorunuz aslında “tavuk mu yumurtadan yoksa yumurta mı tavuktan çıkar” şeklindeki bir soruya çok benzemiş. Bir de şöyle düşünün.(1) 220 volt,100 watt’lık akkor flamanlı bir ampulden 220 volt 0.5 amperilk ac.şebeke akımı mı yoksa (2) 12-24 volt,220 amperlik ac akımı mı ışık ve ısı vererek tam güçte yakabilir? Bu konudaki cevabınız (1) numaralı şık ise, elektrikteki volt/amper ilişkisini tam olarak da anlamışsnız demektir. Örneğin bizim elimizde 1000 amper ac/dc’ilk kaynak olsa bile voltaj 0 ise I=V/R’ye göre I=0/R I=0 olur.Ölü
Elektrik (statik elektrik) 10 000 volt dc olsa bile amperi 0 farzedilip R=V/I’den R=10 000/0 R= sonsuz olur,I=10 000/sonsuz I=0 olur, yani bir güç ortaya çıkarıp yine bir iş yapamaz.(Matemetikte bir sayının sonsuza bölümü 0, bir sayının 0’a bölümü sonsuzdur)
Güç ortaya çıkaran elektrik akımı kaynakları 4 ayrı kategoriye ayrılırlar;
1-
Voltu ve amperi çok düşük olan kaynaklar: Saat pilleri,bios pilleri,kalem piller,vb.Bunlar çok sınırlı yani çok düşük güç veya ısı verebilir,çünkü P=V*I’ya göre çarpımı çok düşüktür.
2-
Voltu çok yüksek amperi çok düşük olan kaynaklar: Manyetolu,piezolu çakmaktaki sivri uçlardan atlayan akım,statik elektrikle atlayan bir kıvılcım akımı,ateşleme bobininin 30 kV’daki buji kıvılcımı,vb. Bunlarda amperin çok düşük veya 0 farzedilmesi nedeniyle P=Volt*amper’e göre güç miktarı 0 veya ona çok yakındır.
3-
Voltu düşük,amperi çok yüksek olan kaynaklar: Kurşunlu aküler,li-iyon,nkel-kadmiyum bataryalar,vb.Bunlarda volt düşük olmasına karşın amperin yüksekliği nedeniyle P=Volt*amper çarpımı örneğin 200 amper,24 voltluk (2*12 voltluk seri bağlı) aküde P=24*200=4800 watt.lık yani yaklaşık 5000 watt> 5 kWatt’a karşılık gelir.Bu gücü anlık ve çok uzun sürelerde 24 voltluk ampüllerde ısı ve ışık şeklinde verebilir,güç potansiyeli ilk 2 maddedekine göre oldukça yüksektir.
4-
Voltu ve amperi çok yüksek olan kaynaklar: Şehir şebeke akımı,YG,OG dağıtım hatları,vb.Bunlarda volt ve amperin çok yüksek olması,özellikle kısa devrelerde R devre direncine bağlı olarak çok yüksek akımların geçmesine neden olur. Örneğin R=0.5 ohm. ise 220 vac şebeke akımı kısa devre edildiğinde I=V/R I=220/0.5=440 amperilk kısa devre akımının,R=0.1 ohm.olmasında I=220/0.1 I=2200 amperilk kısa dvre akımının
Sigorta yoksa hattaki iletkenlerden geçmeye çalışır. 380 000 volt ac'de R=0.1 ohm ise,bir kısa devrede I=380 000/0.1 I=3 800 000 amperin o anda devreden (Devre omajı eğer uygunsa) tamamı geçmeye de çalışır. En büyük güç potansiyeli olan ve çarpılma veya ölüm rsiki açısından en tehlikeli olan akım şekli bu son maddedir. Kolay gelsin.