Değerli Arkadaşlar,
Uzun bir süredir forumu takip edemiyordum. Oldukça ilginç gelişmeler olmuş.Bu konuda biraz bilgim olduğu için bir iki şeyde ben yazmak istedim. Forumda yapılan yorumlara bakınca özellikle "Sn.erdincotenbulbul" ve "Sn.tossun2008" arkadaşlarımızın bu konuda oldukca bilgili olduklarını ve kafa yormuş olduklarını gördüm. Güzel paylaşımları için öncelikle teşekkür ederim.
Bu konuda yaptığım araştırmalara göre bu iş uzaya roket fırlatmak gibi bir iş değil. Fakat sadece bir tristörü sürmek olayıda değil. Birkaç arkadaşın dediği gibi güç elektroniği, mikro elektronik ve elektrik bilgilerinin bir karışımı gerekmekte. Tristörlü bir sürücü yapabilirsiniz fakat kontaktörden ileri gitmez ve yanlış kontrol yöntemleri tristörü oldukça kolay bir şekilde yakacaktır. Bu konuda semikron ve IXYS dokumanlarınıda inceledim. Tristörler 100us süreyle pulsler şeklinde sürülmeli denmekte. Sanırım "Sn.tossun2008"'un dediği gibi puls trenleri de işi garantilemek için kullanılmaktadır. Tristor sürme olayı genellikle puls trafosu adı verilen yüksek frekansla çalısan ve izolasyon sevileri 1500V civarinda olan trafolarla yapılmaktadır.
Tristörlü moduller yani TSC sistemleri forumda genel olarak tristör sürme işi olarak görülmesi son derece yanlış oldugunu dusunuyorum. Birçok etken var. Yapacağınız sistem her türlü ortam koşulunda çalışmalı. Bu hem çevresel koşullar(toz, asidik ortamlar, nem) hemde elektriksel koşullar (harmonik dengesizlik, gerilimde de akla hayale gelmeyen bozulmalar). Eğer tüm bu etkileri göz önüne almadan yaptığınız bir tasarım varsa 2 ay sonra size patlamış olarak geri dönecektir. Daha önce bu konularda çalışan bir arkadaşım Türkiyede modul ureten ar-ge firmalarının sistemi hazır hale getirene kadar çok modulu patlattıklarından bahsetmişti. Bu ar-ge sureci ve oldukca zor bir surec. Sn.erdincotenbulbul iki sene harcadıgını soylemis ve oldukca iyi bir sure bence.
Genel olarak piyasadaki bu konuda urunleri incelediginizde desarj direnci kullanmakta. (Otomasyon"www.abb.com.tr"]ABB[/URL], Otomasyon"www.siemens.com.tr"]Epcos[/URL], Otomasyon"www.beluk.com"]Beluk[/URL] vs) Bunun temel amaci kondansatör gerilimi bosaltmak ve bu sayede hizli bir sekilde tekrar devreye girmek.Deşarj direnci olmadan da bu isi oldukca hızlı yaptıklarını soyleyen firmalarda yok degil(Otomasyon"www.rps.com.tr/varfast.html"]VarFast[/URL]).
Yabancı menseyli ürünlerin yanında 4-5 Türk firmasının bu işi yaptığını görebiliyoruz. Fakat bunların birbirine göre avantajları varmıdır yoksa hepsi aynımıdır ayrıntılı incelemedim. Bu urunlerı alirken dikkat edilmesi gereken sey bence ne kadar hizli bir sekilde kondansatoru devreye alıp cıkarabilidigidir. Yoksa ilk devreye girerken hepsi 20ms icinde devreye giriyorlar. Devreden cikinca ne kadar hizli devreye girebildiklerine dikkat edilmeli. Sanırım isin sırrı burda. Bu modullerin bu kadar pahalı olması know-how satmalarından kaynaklanıyor. Yoksa bir sogutucu, iki veya uc tristor bi fan kac liradir. İçindeki elektronik kart know-how icerdigi icin ar-ge maliyetlerinden bu kadar pahalidir diye dusunuyorum.Bir noktayıda aydınlatmak isterim bircok firma liste fiyatından %50'ye kadar indirim yapiyor. Yani ABB ürünü için 2100 TL (Desarj direnci dahil) liste fiyatı varsa bu daha ekonomik seviyeye inecektir. Epcos'un liste fiyatı 2150 tl(+90 tl de desarj direnci). VarFast'in liste fiyatı 1600 tl(desarj direncine gerekmiyor) civarinda. Birde beluk ve kbr var. KBr 400euro oldugunu duymustum. Dolayısıyla denenmiş ürün almak aslında çok da pahalı degil. Bir arkadasimin calistigi fabrikada aylık 1500 tl ceza geliyormus. Yılda 18.000 tl yapar. 400 Euroluk 10 modul islerini gorecek.8800 tl ye mal olacak sistemi almıyorlar (Kondasator ve reaktorun oldugunu dusunuyorum) ve ceza odemeye devam ediyorlar. (punto kaynak isi yapilarlar ve kontaktor hıza yetisemiyor)
Ben bu isin basit olmadıgını hobi gibi yapilamayacagini dusunuyorum. Koordineli bir ekip calismasi sanırım uygun olacaktır. Ayrıca bir kart tasarlanırsa bunun testlerinde de cok dikkat etmek gerekir. Ozellikle yuksek gerilim ve akımlarda patlamalar olabilir, izolasyon kayiplari ciddi zararlara sebebiyet verebilir.
son olarak İstanbulda Avcilarda Otomasyon"www.else.com.tr"]Else[/URL] firması var. Bu firmanın kompanzasyon amacli tristor kontrol karti sattigini duymustum. Onlari arayip sorabilirsiniz. Kontrol kartında istenen ozelliklere gore ellerinde birkac cesit var sanırım. Fakat yinede bu konularda iyi arastirmalar yapmadan kart alip tristor alip birlestirmek hem maddi kayiba hemde can kaybı veya yaralanmalara neden olabilir. Sonucta elektrikle ugrasiyoruz ve gerilimler 1000V DC'nin uzerine cıkıyor.İyi bir arastirma yapmaksizin duzgun bir test duzeneyi olmaksızın bu ise kalkismamanızı oneririm. Bu uzun mesaj sızleri sıktıysa ozur dilerim fakat bu konuda bildigim ve aklima gelen herseyi yazdim. Belki tartısma konunun dısına cıkmısımdır.
----------------------------------------------------------------
Bir şeyi bildiğin zaman, onu bildiğini göstermeye çalış. Bir şeyi bilmiyorsan, onu bilmediğini kabul et. İşte bu bilgidir.
?
