Kesici bir şalter nötr bağlantısını fazlardan önce açarsa ne olur?

[Mesut]

Arkadaşlar , önce şunu belirtmek istiyorum ,konu, başlığındaki amacından sapıyor.

Konumuz : Kesici bir şalter nötr bağlantısını fazlardan önce açarsa ne olur ?

Aslında verilmesi gereken cevap bir kaç cümleyle özetlenebilirdi ,
Cevap : Nötr'ün kesilmesi ,bir cihazın veya alıcının , çalışmasını sona erdirir , olumsuzluk olarak cihazları çatır çatır yakacak bir duruma getirmez, arkadaşlarımızdan biri ,bu durumu tesisatın doğruluğuna bağlamış , arkadaşlar tesisat yanlış ise bu ,yanlışlığa ne gibi örnekler verebilirizki, nötr kesildiği anda olumsuzluk yaratsın . ben kısaca tesisattta yapılması mümkün olan yanlışlıkları dile getireyim, eğer yinede gözden kaçırdığım bir nokta veya yanlışım var ise düzeltin,

TESİSATTA YAPILABİLECEK YANLIŞLIKLAR .
1- Faz ,nötr belli bir noktada birbirine bağlanmıştır , o linyeye ait sigorta ,buna izin vermez hemen atar, yok eğer selektif koruma düzenine göre yapılmamışsa ,o linyeye ait sigorta ile Ana kolon ve kolon sigortaları atar,
2-Anahtara faz nötr bağlanmıştır, anahtara basınca sigorta atar,
3-Lamba yada aydınlatma armatürlerine kumanda eden anahtarların ait olduğu lamba yada armatüre değilde başka bir kısmın armatürüne kumanda etmesi ,
4-Aydınlatmaya ait buatta birden fazla armatürün yada lambaların birbirine seri bağlanması , bu durum akkor lambalarda ışık şiddetini düşürür, gün ışığı armatürlerde flaşör gibi yanıp sönmesine neden olur,
5-Evde topraklama yapılmamıştır
6-Toprak ile Nötr belli noktalarda karıştırılmıştır , bu durumda nötrün kesilmesi yapılan yanşlığı göz önüne serer.
7- Priz fazl'arı aydınlatma anahtarlarının çıkışından alınmıştır,

Bu yanlışlıklara verilecek örnekler bunlarla sınırlı değildir, yanlız en önemlilerini aklıma geldikçe yazdım.

Şimdi yukarıda yazılı yanlışları göz önünde bulundurursak , nötrün kesilmesi sizce ne yaratır, bence kayda değer bir olumsuzluk yaratmaz,

Trifaze sistemlerde , sorun yaratır, peki ya monofazede ?

Kaçak akım koruma röleleri,nötr'ü( Megasan , Flash , Orion .Megasanın trifaze olanı kesiyor , ama monofaze olanı kesmiyor.)
bu markalar hariç diğerleri keser,

Sonra Edremit rumuzlu arkadaşımızın , dile getirmiş olduğu ...

"En basit örnek ile 30 daireli bir apartmanda R fazından 10amper, S fazından 18amper, T fazından 65amper çekildiği bir sırada apatman girişindeki T.M.Ş den nötr'ü çıkartırsanız T.M.Ş den sonraki nötr kablosu üzerinde yıldız noktası (0 noktası) oluşacaktır. Apratmandaki cihazlar bu 0 noktasını nötr olarak referans alacaklar ve çalışmaya devam edeceklerdir. Böyle bir dengesiz üçgende (hesaplamadım ama) fazlarda 200 volt ila 250 volt arası voltaj görülmesi gerekir."


Bu Gerek bina olsun gerek gerek işletme olsun ,üç fazlı alıcılarda doğrudur , dediğiniz gerçekleşebilir , ama bir fazlı sistemlerde bu durum biraz zorlaşır , hatta imkansız bir hal alır,

Düşünmeden konuşmanın cezası konuştuktan sonra düşünmeye mahküm olmaktır, Bu kısmende olsa yaptığım yorumlarda , içine düştüğüm durumdur , dikkat edelim ,

 

[edremit]

Burada hemen hemen herkesin konuştuğu 3 fazlı sistemdir. Soruda da FAZLARDAN önce açarsa ne olur diye sorulunca insanın aklına R_S_T geliyor. Hem1 fazlı sistemde R den 10 S den 18 T den 65 amper geçiremeyiz.
Elbette hepimiz hatalı biliyor olabiliriz düşünmeden de konuşabiliriz herşeyi düşünemiyede biliriz kimsenin mecburiyeti yok. İnsanın insana olan saygısı bizi bir arada tutuyor daha fazla düşünmeye sevkediyor.

Ben elimden geldiğince düşünmeye çalıştım ilk yazdığım cevaptan alıntı yapıyorum.

2- Nötr önce kesilirse ne olur (bilgisayarlara etkisi) sorusunun cevabını verebilmek için sistemin 1 fazlı mı, 3 fazlı mı olduğunu bilmek gerekir. 3 fazlı ise yüklerin dengesini ve şalterin yerini bilmek gerekir. Ayrıca tesisatın sağlam olup olmadığını ve topraklamanın sistemini (toprak -toprak, toprak nötr...) bilmek gerekir.

4- 1 fazlı sistemlerde nötrün önce kesilmesi zarar vermez (doğru tesisatta). 3 fazlı sistemlerde yüke ve şalterin yerine göre çok şey değişebilir. (tesisat doğru dahi olsa).

Parantez içindeki doğru tesisatta yazısı şunu düşündüğüm içindir: Tesisatta yapılabilecek yanlışlıklar da yazdığınız 6 maddedeki toprak ile nötr belli noktada karışmışsa, nötr koparsa, topraklama iyi değilse, bilgisayar buradan nötr alırsa, bilgisayara örneğin 160Volt gelirse, bu düşük voltajın elektronik devrelere zarar vermesi ihtimalidir. (bu nedenle yanan televizyonlar- buzdolapları çoktur)

Aslında konu amacından sapmadı bu vesile ile nötr koparsa ne olur'u tartıştık en azından artık ısrarla şöyle görüşler yok.
-- kimi arkadaşlarımız cihazlar yanar demiş kimi arkadaşlarımız 90 derecelik faz farkı demiş,bu gerek monofaze gerek trifaze sistemlerde hiç bir olumsuzluğa neden olmaz ,ne için bu terim kullanıldı ne için cihazlar yanıyor inanın bunuda çözmüş değilim,

Sonuçta insanların can ve mal güvenliği söz konusu elektrikçi olarak bizlerin bu konuda bilmemiz gerekenleri bilmek ve uygulamak gibi bir sorumluluğumuz var. Gecenin saat 3'ünde bunlar için uykumuzdan taviz verip birşeyler anlatmaya çalışıyorsak kendimize, mesleğimize ve size olan saygımızdandır. Yoksa senin bilgin sana benim bilgim bana diyerek gülüp geçmek çok basit. saygılar,

 

[ugurhacıoglu]

Merhaba arkadaşlar benimde bir katkım olsun bildiğim kadarını söyliyeyim kesici bir şalter nötr bağlantısını önce ayırmasında hiç bir sakınca yoktur çünkü bugüne kadar üretilen hiç bir şalter kontaklarının hiç birini eş zamanlı açmaz bu olanaksızdır. İlk 3-5 seferde belki ama kesinlikle sürekli eş zamanlı açıp kapatan şalter yoktur. Kontaklarının açma zaman aralıkları bazı şalterlerde nono saniyeyi geçtim mili saniyelere kadar çıkar.... saygılarımla

 

[edremit]

Peki arkadaşlar haklısınız herhangi bir sakıncası olmaz.

 

[gedikbas84]

mekanik tip kaçak akım koruma roleleri nötürü kesmez. Fakat şu an yaygın olarak kullanılan eni daha dar kaçak akım roleleri hem fazı hem nötürü birden keser sizin resimde gösterdiğiniz eski tip bir k.a.k. rolesi

 

[Teknikadam_41]

100-125A üzeri için Tüm tesislerde kompakt şalterle birlikte bu kaçak akım koruma kombinasyonu kullanılır. Nötr direkt bağlıdır. 4 kutuplu şalter çok çok nadir kullanılır ondada zaten kontakların birbirine göre açma farkı mikrosaniyler mertebesindedir. Konuyu bu kadar hararetlendirmeye gerek yoktu aslında ama güzel paylaşımlar olmuş tüm arkadaşlara teşekkürler.

 

[rakani]

Kaçak akım rolelerinin çalışma prensibi arkadaşlarımızın da değindiği gibi rezidüel akım (fark akımı) prensibine göre çalışmakta (RCD terimi buradan gelmektedir.) kısaca faz hattı ile nötr hattından geçen akımların oluşturduğu manyetik alanlarını vektörel olarak toplar (sağ el kuralını hatırlayın) ve aradaki farkın belirli bir eşik değerini aşması durumunda devreyi manyetik düzenek sayesinde açmaktadır.Bu durumda nötürün bir şekilde gitmesi halinde role devreyi zaten açacaktır.

Nötr hattının faz hattından önce açılması konusuna gelince.Teorik olarak gelen akım devresini tamamlayamaz ve cihaz çalışmaz ancak bunun dışında bir zarar söz konusu olmaz.Pratikte ise tam olarak böyle olmamaktadır.Çok hassas elektronik kartlara sahip cihazlar bu durumun devam etme süresine bağlı olarak zarar görebilmektedir.(bu süreyi RCD roleler msn yelere indirmektedir.).

Trifaze nötr lü motorlarda dengesiz faz dağılımı varsa yıldız noktasından akım geçmek isteyecektir ancak kesilen nötr hattından dolayı bu mümkün olmayacaktır.Bu da uzun vade de çalışması halinde motora zarar verecektir.Bunların dışında bir durum sözkonusu olurmu bilmiyorum.Ekleyeceğiniz yada yanlış bulduğunuz bir şey varsa paylaşalım lütfen. Saygılar ,selamlar.

 

[Teknikadam_41]

Üç fazlı sistemlerde Nötr koptuğunda bağlantı şekilde göstermiş olduğum gibi yıldız bağlantı formunu alır. Bir binayı örnek verelim; Fazlara düşen yükler dengesizdir.Dengesiz yüklenmede nötr hattı bağlanmazsa,Direnç toplamı en az olan yükler üzerinde büyük gerilimler, direnç toplamı fazla olan yükler üzerinde küçük gerilimler oluşur. Nötr hattı bağlandıktan sonra tüm yükler üzerindeki gerilim aynı olacak,faz iletkenlerinden geçen akımlar değişecek ve nötr iletkeninden akım akacaktır.

Açıklamalarımdan çıkarılacak sonuç;
Bir tesiste nötr hattı kopartılırsa, Fazlara düşen yükler dengesiz olacağından üzerlerine düşen gerilimlerde dengesiz olacaktır. Direnci az olan cihazlar üzerinde (örnek:Elektronik cihazlar) yüksek gerilimler oluşacak ve bu cihazların hasar görmesine neden olacaktır.

Birde Rakaniye bir açıklamam olacak; trifaze nötr'lü motor ibaresi yanlıştır,üç fazlı motorlara nötr iletkeni gitmez,sargı empedansları eşit olduğundan dengeli yük karakteristik özelliğini taşırlar.

 

[rakani]

Teknikadam-41 ' e teşekkür ederim yanlış bir ibare kullandım (Üç fazlı nötr lü motor) şimdi farkettim.İşte bu yüzden bu siteyi çok sevdim.

Yukarıda ki açıklamaya bir eklenti yapmak istiyorum Teknikadam-41 'in açıklaması binanın nötr barasının enerjisi kesildiği durumlarda geçerlidir.Şekilden de anlaşılacağı gibi nötr hatları nötr barasında kısa devre olur.Ancak bu durum nötr barasından önce olursa yukarda anlattığım durum söz konusu olur ve o fazdaki cihazlar devresini tamamlayamadığı için çalışmaz.(monofaze yükler)

 

[Teknikadam_41]

Eğer Daire sigorta kutusuna giden kolon hattındaki nötr iletkenini kesersen o dairedeki alıcılar tabiiki çalışmaz(Daire sigortasına üç faz gelmiyorsa). Bunun için açıklama yapmaya gerek yok 

sn rakani hocamın (tepkisi)yaklaşım tarzı için teşekkür etmek istiyorum önemli olan yanlış bilinenleri  tatlı dille kırmadan ve ezmeden birbirimize aktarıp yardımcı olmak. Bizim burada yapmış olduğumuz 1000 parça puzzle oyunu oynamak gibi bir olay, parçalar yerine oturdukça resim şekil almaya başlayacak anlam kazanacaktır