Merhaba arkadaşlar,
Bugün merak edip şöyle birşey denedim. Şimdi elime bir kontrol kalemi aldım kontrol kalemini prizde faz olan yere sokup daha sonra ölçü aletini alıp probun birini kontrol kalemi arkasındaki demir yüzeye diğer probu da elime değdirdim ve voltmetre kademesinde 120 ile 145 V arasında gerilim okudum ve bunu 4 farklı kontrol kaleminde denedim hepsinde yaklaşık 130 v gerilim gösteriyor. Madem kontrol kalemi arkasında 130 v gerilim var biz neden çarpılmıyoruz. Yada neden ölçü aleti o gerilimi gösteriyor.
Merhaba.Bu olay en iyi ve en açık şekliyle ohm. kanunu ile açıklanabilir.
İnsan vücudu için riskli ac akım 30 mA’dir. 65 volt ac/dc ve üzeri voltajlar çarpılma sınırıdır.
Ohm kanunundan ; R=V/I’dan R=220/0.030 R=7333,33 ohm=7.33 kohm. Bu direnç değeri bile bu ölümcül akım sınırının geçmesi için yeterlidir.
İnsan vucudunun omaj değeri kuru iken yaklaşık oarak 2 kilo ohm.civarındadır.
Faz hattıyla temasında direk geçen bu akım miktarı; I=V/R’den I=220/2000 I=0.11 A=110 mA’dır.
110 mA > 30 mA olduğundan çarpılma durumu çok kuru insan vucudu (teni) için bile mevcuttur.
Kontrol kaleminden geçen bu akımı ohm kanunu ile izah etmeye de çalışırsak eğer;
Vucut direnci 2 kohm=0.002 mohm,kontrol kalemi iç direnci de ortalama 0.8 mohm (Basınçlı temasla geçen max. akımı geçirecek olan en düşük direnç değeri olarak da) alınırsa;
Geçen toplam direnç=Kontrol kalemi direnci + Vücut direnci
Reşd=R1 + R2 Reşd=0.002 Mohm + 0.8 Mohm Reşd= 0.802 Mohm. olur.
I eşd=V/Reşd I eşd=220/ 802000 I eşd=0.000274 A= 0.274 mA < 0.030 mA olduğundan bu akım güvenlidir.
Vucut direncinin tam sıfır olduğunu,bir an için hiç de kalmadığını farz etsek,yalnızca bu kontrol kaleminden vücuda geçen akım miktarı;
I=V/R’den I=220/800 000 I= 0.000275 A=0.27 mA < 0.030 mA olup çarpılma riski açısından yine de güvenli sınırdadır.
Ancak ellerin asitli,bazik,tuzlu,vb. iletken hali veya eldeki kesikler bu geçen akımın çok az olmasına rağmen yine de acı,sızı vermesine neden olabilecektir.Ellerin tam kuru olmasında,yani 2 kohmluk vucut direncinde geçen akım,yani vücut + kontrol kalemi toplam direncinden geçen akım yukarıdaki gibi sadece I=0.274 mA olup nispeten düşük olduğundan pek hissedilmeyecektir.Çünkü aradaki seri bağlı dirençlerle voltaj değeri de düşürülmektedir.(120-130-15 volt ac. gibi.) Ölçü aletinin 220-240 volt ac. den daha düşük değerleri bu şekilde göstermesi ise dirençlerin voltajı düşürmesi olayıyla,yani üzerlerinden geçen bu 220 volt ac. gerilimi de bölmesiyle (Ledlerden önce kullanılan dirençlerde olduğu gibi) tam olarak açıklanabilir.
Not:Bu hesaplarda neon lambanın eşdeğer dirence olan bir katkısı veya üzerinde lamba tam ışıma yaparken oluşan bir voltaj düşümü de tamamıyle ihmal edilmiş,yok farzedilmiştir.Ayrıca ayakların da toprak hattından 0 ohm.luk (omaj) değeriyle tam topraklandığı farzedilerek bu değerler tam olarak elde edilmiştir.Ayaklarda yalıtkanlık değeri çok yüksek terliklerle veya merdiven üstünde iken yapılan ölçümlerde,ayrıca yer malzemesinin yalıtkanlık özelliklerinin de yükselmesinde de,,eşdeğer dirence bunların da seri olarak dahil olmasıyla bu akım değerlerinin daha düşeceği mutlaka göz önüne alınmalıdır.Kolay gelsin.