KVA ( kilo,volt, amper )cihazlarda kullanılan bir birim değildir,
Genelde regülatör,jeneratör,transformatör,ups vs. kullanılır.
Güç kaynaklarında belirtilen "VA" da güç birimidir. Watt'dan farklı olarka VA, şebekeden çekilen gücü ifade eder. Watt ise görünen (S), bir diğer değişle sisteminizin çektiği gücü.
Diyelimki 300 watt'lık güç kaynağı kullanıyorsunuz. Bu güç kaynağının donanımlarınıza aktardığı güç mikltarı maksimum 250 watt olsun.
250 watt, sizin donanımlarınızın harcadığı güçtür. Şebekeden çekilen güç (VA) değil. Şebekeden çekilen gücü hesaplamak için güç kaynağının verimlilik değerini de bilmek lazım. Verimliliği de %75 olsun.
Bu verimlilik değeri ile güç kaynağının donanımlarınıza 250 watt güç sağlaması için reel olarak 333 Watt güç çekebilmeli şebekeden. Yani görünen güç (S) 333 Watt şu aşamada. Bizim ilgilenmememiz gereken rakam şu anda 333 watt; 250 watt değeri güç kaynağının kendi dinamikleri ile ilgili.
Ancak bu kadarla da sınırlı değil. İşin içine bir de güç faktörü giriyor. (Power Factor)
Güç faktörü; gerçek gücün (P), görünüşteki güce (S) bölümüyle ortaya çıkan değerdir. Gerçek güç, bizim o işi yapmamız için gereken gücü bize belirtir ve "watt" ile ifade edilir. Şebekede görünen güç ise VA (volt-amper) şeklinde ifade edilir. Dalgaların düzensizliğinden dolayı, belirli miktarda güç çekmek için şebekeden daha fazla akım çekilir. Örneğin. 1 kW'lık gerçek güç elde etmek istersek ve güç faktörü 1 ise, şebekeden 1 kVA'lık güç çekilir. ( 1 kVA x 1 = 1 kW). Ancak güç faktörü 0.5 olursa, 1 kW'lık gerçek güç için şebekeden 2 kVA güç çekmemiz gerekecek. (2 kVA x 0.5 = 1 kW). Güç faktörü, 0 ile 1 arasında değişir. Güç faktörü 0 iken herhangi bir iş yapılmaz.Güç faktörü 1 iken, gerçek güç ile şebekede görünen güç aynıdır ve ideal durum budur.
Aktif Power Factor Correction (PFC) özelliği olan güç kaynaklarındaki güç düzeltim oranı genelde 0.9'dan büyüktür. İdeal sayılır.
Yukarıdaki tanıma göre, 333 watt görünen güç(S) elde edebilmek için, 0.9 güç faktörü düzeltimi ile şebekeden 370 VA gerçek güç(P) çekilir.
Biz elektrik faturası öderken VA için değil, Watt için öderiz, orası ayrı mesele.
Yorum : Özkan ERDEN