Nasıl ölçtüğün bu işte çok önemli değil aslında , biri akım sensörü ki bu akım trafosu diye geçiyor halka şeklinde ana faz girişine takılıyor , çıkışı sarım sayısı oranında analog voltaj şeklinde elimizde , her faz için 1 tane lazım tabi , gerilimi bilgisini de almak zaten basit. 3-5 tane akım trafosu bulursun ama olayın boyutları büyükse çinden getirtmek gerekir ki fiyatları aşırı ucuz.
Olay bundan sonra sıkıntı:
1- Elde ettiğin bu 2 datadan cosfi yi hesaplamak ki bu basit rlc devrelerindeki gibi akım gerilim arası sıfır geçişleri bulup aradaki faz farkını bularak olmuyor. Çünkü çekilen akım sinüsoidal değil . Akımın hormoniklerinin çıkarılması gerekli ki bu da Kompanzasyon sektörü için önemli bir konu ki maddi değeri var , Mohan'ın Güç Elektroniği kitabında da açıklanıyor aslında ama ben hobi olarak girmiştim bu konuya bıktım bıraktım.
Analog Devices ADE7758 Poly Phase Multifunction Energy Metering IC with Per Phase : akım gerilim bilgisini gir , cosfi çıkışını al : ) kaç paradır nasıl kullanılır bilemem fakat tossun2008 abimiz bulmuştu zamanında , ki muhtemelen daha yeni versiyonları fln da vardır. Aksi durumda harmonikleri kendin çıkarmaya çalışırsan bir mikrodenetleyici ile bu yüksek seviyede bir MCU gerektirirki anca DSP 'ler fln kurtarır. Onlar da ayrı bir dert.
Popüler bir kompanzasyon cihazını alıp kalbini söktüğünde bu entegreden çıkacağını tahmin ediyorum , param yoktu alamadım ben : )
Diyelim bu işi hallettik,artık cosfiyi biliyoruz , aktif enerjiyi reaktif enerjiyi biliyoruz , geriye kondansatörlerin devreye sokulması kaldı. Ne kadar Kondansatör lazımsa reaktifi sıfırlamak için okadar kondansatör devreye girecek , cosfi istenilen aralıkta tutulacak.
2-Kondansatörlerin devreye sokulması
Farklı farklı kondansatörlerin var bunların devreye girmesi lazım , bunlar eskiden röleyle kontaktörle yapılıyordu ki artık bu şekilde kullanılmıyor. Yarı iletken anahtarlarla yapılıyor. Tristör , Triyak.
Cosfi hesaplandı diyelim 3 tane kondansatör devreye sokulacak , hemen bunları devreye sokalım şeklinde olmuyor bu da , devreye sokulduğu sırada voltaj yüksek ise ki bu değer 250-300V civarında da olabilir bu durumda arada gerilim farkı çok iken kondansatörü devreye soktuğumuzda hem kondansatörün ömrünü yemiş oluyoruz bi süre sonra yanıo kullanılmaz hale geliyor falan filan , en önemlisi bunları süren yarıiletken anahtarı tahrip etmiş oluyoruz. Bu anahtarların di/dt 'ler dv/dt leri çok önemli , yanlış hatırlamıyorum bu özellikleri geliştirilmiş tristörler triyaklar var.
O yüzden kondansatörleri dolu tutuyorlar ve devreye girmesi gerektiği sırada voltajın tepe noktasını takip ediyorlar , voltaj max. noktaya geldiğinde kondansatör devreye sokuluyor , kondansatörler de zaten o sırada dolu olduğundan aynı voltaj değerinde oluyor. Bunu şu şekilde de açıklayabiliriz voltaj normal seyrinde +311 - 311 gidip gelirken -311 olduğu sırada , full dolu olan kondansatörü devreye soktuğumuz sırada (+311) , 622V voltaj farkı oluyor ki bu çok tehlikeli bir durum , hem kondansatör için aradaki yarı ileken malzeme için. Yani voltajın -331'den +311'e gelmesi beklenmeli ki bu süre de zaten 10ms .
Bu yöntemi niye kullanıyorlar tam anlamış değilim aslında , ben şahsen kondansatörü boş tutup voltajın sıfır geçişi sırasında kondansatörleri devreye sokardım. Vardır bi bildikleri heralde araştırmak lazım bunu.
3 - Son konu da Tristör triyak sürücü devrelerinin hazırlanması , malum narin elemanlar herşeye bozuluyorlar , ısınıyorlar . Bildiğiniz gibi kullanımı da transistler gibi basit değil , Snubber devreleri diye derin bir konu var ki o da mohanda detaylı , nette de görmüştüm baya.
Bu anlattıklarım aylardır ateşli bir şekilde tartışılan " kendi tristörlü kompanzasyonumuzu yapalım" konusunun özeti .
Bu alanda ciddi paralar döndüğü için bilgi aslanın ağzında , daha forumlara yeterince düşmemiş bir konu , forumda da bolca kompanzasyoncu var eminim merakla takip ediyorlardır konuları : ) belki mesajı sildirmek de istiyorlardır : )
yada yanlış biliyoruzdur gülüp geçiyorlardır bilemiyorum..
Sen niye bu konuda daha fazla uğraşmadın dersen , benim görüşüm bu konuda dönen para yeterince bölünmüş durumda , yurt dışı zaten almış başını gitmiş , yani artık forumlara düşmesi gereken bir konu , daha fazla üzerinde emek harcamaya gerek görmedim.
Sonuç olarak bilgiyi edinmek biraz zor. Çalışmalarınızda ve paylaşımlarınızda başarılar.
