Belediye otobüslerinin kaçınılmaz tartışması haline gelen seyir halinde cep telefonu kullanımı konusunu gündemimize aldık. Konu hakkında üretici firmanın dergimize verdiği açıklama insan sağlığına vurgu yaparken, otobüs şoförleri cihazların sürüş güvenliğine olumsuz etkileri konusunda daha kesin ifadeler kulllanıyor.
Mercedes-Benz: “Tersi ispatlanamadığından, riskler dikkate alınmalı”
Mevcut teknolojik koşullar ile araç içinde dış anteni olmayan cep telefonu kullanımının, araç elektroniğine ve insan sağlığına kesin olarak zarar vermediği ispatlanamamaktadır.
Uçaklarda motorlu kara taşıtlarında bulunan güvenlik önlemlerin çok daha fazlası bulunmasına rağmen cep telefonu kullanımının kesin olarak yasaklanması bu konudaki teknolojik seviyenin en açık göstergesidir.
Mercedes-Benz tarafından onaylanmış bir dış anten ve araç kiti kullanımı riskleri tamamen ortadan kaldırmaktadır
Dış anten kullanılmadığı durumda cep telefonu ve telsiz üreticileri de cihazların araç içinde kullanılmalarının sakıncalı olabileceğini belirtmektedir. Zira herhangi bir zamanda araçta çok sayıda cep telefonunun aynı anda kullanılması sonucu nasıl, hangi şiddette ve hangi bölgelerde manyetik dalga yoğunlaşması olabileceğini kestirmek imkansızdır.
Araç elektroniğinin çeşitli kaynaklarca üretilen manyetik dalgalardan etkilenmemesi için Mercedes-Benz tarafından tüm önlemler alınmaktadır. Ancak teslimattan sonra araç elektrik, elektronik sistemi üzerinde yetkisiz kişilerce standart dışı malzeme kullanılarak yapılan tamir, bakım ve manipülasyonlar sistemi hassas hale getirebilir. Bunun sonucu olarak araç içinde cep telefon kullanımı araç elektroniğinde ciddi hasarlanmalara sebep olabilir. Sistemi hassas hale getirebilecek söz konusu işlemlerin Mercedes-Benz Türk tarafından kontrol edilebilmesi ise mümkün değildir.
Otobüsler de, pek çok motorlu araç gibi, kapalı bir çelik konstrüksiyon yapıya sahiptir. Bu kapalı ortamda dış anteni olmayan bir cep telefonu kullanıldığında, çelik yapı, manyetik dalgaları hapseden bir kafes (Faraday kafesi) görevi görüp, bazı noktalarda manyetik dalgaların kesişerek yoğunlaşmasına sebep olmaktadır. Yolcuların maruz kaldığı bu dalga yoğunlaşmasının kalp pili, işitme cihazı gibi tıbbi aletler üzerinde çok tehlikeli etkiler yaratma ihtimali vardır. DIN 57848 normuna göre, 10 kHz ile 3000 kHz frekansları arasındaki elektromanyetik dalgaların tıbbi cihazlar açısından tehlike yaratabileceğine işaret edilmektedir. Araç içinde pek çok yolcunun aynı anda cep telefonu kullanması sonucu ise DIN normunda belirtilen limitler aşılmaktadır. Bu nedenle dış anten olmadan araç içinde cep telefonu kullanımının insan sağlığı üzerinde yaratabileceği tehlikeden dolayı yasaklanması öngörülmektedir.
Yukarıda belirtilen etkilerin görülme ihtimali ne kadar düşük olursa olsun insan sağlığı sözkonusu olduğunda Mercedes-Benz Türk’ün böyle bir riski göze alması ürün sorumluluğu açısından mümkün değildir. Dolayısıyla araç içinde çeşitli yerlere cep telefonu kullanılmaz çıkartması yapıştırılması ve araç kullanım kılavuzunda sakıncanın ifade edilmesi suretiyle müşterilerimiz ve yolcular konuyla ilgili uyarılmaktadır.
İETT Şoförleri: “Telefonlar sürüş güvenliğini olumsuz etkiliyor”
Tele.com.tr- Cep telefonlarının etkileri hakkındaki deneyimleriniz nelerdir?
Şoför- Fren sistemini, motoru etkiliyor, motorun gaz yemesini engelliyor. Manyetik sistemi bozuyor, iki saat sonra kendiliğinden düzeliyor.
Tele.com.tr- Her görüşme mutlaka etkiliyor mu?
Şoför- Mesaj çekerken bozuluyor. Birkaç kez yolda kaldım. Otobüsün beyni orta kapının altında olduğu için, en arkadaki ya da en öndeki değil, ortadaki yolcu etkiliyor.Uydudan gelen sinyal beyne ulaşıyor.
Tele.com.tr- Ne tür bir etkiden bahsediyoruz?
Şoför- Arabanın hangi arızayı yapacağı belli olmuyor.1) Hızlanabilir, durdurmanın mümkünatı yok. 2) Fren techizatını komple etkiliyor. 3)Arabanın çekişini düşürüyor, gaz yemiyor. Bu mesaj çekerken de aynıdır.
Tele.com.tr- Bu arızaların cep telefonundan kaynaklandığı kesin mi?
Şoför- Tabii. Telsizlerle deneme yapıldı, onlar etkilemiyor.
Tele.com.tr- Otobüslerin bakımları Mercedes tarafından mı yapılıyor?
Şoför - Evet, orijinal bakımları yapılıyor. Bunlar şehirlerarası otobüslerle aynı prensipte çalışıyor. Şehirlerarası otobüsü, uçağı nasıl etkiliyorsa bunu da öyle etkiliyor. İnsanlar şoförler yanlış söylüyor diyor. Soketlerle deneme yapıldı ve arızanın cep telefonundan kaynaklandığı ortaya çıktı.
Tele.com.tr- Soket dediğiniz şey nedir?
Şoför- Bizim arabamızın önünde V lambası vardır. Bu lamba yandığı zaman bir arıza var demektir. Çok tehlikeliyse arabayı yerinden hiç oynatmayız. Ekip çağırırız, usta gelir, soketi bağlar. Arızanın neden olduğunu bu soketi bilgisayara bağlayarak anlarlar. Bunun raporunu Mercedes’e bildirirler.
Tele.com.tr- oradan cep telefonundan kaynaklandığı sonucu mu çıktı?
Şoför- Tabii o da çıkıyor. Sigara kansere yol açar diye bir uyarı var ve paketlerde yazıyor. Her sigara içen kanser olacak diye bir koşul yok. Ama sigara içenlerin kanser olma olasılığı daha yüksek. Cep telefonu da böyle. Her cep telefonuyla konuşulduğunda arıza çıkacak diye bir şart yok. Ama cep telefonunun arızaya yol açtığı bir gerçek. Nasıl etkilediği önceden kestirilemiyor. O yüzden şoförlerimizin önündeki V lambası yandığında aracı durduruyorlar. V lambası yanınca bu araba her an bir şey yapacak, belli. O zaman motoru stop ettiriyor, kenara çekiyor arabayı. Bir süre sonra V lambası kendiliğinden sönüyor, araba kendi kendini temizliyor ve tekrar normal seyrine devam ediyor. Bu durum bir saat, iki saat sürebilir hiç belli olmaz. 15 dakika da sürebilir.
Telefon açık olsa ama görüşme yapılmasa yine de etkiler mi?
Şoför- Açık olduğu zaman, konuşmadığında etkilemiyor. Telefon açık, acil durumlar olabiliyor. Ya da yolcu, hastam var konuşmam gerekiyor diyor. Biz de kenara çekip konuşmasını bekliyoruz. Arabayı boşa aldığında, araba çalışsa bile etkilemiyor. Vitesteyken yapıyor nedense