Bugün ülkemizde hemen hemen tüm
Elektrik Dağıtım Şirketleri ve bağlı İl müdürlüklerinde yatırım programlarında yer alan yapım işleri ihale edilmek üzere yada bir kısmında da sözleşme yapım aşamasına geldikleri bu sektörde çalışan herkes bilmektedir. Özellikle şehir şebekeleri bölümünde yer alan elektrik tesislerinin en önemli özelliği son yıllarda yeraltı kablolu tesis olmasıdır.
Yeraltı kablo tesisi yapan yüklenicilerin kablo renk kodlarına uyması gerektiği ve bunu,Elektrik Dağıtım Şirketi ve bağlı İl Müdürlüklerinde görevli kontrol elemanlarıcada dikkate alınması gereken bir husus olup hiç kimsenin can ve mal kaybının önlenmesi amacıyla Elektrik Müteahhitleri Derneği Yayın organında Elk.Yük .Müh Diyaetttin Turanlı tarafından kaleme alınan yazıyı okuyup değerlendirelim.
İzmir TEDAŞ Müessese Müdürlüğünce Yeraltı şebekesi yaptırılmakta olan Kemer altı Bölgesi’ndeki müşterilerden İstanköy Hamamı’na enerji verilirken, kazana hava temin eden fan motoru gövdesindeki kaçak sonucu gövdeye temas eden hamam çalışanı, elektrik akımına çarpılarak hayatını kaybetti.
Bilirkişilerce yapılan inceleme sonucu hamamın mevcut tesisatının yeterli olmaması ve korumanın bulunmayışına mukabil enerji verilirken dört damarlı kabloda mevcut olan renklerden mavi rengin nötr olarak kullanıldığı, geri kalan iki renk olan
siyah ve
kahverengi renkli damarların faz olarak kullanıldığı ve üçüncü faz olarak kabloda geri kalan yeşil ve sarı renkli damarın kullanıldığı ve bağlantıyı yapan piyasa elektrikçisinin, uygulana gelen sistemle sarı-yeşil damarı nötr olarak ve mavi damarı da faz olarak kullanıldığı tespit edildi.
Aslında İzmir TEDAŞ Müessese Müdürlüğü yürürlükte olan TSE standardına uygun uygulama getirmek istemiş ancak bu değişiklikten sektörde yer alan Üretici-Tüketici-Teknik Eleman ve elektrikçilerden çoğunun haberi olmadığı gibi bu elektrikçi de bu uygulamadan habersizdi.
Ülke genelinde ve TEDAŞ’a ait tüm Müesseselerde uygulanmakta olan yatırımlarda ve yeni tesisatlarda on binlerce metre kablo kullanılmasına rağmen, renk kodlarına ilişkin önemli özelliklerin olduğu ve tesisatta buna göre kullanılması gerektiği göz ardı edilmektedir.
Uygulana gelen TS 212 standardında kablo renkleri sarı-yeşil, mavi, siyah ve kahverengi olarak belirtilmiş ve yürürlükte olduğu 2001 yılına kadar, yeni standart TS 6429 renklerine rağmen, yürürlüğe girdiği 1989 yılından itibaren kargaşa devam etmiştir. Ancak TSE’nin TS 212’ yi 2001 yılında yürürlükten kaldırdıktan sonra tek standart olarak TS 6429 kalmıştır.
Uygulanması gerekli olan bu standarda göre AG sistemlerimde;
Faz renkleri : Gri-siyah-kahverengi
Nötr rengi : Açık mav
Koruyucu-güvenlik hattı : Yeşil/Sar
Oysa uygulamaya baktığımızda halen eski standart uygulanmakta ve bu değişiklikten Piyasa Elektrikçilerinin haberi olmadığı gibi, Teknik elemanların ve hatta TEDAŞ yetkililerinin bile haberi bulunmamaktadır. Ülkemizin Elektrik Sektörünün öncüsü ve uygulamacısı bulunan TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün uygulamaya el koyarak;
Toprak hattı ve güvenlik hattı kullanılmayan besleme kablolarında kesinlikle
yeşil bantlı sarı renkli kablonun “kullanılmayacağını” belirtmelidir.
Bu uygulamayı yaparken değişiklik sonucu iş kazaları ve ölüm vakalarını önlemek açısından bu konu ile ilgili tüm resmi ve özel kişi ve kuruluşları bilgilendirmelidir. Kablo üretimini belirleyen TSE’nin çıkardığı standartlardaki karışıklığın daha fazla iş kazasına neden olmaması ve sonucun Kontrol Birimleri ile uygulamayı yapan Yüklenicilerin daha fazla mağdur olmasını önlemek için mutlaka bir şeyler yapmak gerekmektedir.
Anlattığımız iş kazasından gerekli derslerin alınacağını umuyoruz.
YÜKLENİCİLERİN DİKKATİNE
Elektrik Müteahhitleri Derneği
mecbur kaldı olamazmı!
