Selam arkadaşlar; Elimden geldiğince tüm yazılanları okudum. Daha önceki bir yazımda da belirttiğim üzere; “keşke bunca yazılandan sonra yazıların içinden yanlış olanları bir kenara koyarak en doğru sonucu bize ulaştıran bir heyet yada kişi olsaydı” diye içimden geçirdim. Umarım bu forumda bir gün böyle bir şey söz konusu olur. Yapılan tüm yanlış yorumlar ayıklanır ve sadece doğru olan kalır. Gerekli bilgileri elde eder, en sağlıklı bilgiyle bir mühendis/bir tekniker/bir teknisyen olarak karşımıza çıkan sorunu muhatabımıza açıklayabiliriz. Bu cihazın etkisini ve tespit edebildiğim yanlışları düzeltmeyi sorarak ve açılayarak anlatmak istiyorum. Buyurun uzunca bir yazı. Sabırla okunması dileğiyle.
1-Yanlış bilgi: 3 nolu mesaj: teknikadam41: “sn MuraTh evet yanlış görmüşsünüz başlangıçta 0.7A çekerken kompanzasyondan sonra 0.4A civarına düşüyor. Olay kompanzasyondan başka bir şey değil tamamen kandırmaca”
Sorum: Cosfimetreniz olmadan akımın düşmesini direk, “kompanzasyon olduğundan dolayı şeklinde” nasıl yorumladınız?
Yorumum: İzmirde bu cihazı tasarlayan kişinin ofisinde deneyi manyetik balatlı flouresan lambada yaptık. Bende yukarıda teknikadam41 gibi sadece kompanzasyon yapıyor diye yorum yaptım. Hatırladığım şey cihazın cosfiyi değiştirmediği. Cosfimetrede de bunu gördüm. Aynı zamanda sayaç bağlayarak aynı lambanın belli bir sürede ne kadar güç tükettiğini(cihaz bağlanmadan ve bağlandıktan sonra(süreler eşit şekilde)) gözlemledim. Sonuçta cihaz takıldıktan sonra çekilen güç daha azdı.
Vardığım sonuç: Cihazı tasarlayan kişi ile konuşmalarım esnasında “tasarruf bu durumda nasıl sağlanıyor” cevabını kısmen söyledi.. Cevap 1-lambanın lümen değerinin azaltılması. Gözümüzün böyle bir azalmayı algılayamamasından yararlanılarak yapılmış bir cihaz bu. 2-Endüktif yüklerin ilk kalkınma anında çektiği akımın sınırlandırılması ve bunun kullanılır hale getirilmesi(bunun nasıl gerçekleştirildiği sorusunun cevabını cihazı tasarlayanın biraz anlattı. Ama cihazın bunu nasıl gerçekleştirdiğini haklıdır ki söylemedi.”
2.Yanlış bilgi. 9 nolu mesaj: elek: “gördüğüm kadarı ile sanki evler için yapılmış.ama evlerde normal sayaç olduğuna göre hiçbir işe yaramaz.”
Sorum: Normal sayacın olması durumunda eksik olan şey nedir ki?
Yorumum: Bir cihazın tükettiği gücü azaltır ve gücün azalmasından etkilenmezseniz sayacınızda az yazacaktır.
3. Yanlış bilgi: 17 nolu mesaj : Ekrem.kolu: “söyle düşünün ütünüz var 220volt 22 ohm altında 10amper yük alacaktır buda 2200w eder tafazko yada başka bişi adı neyse ütü cıkışına bağladık bu cihazda 220volt şabeke gerilimini 200volta düşürsün aynı ütü 22 ohm altında 9 amper yük alacaktır buda 1800w eder burda %10 tasarruf etmiş olduk ama nooldu ütü yarım saatte 220volt gerilimde ısınıyorsa eh artık 1saat bekleyelim dimi tasarruf yapıyoz”
Sorum: Bu cihazın aktif yükler için olmadığını biliyor musunuz?
Yorumum: Cihaz yukarıda da belirttiğim üzere endüktüf güçlerde etkin olmaktadır. Aktif yüklerde etkisi yoktur.
4.Yanlış Bilgi:28 nolu mesaj: teknikadam41 “Sncamby bakır kayıpları dediğimiz olay Pcu=Ia²xR 'dir. Yani akımın aktif bileşeninin karesi ile direncin çarpımından ibarettir. Reaktif akımın ısıya dönüşmesi gibi bir olay yoktur. Bu nedenle evlerde yapılan kompanzsyonun kullanıcıya hiç bir faydası yoktur.Hatta bağlanan kondansatörün iç ohmik direncinden (r'den) dolayı çok az da olsa aktif tüketime sebebiyet verirler.”
Sorum: Madem bakır kayıplarını azaltmıyor madem gerilim düşümünü etkilemiyor kompanzasyon neden yapılıyor ki?
Yorumum: Bir iletkenin bakır kaybı=I*I*R dir. Buradaki akım aktif ve reaktif akımın vektörel toplamıdır. Kompanzasyonda zaten bu yüzden yapılmaktadır. Boşuna hatlarda kayıplar oluşmasın gerilim düşümleri olmasın diye. Dolayısıyla reaktif akım kablonun ısınmasına sebebiyet verir. Buda hatta oluşacak kayıp anlamına gelir. Benim anlamadığım şey şu. en sağlıklı yol bütün cihazların cosfisi 1 olacak şekilde üretilmesi olmasına rağmen, neden hala bu konuda bir adım atılmıyor. Enerjinin tüketildiği noktada cosfi bir olursa reaktif kaynaklı kayıplar tamamen yok olacaktır. Ben o günleri görürmüyüm bilmiyorum. Bu durumda insanlar kompanzasyon hesabından kurtulur her halde. Gerçi biraz eğlenceli geliyordur matematiği seven mühendis arkadaşlara. Gerçi hesaplarada gerek yok. Al ajandayı eline. Afaki hesaplar üzerinde afaki kompanzasyonu yap. Durum budur.
5.Yanlış Bilgi: Mesaj No: 29: Zirve 01 “TAMAMEN KANDIRMACA monofaze sistemlerde GÜÇ= AKIM*GERİLİM*COSQ dir Burada akım dusuyor ama aynı oranda COSQ yukselıyor .) BİDE BU ürünleri SATIN ALAN ELK: MÜHENDISLERİ BILE VAR..!”
Sorum: Mühendislere gönderme yaparak mesajı bitiriyorsunuz. Yukarıdaki yorumunuzdaki akım düşüyor aynı oranda cosfi yükseliyor cümlesini ve konuyla alakasını ünvanınızla birlikte açıklayabilir misiniz?
Yorumum: bu cihazın yaptığı şey yukarıda belirttiğim gibidir. Kosfiyi değiştirmeden lambanın parlaklığını azaltarak çekilen gücü düşüryor. 4 flouresanlı bir lambanın kasasına “tasarruf amacıyla 2 tanesi söndürülmüştür” yazan bir ülkede; madem 2 tanesi yetiyorda neden 4 lü flouresan taktın denileceği gün geldiğinde bu cihaz bir nebze anlamsız olacaktır.
6.Yanlış Bilgi: Mesaj No 31 : volcanoos “ürün tesisat dan kapasitif reaktif güç harcanmasını sağlıyor. güç vektör diyagramını düşünürsek endüktif yükü (sağ çarpraz vektör, Im) kapasitif reaktif (yukarı vektör, Ic) güç ile dengeliyor. bu da zaten kompanzasyonun tanımı oluyor. devreye ampermetre bağlarsak sistemden çekilen kapasitif reaktif güç den dolayı endüktif reaktif güç dengelenir ve gerilime yaklaşır. yani sağ çarprazdaki vektör (Im) sağ tarafta olan vektöre (U) yaklaşır. bu durumda da akım düşer. (Im iken I kadar olur) alttaki şekil herşeyi özetliyor. fakat diğer arkadaşların da dediği gibi biz bu güç düşmesini evimizde kullandığımız aktif sayaç da göremiyoruz. adı üzerinde zaten aktif sayaç aktif gücü ölçer. ayrıca devreye kondansatör bağladığımız için bu cihaz az da olsa enerji kirliliğine neden olur...
Sorum: Ürün tesisattan kapasitif reaktif güç harcanmasını sağlıyor ne demektir. Anlattığınız şey tamamen kompaznsasyon nasıl yapılır sorusunun yanıtı değil midir?
Yorumum: Cihaz balastlı ve endüktif devrelerin olduğu yerde anlamlıdır. Başka yerde hiçbir kar sağlamaz. Karın nedeni yukarıdaki yorumlarımda vardır.
7.Yanlış Bilgi: Mesaj No 35: ferittt “arkadaşlar kondansatörü takınca akım düşüyor ,cos f yükseliyor.denklem bozulmuyor neticede.aktif harcanan güç aynı kalıyor . bizde aktif enerji ödüyorsak sadece hattımız fazla yüklenmemesi faydası oluyor. eger aktif hesabında cos f olmasaydı çok karlı olurdu .ama malesef öyle değil.....”
Sorum: Bu cihazın cosfiyi değiştirdiğini nerden biliyorsunuz?
Yorum: yukardaki yorumlarım aynen geçerli.
8.Yanlış Bilgi: Mesaj no 48 : m-usta-fa“akımın düştüğünü görmüşsünüz.Biliyorsunuz akımın birimi AMPER dir.Ama bizim faturalarımızda,tüketilen enerji kısmında amper yazmıyor ki,kWh yazıyor.Yani biz tedaşa(ya da bölgesel ismi her neyse) çektiğimiz amper kadar değil,çektiğimiz kWh kadar para ödüyoruz.Bunu nasıl açıklayacaksınız. Bu cihazlar reaktif enerjiyi aktife çevirmiyorlar, reaktif enerji çekmemizi önlüyorlar(daha doğrusu ters yönde bir reaktif enerji üreterek ,endüktif reaktif enerjiyi etkisiz hale getiriyorlar)”
Sorum: Bir lambanın lümenini gözünüzün algılayamayacağı şekilde azaltan bir sistem olamaz mı? Böyle bir azalma sonrasında güç azaldığından sayaç daha az dönmez mi? Bu durumda cihazın kompanzasyon yaptığını hangi dayanağa göre söylüyorsunuz?
Yorumum: Yukardakilerin aynısı
9.Yanlı Bilgi: Mesaj No 50 :m-usta-fa: Alıntı yaparak “Aynı şekilde, elektrikli alıcıların, aletlerin, gücü sabittir. Sizin motorunuzun gücü 1000 watt ise bu 1000 watt güç çeker.bu güç sonucunda bir kaç değer daha bilirsek,bu bize bazı değerleri hesaplamamızı sağlar.1000 wattlık güç= o yüke uygulanan gerilim (çarpı),o yükten geçen akım(çarpı)xyükün kosinüs fi değeri 1000=220 volt (çarpı) 4,6 amper (çarpı) 0,98 kosinüs fi. bu formülde mucizevi aleti takıp,kosinüs fi yi 1 yaparsak 1000 olan gücü değiştiremiyoruz çünkü güç =gerilimin karesi,çarpı motorun direncidir.ve çünkü gerilimi tedaş veriyor,ve sabit 220 volt vermiştir.Dirençte motorun bobin yapısı ile alakalıdır. bu durumda güç değişmiyor, gerilim değişmiyor, fakat kosinüs fi değişti.
Sorum: Bir cihazın gücümü sabittir yoksa o cihazın empedansı mı sabittir. ? Cihazların kararlı hale gelinceye kadar çektikleri akımların nasıl olduğu konusunda bilginiz var mı?
Yorumum: Bir cihazın gücü sabit değildir. O cihazın ne kadar güç çekeceğini uygulanan gerilim belirler. 100 W bir lambanın dimmer devresiyle kontrolü esnasında lamba 100 W olmasına rağmen sönmeye yaklaştıkça çekeceği akım azalır. Bunun nedeni dimmer devresiyle gerilimin değerinin değiştirilmesidir. Aynı şekilde motorlarda da hız kontrollü olanlarda gerilim ve frekans ayarlanarak motorun çektiği akım ayarlanır. Yani güç değişir. Demek ki bir cihazın gücü sabittir cümlesi yanlıştır.
Vardığım sonuç: Bir meslekte yılları harcamak değildir önemli olan. Buna vurgu yapılarak yapılan anlatımlar bu şekilde yanlış bilgilerden sonra insanın canını sıkabilir.
Aslında tüm mesajlardaki doğruları ve yanlışları da ortaya koymak isterdim ama bunu bile hazırlamak beni hayli yordu. Umarım faydalı olurum.
