GRUNDIG V7000 Ampli Tamiri ve Bakımı

[Yunusgr]

Transistörlerin kazançları olması gerekenden düşükse tam güce erişilemez.
Ama bu olayı sadece çıkış transistörü olarak düşünme. Sürücüler de etkilidir.

BC transistörlerin devredeki akımları ölçülebilir ya da hesaplanabilir. Ancak bu olay çok ince ve hassastır.
Bu yüzden üretici firmalar bazı gerilimleri muhtelif ölçüm noktalarından ölçülmek suretiyle onda bir hassasiyetle yazmışlardır.
Şemada bazı ölçüm noktaları ve ölçülmesi gereken gerilimler belirtilmiştir.

HAA NOT:
Her transistör ölçülen max hfe de çalıştırılmaz. Yani max akım kazanç bölgesinde çalıştırılmaz.
SOA denilen bir olay vardı. Bu yüzden tasarım yapılırken en ideal kazanç bölgesinde çalışmak üzere devre tasarlanır.
Örneğin max hfe değeri 100 olan bir transistör 100 hfe ile çalıştırılmaz. Uygun kollektör akımı ve uygun kazanç verecek şekilde devre kazanç elemanları hesaplanarak atıyorum 50 hfe ile çalıştırılır.

Ben de datasheetlerde tam belirtilen bir değer olmadığından dolayı en yakın olan transistörleri çift olarak kullanma yoluna gitmek zorundayım bu durumda.
Sadece 673lerin değerleri farklıydı ama onu normal kabul ettim artık

Amplinin datasheette verilen ölçüm noktalarının bazıları için iki ölçüm noktası da verilmiş fakat bazılarında tek ölçüm noktası var. Amatör olarak ben bu tüm ölçüm noktalarını çözebilmiş değilim.

Zaten daha önceleri ben power katındaki birkaç ölçebildiğim noktayı ölçmeyi denedim ve hiçbiri oradaki değerleri tutmamıştı.

Amplide başka sorunlar da var fakat onlara hiç girmiyorum, girersem bu konu 110 sayfaya kadar uzar Sadece kanallardaki kazanç farkını ortadan kaldırdığımda bu şekilde kullanabilirim diye düşünmekteyim.

 

[Mr_YAMYAM]

Ölçüm (TP) (Test Point) noktalarının nasıl olduğunu anlamaya çalışman yeterlidir. Zaten bunları da karıştırırsak bizi köteklerler
Şimdilik amplinin iki kanalından alınan sesi eşitlesen yeterlidir.
Unutma giriş konnektöründe L ve R girişleri şimdilik kısa devre durumda kalsın. Yani sağ sol kanala giren sinyaller eşit olsun. Ampli eşit ses verdiğinde bu kısa devreyi kaldırırsın.

NOT:
Hoparlörlerle aran nasıl. Şimdiye kadar dinlediğin ses sistemleri ile aralarında ne gibi farklar var. Bunca çalışmalarımıza değdi mi.?

 

[Yunusgr]

Hoparlörler gayet iyiler HÖRÜL ÇISIL çalışıyorlar. Emeğimize değdi sonuna kadar. Sesi çok açmadan çok düşük güçte ama yüksek ses şiddetinde müzik dinleyebiliyorum. Kullandığım kulakiçi kulaklığın birebir bass karakteristiğinde olmasa da Grundig amplinin Loudness'i ile beraber oldukça güzel tamamlanıyor. Zaten kulaklığa çok yakın bir sese sahip olması mümkün değildir diye düşünüyorum. Elinize sağlık tekrardan. Tek dezavantajı odada fazla yer kaplıyorlar

Sharp sistemi sattığım için elimdeki Grundig ile tam test yapamadım ampli katını tam olarak halledemediğim için. Her şeyi tamamladıktan sonra bu sistem için video da çekeceğim zaten.

Bu arada transistörleri belirttiğim setlerle değiştirdim fakat aradaki yaklaşık .050mVluk fark hala var. Frekansa göre bu fark değişiyor. Müzik dinlerken de bazen fark ediliyor. Bu fark yine aynı sağ kanalda. Sağ kanalın kazancı hala yüksek.

Kontrol edeceğim şüpheli noktaları yazıyorum sırayla:

1) Öncelikle R104 ve R94 dirençlerini uygun Watt değerinde yenileriyle değiştireceğim. Bunların biri daha önceden tüttürüyordu zaten. Belki direkt burası halleder sorunu.

2) R119, R111, R121, R117, R109, R118 dirençlerini bir elden geçirip gerekirse yenilerini takacağım. Bu dirençler daha önceki tamir esnasında değiştirilmiş. Amplinin datasheet dosyasında özellikle bu dirençlerin aynı karakteristik grubuyla kullanılması gerektiği belirtilmişti. Metinler Almanca olduğu için çeviriden anladığım kadarıyla bazılarının metalize, bazılarının da yüksek sıcaklığa dayanıklı yanmaz tipte olanları kullanılması gerekliymiş. Teknikte başka bir adı olabilir çeviride direkt bu çıktı Belki sorun bundan kaynaklanıyordur.

3) Bir de kartın tam ortasında duran T14 ve T15 transistörleri fazla ısınıyordu. Biri diğerinden daha fazla ısınıyor. Elimi uzun süre tutamıyordum bu transistörler üzerinde. Bunların da bir kontrol edilmesi gerktiğini düşünüyorum.

Ölçüm noktalarından nasıl ölçüm yapılır bunun detayı yok maalesef demek istediğim biraz da buydu. Mesela bir direncin uçlarının kaç volr olması gerektiği belirtilmiş ama başka bir elemanın sadece tek bacağında bir voltaj değeri gösterilmiş. Tüm bu ölçümler boşta mı, amplide sinyal varken mi yada volume seviyesi kaçta olmalı bunlar belrtilmemiş.

Bunca testten sonra da daha da düzelmezse de olduğu gibi bırakacağım maalesef. Çünkü kartın bir tarafı daha önceleri fazlaca ısındığı için devre yolları teker teker ayrılmaya ve elimde kalmaya başladı. Bazılarına da ek yaptım bir şekilde yolu tamamladım.
Son söktüğümde fark ettim ki tüm transistörlerin bacaklarına giden yolların durumu pek iyi değil. Yüksek ısıdan iyice eskimiş ve kötü durumda. Yani tekrar söktüğümde hasta bu sefer masada kalabilir.



Çok uzun yazmışım ben olsam muhtemelen okumadan geçmiştim

 

[Mr_YAMYAM]

2) R119, R111, R121, R117, R109, R118 dirençlerini bir elden geçirip gerekirse yenilerini takacağım. Bu dirençler daha önceki tamir esnasında değiştirilmiş. Amplinin datasheet dosyasında özellikle bu dirençlerin aynı karakteristik grubuyla kullanılması gerektiği belirtilmişti. Metinler Almanca olduğu için çeviriden anladığım kadarıyla bazılarının metalize, bazılarının da yüksek sıcaklığa dayanıklı yanmaz tipte olanları kullanılması gerekliymiş. Teknikte başka bir adı olabilir çeviride direkt bu çıktı Belki sorun bundan kaynaklanıyordur.

3) Bir de kartın tam ortasında duran T14 ve T15 transistörleri fazla ısınıyordu. Biri diğerinden daha fazla ısınıyor. Elimi uzun süre tutamıyordum bu transistörler üzerinde. Bunların da bir kontrol edilmesi gerktiğini düşünüyorum.

Ölçüm noktalarından nasıl ölçüm yapılır bunun detayı yok maalesef demek istediğim biraz da buydu. Mesela bir direncin uçlarının kaç volr olması gerektiği belirtilmiş ama başka bir elemanın sadece tek bacağında bir voltaj değeri gösterilmiş. Tüm bu ölçümler boşta mı, amplide sinyal varken mi yada volume seviyesi kaçta olmalı bunlar belrtilmemiş.

Tüm dirençlerin de eşit olması gereklidir. Çoğunlukla dirençler kazançla ilgili olabilir.
Aşırı ısınan transistörün etrafındaki voltaj ölçümlerini yapabilmelisin.
Şemada voltaj ölçümü iki şekilde belirtilir.
İlki iki noktadan. Yani ölçü aletinin uçlarının dokundurulacağı noktaları belirtir.
İkincisi tek noktadan.
Tek noktadan ölçüm kuralı proplardan birisi sistem ground noktasına diğer artı uç test için belirtilen noktaya değdirilmelidir.
DC gerilimler ölçüldüğüne göre ampli boşta da olsa açık ta olsa aynı DC gerilimi görmen gereklidir.

ŞARP sistemi sattıysan eline KAYNAK geçmiş olabilir.
Gayet şipirdek bir durum. Kar bile etmiş olabilirsin veya westralar beleşe gelmiş olabilir. ENFES.
Eğer grundig ampli tam anlamıyla olmazsa belki seninle LM1875 li ampli yapımına girebiliriz.
Yalnız bu ampli ecik masraflı ve uğraşılı olacaktır. Ancak tüm uğraşılara değecektir.
Hatta senin grundig amplideki gibi veya daha gelişmiş DSL sistemi yaparak guduruk bir sistem yapabiliriz.
Ancak trafo ve kutu olayı baş belası. Eğer halledebilirsen dadından yinmez.
Bizim @sasen1 in amplisini dinleyenler bile guduruyo

 

[Yunusgr]

Tüm dirençlerin de eşit olması gereklidir. Çoğunlukla dirençler kazançla ilgili olabilir.
Aşırı ısınan transistörün etrafındaki voltaj ölçümlerini yapabilmelisin.
Şemada voltaj ölçümü iki şekilde belirtilir.
İlki iki noktadan. Yani ölçü aletinin uçlarının dokundurulacağı noktaları belirtir.
İkincisi tek noktadan.
Tek noktadan ölçüm kuralı proplardan birisi sistem ground noktasına diğer artı uç test için belirtilen noktaya değdirilmelidir.
DC gerilimler ölçüldüğüne göre ampli boşta da olsa açık ta olsa aynı DC gerilimi görmen gereklidir.

Bu belirttiğim tipte dirençleri bulamazsam da yine birebir aynı değerde direnç takmaya çalışacağım. O transistörlerin Base ucu devreden hemen sonra bir dirence gidiyor ve buradaki bölgede örnek bir voltaj gösterilmiş. O halde ben ölçüm noktalarını tekrar ölçeceğim.

ŞARP sistemi sattıysan eline KAYNAK geçmiş olabilir.
Gayet şipirdek bir durum. Kar bile etmiş olabilirsin veya westralar beleşe gelmiş olabilir. ENFES.
Eğer grundig ampli tam anlamıyla olmazsa belki seninle LM1875 li ampli yapımına girebiliriz.
Yalnız bu ampli ecik masraflı ve uğraşılı olacaktır. Ancak tüm uğraşılara değecektir.
Hatta senin grundig amplideki gibi veya daha gelişmiş DSL sistemi yaparak guduruk bir sistem yapabiliriz.
Ancak trafo ve kutu olayı baş belası. Eğer halledebilirsen dadından yinmez.
Bizim @sasen1 in amplisini dinleyenler bile guduruyo

Westralar beleşe olmasa da çok çok ucuza gelmiş oldular. Kaynak geldiği gibi gitti desem Eğer kafayı kırıp LMli ampli yapımına girersem kaynak o kadar da problem değil. Özellikle beni en çok düşündüren konu ölçüm ve test kısmı. Üretiminde bir problem yok yani. Ayrıca da sizin tasarımınız olan bir amplinin bu masrafa değeceğine ve sonucunun mükemmel olacağına eminim. Grundig ampliye göre yolu belirleriz hocam

 

[Yunusgr]

İlerleme var

Önceki testlerimizde sağ ve sol kanalların canlı uçlarını kısa devre etsek te sorun ampli katına kadar devam ediyordu.
Son durumda transistörlerin değişiminden sonra ton kontrolden çıkan kabloyu kısa devre ettiğimde hoparlör kısmından gelen voltajlar arasında çok çok ufak bir fark görülüyor (0.008mV). Yani en azından transistörlerin değişmesinden sonra ampli katındaki problemi halletmişiz gibi görünüyor.

Ampli katında da BC548C nedeniyle fark oluşuyordu muhtemelen, sağ kanaldaki bu transistörün kazancı diğerinden yüksekti.

Kısa devre yokken sorun devam ediyo ve problemin nerede olduğunu saptayabilmek için girişten sonra kartın sonundaki ön devreye giden pinleri de kısa devre ettiğimde çıkışta fark var hala, yani emin olmamakla birlikte ön devrelerdeki potlardan veya daha önce ölçmediğim başka bir elemandan dolayı fark oluşuyor diye düşünüyorum. Çünkü ben daha önceden elektrolitik ve bazı MKT,MKP tip kondansatörleri söküp ölçtüğümde problem görünmüyordu. Geriye transistörler ve dirençler kalıyor sökmediğim

Şimdi garanti olsun diye girişten ön devreye giden konnektöre kadar olan yoldaki elemanları da kontrol edeceğim, düzelmezse de çok detaylı test ve deneyim gerektirdiği için uğraşmayı bırakacağım maalesef.

Hem sağ hem de soldaki kanalları hoparlörlere ayrı ayrı bağlayıp denediğimdeki ses farklılığını şöyle açıklayabilirim.
Sağ kanaldaki tizler diğer kanala göre daha önde ve baslar çok az geride. Sol kanalda da bu yüzden ses kısık gibi çok az da olsa.

 

[Mr_YAMYAM]

Öncelikle ampli girişleri kısa devre iken iki kanala da aynı ses gider. Yani sistem mono olarak çalışır. Bu durumda balance potu dahi iş yapmaz.
Mono olarak dinlenildiğinde gerek frekans olarak gerekse seviye olarak fark varsa bu fark ya ampli çıkış katından ya da hoparlörlerden kaynaklanır.
Sistem mono çalıştırıldığında her iki hoparlörden de aynı ses seviyesi ve aynı frekans karakteristiğini duymamız gerekir.
Ancak bundan sonra ön devrelerden şüphe edilmelidir.
Ancak ön devrelerin ölçüm ve testi son derece zordur.
Kimi zaman osilaskop bile yeterli hassasiyette ölçüm yapamaz. Ancak adobe spectrum analyzer bu işin ustasıdır. Kullanmayı bilen için.

 

[Yunusgr]

Ton kontrolden çıkan kabloyu kısa devre yaparsam çıkıştaki voltaj ve ses aynı oluyor. Burayı kaldırıp girişi kısa devre ettiğimde yine sorun devam ediyor. Ben bu yüzden ampli katında problem olmadığını düşündüm.

Problem ön devrede ise zaten dediğiniz gibi benim yapabileceğim bir iş olmaktan çıkıyor hocam. Zaten bendeki Adobe da sprectum analyzerı sesi kaydederek almıştım, canlı olarak göstermiyordu. Sadece PPM çalışıyor son sürümlerde.

 

[Mr_YAMYAM]

Ton kontrolden çıkan kabloyu kısa devre yaparsam çıkıştaki voltaj ve ses aynı oluyor. Burayı kaldırıp girişi kısa devre ettiğimde yine sorun devam ediyor. Ben bu yüzden ampli katında problem olmadığını düşündüm.

Problem ön devrede ise zaten dediğiniz gibi benim yapabileceğim bir iş olmaktan çıkıyor hocam. Zaten bendeki Adobe da sprectum analyzerı sesi kaydederek almıştım, canlı olarak göstermiyordu. Sadece PPM çalışıyor son sürümlerde.

Adobe 1.5 versiyonunu kurarsan şipirdek çalışır.
Aslında şimdiye kadar yediğin köteklerden sonra ön devreleri de halledebilirsin. Ama acemi olduğun için başka aksaklıklara sebebiyet verebilirsin.
Ön devrelerdeki ERO ve WIMA türü kondansatörlerin bozulma ihtimali yok gibidir. Çok nadir arızalanabilirler.
Ancak ön devrelerde sinyal yolunda kullanılan elektrolitik kondansatörler şüphelidir. Bu kondansatörleri ölçsek bile sonuç yanıltıcı olabilir.
Bunların yerine 4.7uF ERO veya GÜMÜŞ ML kond önerirdim. Ama gudursan bile bulamazsın. Ama bende var

 

[Mr_YAMYAM]

Eğer kafayı kırıp LMli ampli yapımına girersem kaynak o kadar da problem değil. Özellikle beni en çok düşündüren konu ölçüm ve test kısmı.

LM li amplide sadece ton kontrol ve fizyolojik loudness (arkadaşların yaptığından) yaparsan çok fazlaca ayara gerek yok.
Ama grundig gibi (biraz daha gelişmiş) DSL (Dynamic Super Loudness) yapacak olursan, hem ayarları, hem de malzemeleri ecik çipindirik.
Tam anlamıyla yapabilmek için senin grundig amplideki 5+5 uçlu pot lazım.
Ama ben devreyi ecik geliştirerek 4 veya hatta 3 uçlu potlarla bile hallettim.
Zaten geniş bandlı yapabilirsek çoğu için loudnees bile gerekli olmuyor. Ama senin gibi bass ve tiz seven arkadaşlar için gerekli.
Esas masraf kutu, trafo ve potlar.
Piyasadaki adi çin işi potlar çok çipindirik. Gondansatörler de hassas olmasına rağmen ben sana bazılarını gönderirim. Kalanları da sen temin edersin.
Hatta burada sana şu teklifi bile yaparım.
Loudnes kartından bir kaç tane üretip bana gönderirsen bendeki malzemeleri kullanarak sana kartı hazırlarım. Gerekli ölçümleri ve testleri de yaparak kartı sana hazır gönderirim. Bana da bir kart hediye edersin artık

HAA NOT:
Bu amplinin yapımına başlarsan bizim @serkan_48 gudurur ve ortalığı kemirir. @sasen1 de DSL için gudurabilir.