Hurda Amplinin Başına Gelenler

[Mr_YAMYAM]

TEKNİK BİLGİLER:
Grounding tekniği açıkça şunu ifade eder.
Bir besleme kaynağın canlı ucundan verilen akım devreyi besledikten sonra diğer hattan dönerek kendisinin diğer kutbuna döner. Örneğin rölelerin 12V beslemesi rölenin bir ucuna gelir ve rölenin diğer ucundan akım dönerek eksi kutba gider.
İşte akımların dönüş yollarında başka bir akım ile karşılaşılıyorsa, her iki akımın da birbirlerini etkileme olasılığı vardır.
Özellikle sinyal girilen hattın dönüş akımları zayıf olduğu için (mikro amperler) daha yüksek akımlarla karşılaşırsa, burada röle akımları daha yüksektir, röle akımlarının sinyal akımlarına karışması ve onları etkilemesi kuvvetle muhtemeldir.
Bu karışmanın ortadan kaldırılması için bir tel kullanılırsa, bu tel bir nevi bobin gibi davranabileceği için bu sefer, sinyalin farklı şekillerde etkilenmesine sebep olabilir.
Karmaşık ve çoklu devrelerin dönüş akımlarının birbirlerini etkilemeden en az dirençle kaynağa geri dönüşünün sağlanabilmesi, en basitçe metal alt plaka (GROUND PLANE) ile mümkündür.
Ancak bu teknikte bile bazı akımlar ground plane üzerinden birbirlerini etkilerse yine istenmeyen gürültüler oluşacaktır.
Bunu engellemek için en basit olarak devrelerin veya besleme devrelerinin yerlerini değiştirerek dönüş akımlarının mümkün mertebe birbirlerini etkilemeden dönmesinin sağlanmasıdır.

 

[Yunusgr]

Şu ana kadar öğrendiğim kadarıyla bu amplide kutunun tasarımı nedeniyle daha iyi bir sonuç alamıyorum sanırım.

Güç katını devreye alınca gürültü yükseldi ama önceki kadar değil en azından. Gürültü (cızırtı) faktörü tamamen yok olmasa da öncekine göre oldukça azaldı. Volume %75ler seviyesindeyken duyuluyor.

Deneyeceğim birkaç şey kaldı onlar da fayda etmezse ampliyi son gönderdiğim görseldeki gibi kullanmaya devam edeceğim.
Özellikle aradaki led fan devresini şaseden yalıtıp duruma bakacağım.
Tüm devreleri teker teker şaseden yalıtıp şaseyi kablo ile bağlayıp deneyeceğim.

Onun dışında dönüş akımlarının birbirini hangi şekilde ve montaj planında etkilememesi gerektiğini bulmak için elimdeki diğer alüminyumu delik deşik edene kadar deneme yapmam gerekli. Ancak sadece uygun bir boşluk-fırsat bulabilirsem deneyeceğim.

Aslında gürültüyü halledebilseydim öne ppm de yapacaktım ama şuanki montaj planında loudness ile input kartlarının arasına başka bir devre gelirse yine gürültü olacağını düşünüyorum.

 

[Mr_YAMYAM]

Güç katını devreye alınca gürültü yükseldi ama önceki kadar değil en azından. Gürültü (cızırtı) faktörü tamamen yok olmasa da öncekine göre oldukça azaldı. Volume %75ler seviyesindeyken duyuluyor.

Güç katını devreye alınca neden gürültü yükselir?
Güç katının besleme akımları amplinin şase hattından akarak, ana kondansatörlerin ortasına (Sistem zero point) ulaşmaya çalışır.
Demekki buradaki akımlar buradan geçerken başka devrelerin ground akımlarına karışıyor.
Bunlar kim olabilir.?
Ton gontrol devresinin dönüş akımları LN PSU'ya gider.
Loudness devresinin dönüş akımları LN PSU'ya gider.
İnput board ve Monitör devrelerinin dönüş akımları LN PSU'ya gider.
Öyleyse hangi akımlarla karşılaşıp karıştığını sen tespit etmelisin.

 

[Yunusgr]

Hocam özel mesajda bahsettiğim üzere LM yanmış, iyi ki jumperı bağlamadan ölçmüşüm yoksa STK da yanacakmış. LM'nin voltaj giriş ve çıkışı kısa devre olmuş. Değiştirdim taktım şimdi.

Ampli psudan çıkan kablolardan inanılmaz derecede kıvılcım çıkıyor yerine bağlarken. Bu şekilde sanırım daha çok LM yanacak anlaşılan. Acaba LM için konnektör veya kablo yapsam yandığında kolay bi şekilde değiştirmek için nasıl olur sizce?

Son olarak ölçümleri de yaptım. Bu şekildeyken ölçümlere göre gürültüde yükselme oldu. Dinleme testinde ise bana tam tersi gürültü azaldı gibi geldi. Ölçümler daha doğrudur heralde.

Amli PSUyu trafonun yukarısına hoparlör soketlerinin yanına çekip STK sola doğru 90 derece çevirmek sonucu değiştirir mi acaba?

 

[Mr_YAMYAM]

Gürültü aşırı harmonikli görünüyor.
Bu tip gürültüler çoğunlukla kablolama hatalarından kaynaklanır.
Test için ton kontrolü iptal edip giriş kablosunu doğrudan loudness e gir. Bu vaziyette yeniden bak.
Kabloları ikide bir söküp takman yanlış. Eğer bir devreyi söküp takacaksan, tüm kabloları bağlayıp öyle çalıştırmalısın. Eğer ana kondansatörler dolu ise birkaç k dirençle kondansatörleri boşaltabilirsin. Ya da uygun değerde iki direnci iki kondansatöre paralel bağlamalısın.
Ampli PSU nun o bölgeden uzaklaşması mantıken doğrudur. Çünkü bu PSU da aşırı dönüş akımları bulunur. Ne denli uzak olursa o kadar iyi olur.

 

[Yunusgr]

Ton kontrolün güç soketini de sökerek tamamen devre dışı bıraktığımda sonuç bu şekilde. Diğer testteki kadar gürültü yok son seste cızırtı olmasa da hışırtı olarak tabir edebileceğim gürültüler duyuluyor. Önceki testlerdeki gibi yalnızca son seste ve hoparlöre kulağımı yaklaştırdığımda duyuyorum bu arada.

Bu durumda nasıl ilerlemem gerekli? Bahsettiğim psu ve stk montajını yapıp regüle devreyi de tekrar eski yerine almalı mıyım?

LMyi değiştirmek için güç kablolarını sökmem gerekti aslında sadece ama konnektöre değer değmez kıvılcım çıkıyor. Güç kartının çıkışına direnç bağlayıp kondansatörleri boşaltmak sağlıklı olur mu? Bu kartı sökmüyorum genelde. Sadece kabloları problem çıkartıyor

 

[Mr_YAMYAM]

Ton kontrolün güç soketini de sökerek tamamen devre dışı bıraktığımda sonuç bu şekilde. Diğer testteki kadar gürültü yok son seste cızırtı olmasa da hışırtı olarak tabir edebileceğim gürültüler duyuluyor. Önceki testlerdeki gibi yalnızca son seste ve hoparlöre kulağımı yaklaştırdığımda duyuyorum bu arada.

Demekki ton kontrol devresinde etkileşim var.
Hışırtı eğer HISS şeklinde değilse başta kablolama ile ilgili olup, birçok nedenden dolayı olabilir.
Nasıl ki çıplak bir kabloyu ampli girişine bağladığımızda belli bir hışırtı olursa bu hışırtı da benzer bir durumdan olabilir.
Ancak son seste duyulabilen bir gürültü ise şimdilik normal kabul edilmelidir.
Ton kontrol devreye girdiğinde bu gürültü artıyorsa, ton kontrol devresi dahil LN/INPUT devrelerinden bile kaynaklanabilir..
Regüle devreyi eski yerine aldığında giriş devrelerinden uzaklaşıyorsun. Burada ise ton kontrolden uzaklaşıyorsun. Her durumda giriş devrelerinin şaselenmesi ve şaselerinde gürültü etkileri olmaması lazımdır.
Bu sorunun bilimsel olarak çözümü ölçüm ile anlaşılabilir olup, tek bilimsel yöntem şudur.
Ton kontrolün trimpot tarafındaki şaseleme metal levhadan ayrılır. Plastik yükseltme aparatları kullanılabilir. Bu durumda ton kontrolün girişine bağlanan blendajlı kablonun şasesi de ton kontrol girişinden bağlanmalıdır.
PSU kondansatörlerine 10k civarı iki direnç bağlarsan kondansatörler zamanla boşalacaktır.

 

[Yunusgr]

Ton kontrol girişindeki ses girişine şaseyi de bağlayınca gürültülerde büyük oranda düşme oldu. Ampli kapalıyken ölçülen gürültünün çok az üstünde görünüyor ve son seste. Sadece potu ortaya getirdiğimde gürültü daha da düşüyor. Yani -65, -72 sonra tekrar -66 gibi. Bu da şasenin kablo ile yapılmasından dolayı mıdır?

Sorun direkt ground hattının karışması ile ilgili ve pot kablolarının etkisi yok anladığım kadarıyla doğru mudur hocam? Regüle devre ortadayken yine vardı bu sefer de ampli psusu işi bozuyordu. Keşke bir osiloskobum olsaydı

Yine son seste hoparlöre kulağımı dayadığımda gürültü illa ki duyuluyor ama bunu artık bu proje için normal kabul edebiliriz hocam dediğiniz gibi.

Hocam hatırlarsanız 8K civarında fark ettiğimiz aylaklar da artık yoklar. Galiba buna telefon neden oluyordu. Yada test kablosu anten gibi alıyordu sinyalleri. Üstteki Ekran görüntüsünü ölçüm yaptığım PCden aldım. Bu testlerde telefon kullanmadım.

Bir soru: Sasen'in projesinde olduğu gibi benim bu amplide de 50 Hzlerin diğer frekans bölgelerine göre daha fazla yükseltildiğini görüyorum. Bunun çözümü yok galiba. Her sistemde böyle bir görüntü oluşur mu? Tabi yine çok düşük seviyede ama diğer bölgelerden ayrışıp göze çarpıyor.

Sanırım artık öndeki güç ledlerini ve amplinin kendi ppm devresini de bağlayıp amplinin üst kapağını artık kapatabilirim
Ufak bir soru daha: Öndeki power led için elimde iki renkli 3 bacaklı ledlerden var (Modemden söktüm). Ampli ilk açıldığında kırmızı, röle çektiğinde ise yeşile dönecek şekilde yapacağım. Koruma devresindeki led çıkışlarından ledlerin arasına kaç ohm direnç bağlamam gerekir?

 

[Mr_YAMYAM]

Bir soru: Sasen'in projesinde olduğu gibi benim bu amplide de 50 Hzlerin diğer frekans bölgelerine göre daha fazla yükseltildiğini görüyorum. Bunun çözümü yok galiba. Her sistemde böyle bir görüntü oluşur mu? Tabi yine çok düşük seviyede ama diğer bölgelerden ayrışıp göze çarpıyor.

50Hz ler normaldir. Çünkü etrafta bir yığın 50Hz var.
Trafo olmasa bile havadan kapabilir.

Ton kontrol girişindeki ses girişine şaseyi de bağlayınca gürültülerde büyük oranda düşme oldu. Ampli kapalıyken ölçülen gürültünün çok az üstünde görünüyor ve son seste. Sadece potu ortaya getirdiğimde gürültü daha da düşüyor. Yani -65, -72 sonra tekrar -66 gibi. Bu da şasenin kablo ile yapılmasından dolayı mıdır?

Bu olay NOISE FIGURE olarak adlandırılır. Eğer ampli çalışmazken sistem gürültüsü ile ampli çalıştığı andaki sistem gürültüsü arasında 3db veya daha az fark varsa mükemmel olmuş demektir.
Potun orta pozisyonundaki gürültü seviyesinin düşük olması loudness devresinin groundingi ve pot kablolamaları ile doğrudan ilgilidir.
Pot kabloları çok kısa olsa da hem birbirlerini etkileyebilir hem de havadan nem kapabilirler. Pot kablolarının blendajlı kablo ile yapılması ise çok zordur. Çünkü iki farklı yerden şaseleme gerektirmektedir.
Koruma devresinde zaten ledler için direnç konulmuştur. Ancak tek led kullanacaksan orta ucu bulamayabilirsin. İki ayrı ledin ortak bir noktası varsa kullanılabilir.

 

[Yunusgr]

Ampli kapalıyken ve ses kısıkken gözlemlediğim kadarıyla çok bir artış olmuyor. Son seste de biraz daha yükselme oluyor.

Volume potunun kablolarını da bir elden geçireceğim hocam. Kısaltabilirsem biraz daha kısaltmaya çalışacağım. Blendajlı kablo ile yapabilsem iyi olurdu ama çok zorsa şimdilik kalabilir. Eğer büyük oranda etki edebilir derseniz de deneyebilirim yine.

Elimdeki ledlerin fotoğrafını ekledim. Ortak noktası var. Ortadaki + ucu. Diyot kademesinde denedim, yeşil biraz daha sönük kırmızıya göre.

Direkt bağlamadan önce ufak bir pcb yapmam gerekli onu da elimle çizebilirim.