Kaliteli Hoparlör Kabini Yapımı

[confickerbelasi]

 

[Yunusgr]

@Mr_YAMYAM hocam portu elimle kapatıp 35-60Hz arasındaki değerlerde frekanslara göre 4 ila 8 dB düşüş gözlemledim.

Özellikle 35 Hz frekansı port açıkken 44.4 dB, kapattığımda 36dB seviyesine düşüyor. Az daha düşse oda gürültüsüyle karışacak neredeyse.

Bu düşüş 35-45 Hz arasında bariz bir şekilde belli oluyor. Ama 20 Hz frekansında ölçüm sonucu çok oynak olduğu için bir fark gözlemleyemedim.

45-75Hz Arasında en çok fark 45 Hz seviyesinde oldu. O da 3 dB kadardı. Bu fark 75Hz bölgesine doğru kayboldu. 75-100Hz arasında ise port açık-kapalı pek bir fark olmadı.

Yani port başarılı

Bu arada farklı telefonlarla da deneme yapıyorum. İçine diğer kabinden söktüğüm malzemeyi henüz koymadım onunda da deneyeceğim.

 

[Mr_YAMYAM]

Özellikle 35 Hz frekansı port açıkken 44.4 dB, kapattığımda 36dB seviyesine düşüyor. Az daha düşse oda gürültüsüyle karışacak neredeyse.

Bu düşüş 35-45 Hz arasında bariz bir şekilde belli oluyor. Ama 20 Hz frekansında ölçüm sonucu çok oynak olduğu için bir fark gözlemleyemedim.

45-75Hz Arasında en çok fark 45 Hz seviyesinde oldu. O da 3 dB kadardı. Bu fark 75Hz bölgesine doğru kayboldu. 75-100Hz arasında ise port açık-kapalı pek bir fark olmadı.

Yani port başarılı

Evet. Hesaplarımız hemen hemen doğru. Daha ince detaylar bizi kemirir.
Şimdi şu testi yap.
Öndeki tweeterı veya mid hoparlörü sökerek önden bir boşluk yarat. En iyisi tek bir tweeter sökülmesidir.
Bu boşluk hoparlörün bazı frekanslardaki davranışlarını etkileyebilir ve daha kötü netice elde edebilirsin. Bu sorun değildir. Önemli olan 80Hz teki düşüklüğün sebebidir.
Bu bilgileri 20-30 sene kadar önce okuduğum için bazı detayları hatırlamıyorum. Ancak bir unsurun tespiti halinde belki hatırlayabilirim.
Bir husus daha var.
Hoparlörün yeri ve pozisyonu test ve ölçüm aletine farklı fazlarda farklı etki edebilmektedir.
Yani köşedeki bir hoparlör ile duvarın tam ortasında test edilen bir hoparlör ölçümleri birbiri ile çok farklı ölçüm değerleri verebilir.
Böyle bir durum tespit edersek kabinimizin kabahati olmayıp, konumuz AKUSTİK bilmince incelenecektir.

 

[Yunusgr]

Kabini odanın ortasına çekip telefonun mikrofonunu da tam karşısına alıp test ediyordum hep şimdi de öyle yaptım.

Ön üstteki tweeterı takılı ve takılı olmadan denedim. İkisinde de kayda değer bir fark çıkmadı. Önceki sayfada gönderdiğim grafikteki düşüş olan bölgede ya program saçmaladı yada başka bir şey neden oldu bilmiyorum. Şuan normal o bölgedeki ses şiddeti. Biraz kafa kaşındırıcı

TW Takılıyken

80Hz--75dB
85Hz--65dB
90Hz--60 dB
95Hz--70 dB
TW takılı değilken de +-3 dB fark ediyor bu üstte yazdığım değerlerde.

20 Hz denemek istedim sırf meraktan, TW söküldüğünde önde de port deliği olduğu zaman +4 dB gibi bir kazanç artışı oluyor ama bu ses uğultulu gibi geliyor kabinin yanındayken. Uzaklaşınca normal.

Not: Bu hoparlörlerin neden bu kadar düşük ses şiddetinde çalıştıklarını tam olarak anlamış değilim hala 80 dB şiddete ulaşan sadece birkaç tane frekans var gibi görünüyor.

 

[Mr_YAMYAM]

Ön üstteki tweeterı takılı ve takılı olmadan denedim. İkisinde de kayda değer bir fark çıkmadı. Önceki sayfada gönderdiğim grafikteki düşüş olan bölgede ya program saçmaladı yada başka bir şey neden oldu bilmiyorum. Şuan normal o bölgedeki ses şiddeti. Biraz kafa kaşındırıcı

Bu durum akustik ile ilgili olabilir. Sorun değil. Önemli olan kabaca da olsa doğrusal bir grafik elde etmiş olmamızdır.
Hoparlörlerin 80db ye ulaşmaları kafanı karıştırmasın. Ulaşmıyor olsalar da bu değerin doğruluğu şüphelidir. Önemli olan gündüz müzik dinlerken ve ses biraz açıkken gümbür gümbür ses alabiliyormusun.
20Hz teki kazanç artışı aslında farklıdır. Sen orada bu frekansı değil, kabin içindeki deliğin hörültüsünü duyuyor olabilirsin.
Test etmek için mid hoparlörü sök ve kabin içindeki o deliği sıkıca kapat.
Bu şekli ile son kez bir test yap ve sonuca göre kabinimizi artık kapatalım.
Bizim kabinlerin testleri ÖLÜ ODA'da yapılmıştı. Bu odada kendi sesini bile garip duyarsın. Duvarlardan hiç yansıma olmayan bir oda idi.
Öyle bir odan ve profesyonel ölçüm aletlerin olmadığına göre göreceli olarak almış olduğumuz bu değerler kulağımıza göre bir referans oluşturur.
Haa unutmadan...
20Hz i duymaya çalışmamalısın. Hata olur. senin duymaya çalışacağın tek frekans 32Hz tir ve bu frekansı bile saf olarak duyabilmen zor koşullarda gerçekleşir.
Tek doğru test equalizerde 32Hz bandı ile oynadığında aradaki farkı anlayabilmendir.

 

[Yunusgr]

Evet o kazanç hörültünün ürettiği başka seslerden dolayı oluşuyormuş. Kabinin yanındayken de farklı sesler çıktığını fark etmiştim. Rezonans deliğini kapatınca kazanç iyice azaldı normal olarak ama delik açıkken ve ön ve arkada da hava deliği olunca 20 ve 30 Hzde hörül hörül

Kabini kapatırken diğer malzemeyi de kabinin en arka duvarına sıkıştırdım fotoğraftaki gibi. Artık kondansatörleri beklemeye devam.

 

[Mr_YAMYAM]

Evet. Artık kabinimiz tamamdır.
Aslında söylemeyi unuttum. Test yaparken mümkün mertebe düşük seviyede yapmalısın. Çünkü her hoparlörün lineer titreşim seviyesi denilen bir unsur da vardır.
Özellikle bass hoparlörlerde bu oldukça önemlidir.
Böylece daha iyi ölçüm yapabilirsin.
İdeal ölçüm seviyesi oda gürültüsü boşta 40db ise hoparlör seviyesi takribi 60db olabilir.
Bu seviyede alçak frekansları duyamazsın. Ama SPL metrede görebilirsin.

Akustik yansımalar için yapılabilecek pek birşey yoktur.
Engel olamazsın ve nereden kimden yansıdığını bilemezsin. Ancak duvarlardan ve parlak yüzeylerden yansıyan sesleri takip edebilmek zordur.

Artık galiteli gondansatörler de gelince test edip gabinlerimizi tamamen kapatarak keyfedebilir ve test video çekimlerine başlayabiliriz.

 

[Yunusgr]

Yani oda gürültüsü 40 dB ise ampliden sesi 60 dB civarında mı ayarlamak gerekli videoda çekim yaparken orayı anlamadım Yamyam hocam.
Hoparlörlerin konileri aşırı derecede titreşmiyor bu arada, belki videoda görünmez bile. Bunu daha iyi gösterebilmek için işimi görecek kadarlık bir tripod aldım hoparlörün hemen yanına yerleştirip koniyi de çekebilmek için

 

[Mr_YAMYAM]

Yani oda gürültüsü 40 dB ise ampliden sesi 60 dB civarında mı ayarlamak gerekli videoda çekim yaparken orayı anlamadım Yamyam hocam.
Hoparlörlerin konileri aşırı derecede titreşmiyor bu arada, belki videoda görünmez bile. Bunu daha iyi gösterebilmek için işimi görecek kadarlık bir tripod aldım hoparlörün hemen yanına yerleştirip koniyi de çekebilmek için

SPL metre ile sessiz odadaki gürültü ölçümü 40db/SPL ise hoparlöre 1m uzaktan alman gereken ses şiddeti 60db olsun diyorum.
Yani hoparlörleri test ederken hoparlörler mümkün mertebe az güçle çalışsın.

 

[Yunusgr]

Tamamdır video çekiminde buna dikkat edeceğim hocam.
Bu arada,
Testte kullandığım programın ücretsiz sürümünde frequency weighting ayarını değiştiremiyordum normalde. Satın almamış olmama rağmen bug mı oldu bilmiyorum ama şuan ayarlar açıldı Bunun için video çektim hızlıca.

Şimdiye kadar hep A skalasında yapmıştım ben testleri. Sadece buna izin veriyordu. Diğerlerini de açıp denedim dB ekranında farklılıklar oluşuyor
Yeni bir şey daha öğreniyorum

https://www.nti-audio.com/en/support/know-how/frequency-weightings-for-sound-level-measurements
https://www.cirrusresearch.co.uk/blog/2020/03/what-are-a-c-z-frequency-weightings/

Ek olarak kullandığım programda ITU-R 468 şeklinde bir tane daha skala var.

A ile C arasında yaklaşık +20 dB fark oluşuyor.

Hızlıca çektiğim videoları ekliyorum.

Frekanslı test videosu
Müzikli test videosu