led aydınlatma için fan bağlantısı
Merhaba.Adaptör seçiminizi 12 volt 2 amper de yapsanız adaptörünüz yine de aşırı ısınabilir.Bunun sebebini izah etmeye çalışayım.
8 adet fan ayni anda paralel bağlandığında adaptörde 1-2 fana göre çok daha fazla voltaj düşümü yaratır.Ayni zamanda,bu voltaj düşümü,eğer seçilen adaptörle kullanılan tüketici kaynak ayni güçteyse (Üstelik sizin adaptörünüzün gücü (Amperi) bu 1. seçimde daha da düşük seçilmiştir) ısınma daha da fazla olacaktır.Çünkü düşen bu voltaj oranında fanlar,ayni şekilde çalışmak için,adaptörü daha fazla da zorlayabilecektir.Ama seçtiğiniz ilk adaptörün amper kapasitesi düşük olduğundan 1/8' den payına tam ne düşüyorsa,sizin de hesapladığınız gibi yalnızca onu alacaktır,bulamadığı için de adaptörü zorlayacaktır.Ama bu durum bir zorlanmadan ziyade,direk olarak da etkilenme şeklinde değil,aslında gücü tam yetmediğinden dolayı,gücü tüm sınırlarını zorlayarak,tam kapasitesinde vererek kullandırdığından,yani bir emniyet payı hiç kalmadığından dolayı,fazlaca ısınması söz konusu olacaktır.(Zaten benzer şekilde,power ledlerin sabit akımla beslenmesinde de,bu türden akıl oyunları,yani matematik hesaplamaları yapılır ki,bunu siz de bu işin içinde bizzat bulunduğunuz için iyi biliyorsunuz.Bu şekilde power ledler,yalnız kendi payına düşenden daha fazla amperi de çekip almasın,bozulmasın diye hep düşünürüz bildiğiniz gibi.)
Güç kaynağınız,klasik ve trafolu bir adaptör veya SMPS güç kaynağı da olsa,verebileceği çıkış akımının değeri sabittir.(Sizin ilk seçiminizdeki 1 amper gibi).Siz daha yüksek değerleri de bağlasanız bu kapasite aşılamaz.(Yani 1.6 amper adaptörden kesinlikle çekilemez.)Ancak SMPS güç kaynakları, PWM (Pulse Wave Modulation) ile,yani geri besleme yoluyla,sabit amperi,voltajdaki,sizin fazla paralel bağlantıyla oluşan bu fazla voltaj düşümünü,yani 12 volt dc'nin daha altına inen çıkış değerini,12 volt dc.ye tam olarak getirebilmek için,SMPS trafosuna verilen PWM sinyalinin frekansını fazla artırır,yani sonuçta SMPS devresinin ve trafosunun,daha yüksek frekanslarda çalışmasına neden olur.Aşırı ısınması,eğer bir SMPS güç kaynağı ise kesinlikle de budur.
Fanlarınız düşük amperi bulup çalıştıklarında bir zarar görmezler,çünkü 12 volt dc.'de çekecekleri akım,zaten sizin etiketinde gördüğünüz gibi sadece 200 mA'dir,ancak bunu da bulamayıp sadece 125 mA akım çekebilmişlerdir ve bozulmaları da hiç bir şekilde söz konusu değildir.Bozulmaları için 24,36 volt dc. gibi,fan voltajının, 2-3 fazlaca olan katları uygulansaydı ve adaptör amperajı da yüksek bulunsaydı,fan bu defa voltajla doğru orantıda çok daha fazla,aşırı amperi de çekebileceğinden,içindeki elektronik invertör devresinin,aşırı ısınıp yanması da gerçekleşebilirdi.Yani sadece yüksek voltajlar,uygun amperler de beraberinde bulunuyorsa, fan için bir bozulma riski oluşturabilirdi.
5-12 volt dc. aralığında çalışan pc fanları bozulmazlar,5 voltta çalışırsa daha da düşük amper,12 voltta tam anma amper değerini (Etiket değerini),18 voltta çalışırsa etiket değerini aşan ve daha fazla amper değerini de çekebilirler.Ancak devreleri 12 volt için olduğundan,bu çok fazla,aşırı olan voltajlarda,fazla ısınıp devreleri bozulabilir.Çünkü elektronik fan inverter devresi sadece 12 volt dc. ye göre dizayn edilmiştir.Ancak 5 volt dc. gibi düşük değerlerde,daha sessiz ve çok daha düşük devirde,bozulma riski hiç bulunmadan da çalışırlar.Yani fanların bozulmasını,bir led dirençle yanan normal led,smd ledlere de benzetebiliriz.Biliyorsunuz bunlar,ancak belirli bir yüksek voltaj değerinin,direnç üzerinden lede aşırı uygulanmasında bozulur,daha düşük voltaj değerlerinde hiç bir şekilde bozulmazlar,hatta ısınmadan,az ısınarak daha da güvenli çalışırlar.Sizin kullandığınız fırçasız fan motorları (Brushless fan) da ayni bu şekildedir,düşük voltaj veya normal voltajda değil,aşırı voltajlarda mutlaka zarar görebilirler.
Adaptör seçiminizi,paralel bağlantıda voltaj düşümünün en az hissedilmesi açısından,bu verilecek güç emniyeti aralığını biraz daha fazlaca vererek (Normalde %50 fazlası olan 2.4-2.5 amper,12 volt etiket değerlisi,hiç fan ilave edilmeden,yani 8 adet için satın alınabilir.) ve ileride başka fanları da beraber paralel olarak bağlayacağınızı da tasarlayarak, en az 4-5 amperlik ve 12 volt etiket değerlerinde seçebilmeniz,geleceğe yönelik bu türden bir düşünce açısından çok iyi olacaktır.Kolay gelsin.
