Okulumuzun amfi hoparlör bağlantısı

[Öğretmen27]

Ustalarım merhaba. Buna benzer konu hakkında geçmiş zamanlarda konu açtım. Şimdi durum biraz daha farklı.
Okulumuz 3 katlı her katta 2 adet trafolu 9 watt hoparlörden 6 adet trafolu hoparlor var.( paralel bağlantıda 54 watt) Dışarıda 2 adet horn aleminyum kasalı 2 adet hoparlör var 100' er watt. Horn hopalörlerine trafolarını haricen aldık taktık.( trafolar 10 watt) Şimdi bu horn hoparlörün kağıt üstünde 100 watt olmasına ragmen 15 watt civarı güç verdiği tecrübeli ustalar tarafından söyleniyor uzmanlık alanım değil. Amfimiz 250 watt 100v çıkışlı mono amfi.
Şimdi sorunumuz bina içinde 9 watt trafolu hoparlörlerden ses çok iyi geliyor. Tabi içerisi kapalı mekan oldugu için ses kayıpları olmuyor. Dışarıdaki horn hoparlörlerden sesimiz iyi gelmiyor. Bizim 1 adet trafosuz 200 watt amfimiz daha var. Acaba horn hoparlörlerin trafosunu iptal edip trafosuz amfiden mi besleyeyim? Bu sefer de hat trafolu 250 watt amfimiz katlardaki 6 adet 54 wattlık trafolu hoparlörleri yakma durumu ortaya çıkacak?
Sizce nasıl bir yol izlemeliyim?

 

[binbaşı]

Merhaba. Öğretmen27 Hocam; bu konuda hat trafolarının asıl konuluş amacını tekrar hatırlamak gerekiyor. Hat trafoları, çok uzak noktalarda konuşlanan hoparlörlerin hem empedanslarını uygun empedanslara uydurabilmek, çok uzak noktalara kadar olan ses akımı iletimindeki empedans değişiklerini, iletilen watt güç kaybını ayni elektrikteki normal trafo değişim prensipli olarak çok değişmeden, en aza indirebilmek amacını ayni anda taşırlar. Kendi kanımca horn hoparlörlerin verdiği ses gücünün 15 watt olarak algılanıp konu uzmanlarınca bunun tespitinin nedeni, kullanılan hat trafosunun 10 watt olarak seçilmiş olmasıdır, daha güçlü seçilseydi tespit edilen ses gücü de daha fazla olarak konu uzmanlarınca tespit edilmiş olurdu.

Hat trafosunu, ayni Elektrik şebekesindeki 10 watt AC besleme trafosuna benzettiğinizde, bu trafonun şebeke kısmından 10 watt güç girilip sekonderden, 12 voltundan 100 watt gücü alamıyoruz, amperi artmış olarak alıyoruz, ancak 100 watt AC besleme trafosuyla bu mümkün olabiliyor. Hat trafosundan örneğin 32 ohm’dan 8 ohm ‘a empedansı değişmiş olarak ama gücü çok değişmeden çok az kayıplarla almış oluyoruz.

Horn hoparlörlerin hat trafosunu iptal edip direk bağlamanız, amfi çıkış empedansı ile hoparlör empedansı birbirlerine tam eşit, hemen hemen yakınsa uygundur, amfi çıkışı 32 ohm – hop. girişi 8 ohm gibi çok farklı iseler elbette arada hat trafosunu kaçınılmaz kullanmanız gerekir. Horn hoparlörlerin empedansı ile 250 watt. amfinin çıkış empedansı çok farklıysa empedans uydurabilmek için arada hoparlör hat trafosunu mutlaka kullanmanız gerekiyor.. 6 * 9 = 54 watt ve 2 * 100 = 200 watt toplamı 254 watt olup amfi gücüne eşit ve az üstü olduğundan hat trafolu kullanımda toplam hop. watt kullanımına uygundur. 15 watt’ dan daha fazla gücü alabilmek için horn hoparlörlere bağlanan hat trafosunun watt gücünü daha fazla artırmanız lazımdır. Kolay gelsin.

 

[Öğretmen27]

Merhaba. Öğretmen27 Hocam; bu konuda hat trafolarının asıl konuluş amacını tekrar hatırlamak gerekiyor. Hat trafoları, çok uzak noktalarda konuşlanan hoparlörlerin hem empedanslarını uygun empedanslara uydurabilmek, çok uzak noktalara kadar olan ses akımı iletimindeki empedans değişiklerini, iletilen watt güç kaybını ayni elektrikteki normal trafo değişim prensipli olarak çok değişmeden, en aza indirebilmek amacını ayni anda taşırlar. Kendi kanımca horn hoparlörlerin verdiği ses gücünün 15 watt olarak algılanıp konu uzmanlarınca bunun tespitinin nedeni, kullanılan hat trafosunun 10 watt olarak seçilmiş olmasıdır, daha güçlü seçilseydi tespit edilen ses gücü de daha fazla olarak konu uzmanlarınca tespit edilmiş olurdu.

Hat trafosunu, ayni Elektrik şebekesindeki 10 watt AC besleme trafosuna benzettiğinizde, bu trafonun şebeke kısmından 10 watt güç girilip sekonderden, 12 voltundan 100 watt gücü alamıyoruz, amperi artmış olarak alıyoruz, ancak 100 watt AC besleme trafosuyla bu mümkün olabiliyor. Hat trafosundan örneğin 32 ohm’dan 8 ohm ‘a empedansı değişmiş olarak ama gücü çok değişmeden çok az kayıplarla almış oluyoruz.

Horn hoparlörlerin hat trafosunu iptal edip direk bağlamanız, amfi çıkış empedansı ile hoparlör empedansı birbirlerine tam eşit, hemen hemen yakınsa uygundur, amfi çıkışı 32 ohm – hop. girişi 8 ohm gibi çok farklı iseler elbette arada hat trafosunu kaçınılmaz kullanmanız gerekir. Horn hoparlörlerin empedansı ile 250 watt. amfinin çıkış empedansı çok farklıysa empedans uydurabilmek için arada hoparlör hat trafosunu mutlaka kullanmanız gerekiyor.. 6 * 9 = 54 watt ve 2 * 100 = 200 watt toplamı 254 watt olup amfi gücüne eşit ve az üstü olduğundan hat trafolu kullanımda toplam hop. watt kullanımına uygundur. 15 watt’ dan daha fazla gücü alabilmek için horn hoparlörlere bağlanan hat trafosunun watt gücünü daha fazla artırmanız lazımdır. Kolay gelsin.

Binbasi hocam 100 wattlik hoparlorun 15-20 watt civarinda guc verdigini bu isle ugrasan profesyonel ustalarin kendi soylemlerinden duydum. Ama dedigim gibi isin uzmani degilim. Bunu soylerken de hat trafolarindan hoc bahsetmiyorlar. Ama sizin dediginiz gibi 100 watlik hoparlorlere 10 wattlik trafo kullanmalari hic mantikli gelmiyor bana sacma geliyor.
Ustam 100 watlik hoparlore 100 watlik trafo kullanmaktan bahsetmissiniz. Bu 100 watlik 150 watlik ....300 watlik hat trafolari var ama 4 ohm giris 100v cikis olarak tasarlanmis bize lazim olan ise primer 100v cikis ise 4 -8 ohm olan. Maalesef aradigim ozellikle trafolar piyasada sadece 10 wattlik olarak var. Insaalah bu anllattigim kismi tamamiyle anlatabilmisimdir.

Simdi size sorum su hocam:
Ben 250 watlik trafolu amfi ile katlqrdaki 6 adet toplam gucu 54 watt olan trafolu hoparlorleri sesi cok acmamak kaydiyla beslesem, 200 watt trafosuz amfi ile 2 adet 100 watt 8 ohm horn trafosuz hoparlorleri beslemesem nasil olur?

Eger derseniz 54 watt hoparlor guc 250 watt amfi icin cok sikintili o zaman soyle yapayim. Disaridaki 100 watt 8 ohm hoparloru 1 tane daha ayarlayayim elimizde var. Bu horn hoparlorun 1 tanesini trafolu olarak 100v cikisli amfiye dahil edip watt dengesini ayarlayayim 2 adet horn hoparloru 200 watt trafosuz amfiye baglayayim???

 

[binbaşı]

Evet, değerli ustam; 200 watt trafosuz amfi ile de 254 watt hop. donanımını kullanırsınız, amfi sesini çok açsanız bile empedanslar toplam hop.'lerin (özellikle ayni hatta paralel bağlanmış olanlar için) empedansıyla amfi empedansı dengelenmişse bir sorun olamayacaktır. Sesin aşırı açılması ise, amfi çıkış gücü hop.'lerin toplam watt gücünden çok fazla olduğunda söz ettiğiniz bu olumsuzluk o zaman geçerli olacaktır sn. Hocam, o zaman ihtiyati tedbirle amfi sesini daha az açmak gerekiyor. 2 adet amfiyi ayrı ayrı mutlaka kullanmaya pek gerek yoktur şeklinde düşünüyorum, 200 watt. amfi uygun empedansla dengelenmiş tüm hop. bağlantıları için gayet yeterli olacaktır, kendi düşünceme göre.

Burada önemli olan amfi çıkış gücünden çok azını (watt toplamlı hoparlörleri) örneğin 200 watt'lık bu amfiye kesinlikle bağlamamış olabilmektir. Çünkü sesi çok fazla açılınca hop. konilerinde patlama, yırtılma, bozulma, vb. riskler o zaman olabilir. En fazla 10 watt'lık size uyan hat trafoları olduğundan 200 watt'lık trafosuz bir amfiye bağlamak (ayni hattaki paralel hop. bağlantılarında düşen hop. iç empedanslarına çok dikkat ederek) kendi fikrime göre şimdilik daha uygun olarak görünüyor.

Hiç olmazsa dıştaki horn hop.'lerinden 10 watt 'ı almamış, daha fazlasını almış olursunuz. 200 watt amfinin çıkış empedansı 4-16 ohm ise 4-8-16 ohm empedanslı olan toplam bağlı hoparlörler, 4-8 ohm ise 4 ve 8 ohm arasındaki tüm bu toplam omaj değerli hoparlörler hat trafosuz olarak 200 watt amfiye sıkıntısızca bağlanabilir. Ayni hatta (L veya R gibi) birden fazla hop.'ün empedansı amfinin asıl empedans çıkışından çok altta kalmamalıdır, kalırsa aşırı açılan seste çıkış kattı elemanlarında aşırı ısınmayla bazı iç sıkıntılar olabilir. Kolay gelsin.

 

[Mr_YAMYAM]

Ben 250 watlik trafolu amfi ile katlqrdaki 6 adet toplam gucu 54 watt olan trafolu hoparlorleri sesi cok acmamak kaydiyla beslesem, 200 watt trafosuz amfi ile 2 adet 100 watt 8 ohm horn trafosuz hoparlorleri beslemesem nasil olur?

OLMAZ!
2 adet 8 ohm hoparlörün toplam empedansı 4 ohm eder. Artı 4 ohm yük de ampli trafosu eşittir 2 ohm..
Burada ampli gücü hoparlör gücü hiç bahsedilecek mevzular değil. Amplinin 2 ohm gibi düşük empedansta ne kadar yüklenebileceği hususudur.
Ampli 2 ohm yükü kaldırabilecek kapasitede ise sorun olmaz, ancak ampli yük empedansı minumum 4 ohm olarak verilmişse ampli fazla yüklenecek demektir.
https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/amplifikatör-ve-hoparlör-ilişkisi.144112/
TEKNİK DETAYLAR...
Amplilerin minumum çıkış empedans kuralı, ampli çıkışında kullanılan transistörlerin POWER DISSIPATION (Üzerinde harcanabilecek güç) ile doğrudan ilgilidir.
Amplinin yük empedansı azaldıkça ampli çıkış akımı da o oranda artacaktır.
Artan akımı çıkış transistörleri karşılayamıyorsa bir süre sonra Tj artışından dolayı yanacaktır.
Buradaki unsur sadece çıkış akımı olmayıp güç transistörleri üzerinde harcanan güç unsuru da hesaplanmaktadır.
Kaba bir hesap...
4 ohm sürebilen bir amplinin çıkış transistörlerinin toplam empedansının 4 ohm olduğunu varsayalım.
(Gerçekte bu değer amplinin damping factor'ü ile ilgili olup ampli çıkış transistörlerinin empedansı daha düşüktür)
Ampli gücümüz kabaca 16W olsun.
Kabaca bu ampli tam güçte 2A akımı yüke veriyor demektir. Yani yük akımı 2A imiş.
Bu ampliye 2 ohm hoparlör bağlarsak ...
Yük akımı iki katı artacaktır. Yani 4A olacaktır. Çıkış transistörleri bu akımı karşılayamıyorsa dumping faktör kriterleri doğrultusunca ampli çıkış gerilimi düşecek, belli bir noktada dengelenecektir.
Diyelim ki ampli yük akımını yine 2A e sabitledi...
Bu durumda ampli transistörleri üzerinde düşen gerilim yük üzerindeki gerilimden daha fazla olacağı için çıkış transistörleri üzerinde daha fazla güç harcaması olacak, transistörler aşırı ısınacaktır.
Güvenlik amacıyla çıkış gücünü düşürsek. Yani az volüme seviyesinde kullansak ne olur?
Yarı güç elde etmek için 1A çıkış akımı alacak şekilde ayarlarsak.
2 ohm üzerinde 2V düşecek, Bu da 2W a tekabül edecektir.
Halbuki amplimizin normal çıkış empedansında 16W alıyorduk
Yarı güçte 8W almamız gerekirken 4 katı bir verimsizlik ile karşılaşmaktayız.
Bu anlattıklarım teorik detaylar olup, bilgi amaçlıdır. Eğer amplimiz 2 ohm yükte fazla yüklenmiyorsa zaten sorunsuzca kullanılabilir.

 

[Öğretmen27]

Evet, değerli ustam; 200 watt trafosuz amfi ile de 254 watt hop. donanımını kullanırsınız, amfi sesini çok açsanız bile empedanslar toplam hop.'lerin (özellikle ayni hatta paralel bağlanmış olanlar için) empedansıyla amfi empedansı dengelenmişse bir sorun olamayacaktır. Sesin aşırı açılması ise, amfi çıkış gücü hop.'lerin toplam watt gücünden çok fazla olduğunda söz ettiğiniz bu olumsuzluk o zaman geçerli olacaktır sn. Hocam, o zaman ihtiyati tedbirle amfi sesini daha az açmak gerekiyor. 2 adet amfiyi ayrı ayrı mutlaka kullanmaya pek gerek yoktur şeklinde düşünüyorum, 200 watt. amfi uygun empedansla dengelenmiş tüm hop. bağlantıları için gayet yeterli olacaktır, kendi düşünceme göre.

Burada önemli olan amfi çıkış gücünden çok azını (watt toplamlı hoparlörleri) örneğin 200 watt'lık bu amfiye kesinlikle bağlamamış olabilmektir. Çünkü sesi çok fazla açılınca hop. konilerinde patlama, yırtılma, bozulma, vb. riskler o zaman olabilir. En fazla 10 watt'lık size uyan hat trafoları olduğundan 200 watt'lık trafosuz bir amfiye bağlamak (ayni hattaki paralel hop. bağlantılarında düşen hop. iç empedanslarına çok dikkat ederek) kendi fikrime göre şimdilik daha uygun olarak görünüyor.

Hiç olmazsa dıştaki horn hop.'lerinden 10 watt 'ı almamış, daha fazlasını almış olursunuz. 200 watt amfinin çıkış empedansı 4-16 ohm ise 4-8-16 ohm empedanslı olan toplam bağlı hoparlörler, 4-8 ohm ise 4 ve 8 ohm arasındaki tüm bu toplam omaj değerli hoparlörler hat trafosuz olarak 200 watt amfiye sıkıntısızca bağlanabilir. Ayni hatta (L veya R gibi) birden fazla hop.'ün empedansı amfinin asıl empedans çıkışından çok altta kalmamalıdır, kalırsa aşırı açılan seste çıkış kattı elemanlarında aşırı ısınmayla bazı iç sıkıntılar olabilir. Kolay gelsin.

Bundan önce 200 watt trafosuz amfi ile dediğiniz şekilde kullanıldı hocam. Koridorlardaki trfaolu hoparlörler ile dışarıdaki 2 adet horn hoparlörle ile kullanıldı. Koridorlardaki ses berbat çıkıyordu netlik yoktu.
Başka yerden 250 watt 100v çıkışlı trafolu amfi bulduk koridorlarki hoparlörler trafoluydu bir de horn hoparlörlere 10' ar watt trafo ayarladık. Bu şekilde 100v çıkışıyla bütün hoparlörler beslendi. Koridorlardaki ses muhteşem oldu. Gümbürdüyor. Ama bu seferde bahçedeki ses iyi değil kısık geliyor.... Aynen sizin dediğiniz gibi işin sırrı bu 10 wattlık trfaoda. Bu trafolar 10 watt değil 25 watt olsaydı ses daha farklı çıkardı.
Bu arada bir şey söylemek istiyorum bugün okuldaydım horn hoparlörlerin aleminyum kasasını söktüm 100 watt 16 ohmmuş.

@Mr_YAMYAM abi özür dilerim 4 ohm çıkışlı amfiye 2 adet 100 watt 8 ohm paralel bağlanırsa olmama sebebini anlamadım. Galiba sizin anlatımınıza seviyem yetmiyor özür dilerim...

 

[Mr_YAMYAM]

@@Mr_YAMYAM abi özür dilerim 4 ohm çıkışlı amfiye 2 adet 100 watt 8 ohm paralel bağlanırsa olmama sebebini anlamadım. Galiba sizin anlatımınıza seviyem yetmiyor özür dilerim...

Önemli değil. Ben yine de anlatmaya çalışırım.
Ampli hoparlör ikilisinde ilk kural hoparlörün empedansıdır (Direncidir)
Kaç adet hoparlör bağlarsan bağla farketmez. Önemli olan ampli üreticisinin belirtmiş olduğu minumum empedans.
100 adet hoparlör de bağlasan toplam empedans amplinin öngörülen çıkış empedansından (Örnek min 4 ohm) daha düşük değilse sistem sağlıklı çalışacaktır. Buradaki tek bilinmesi gereken şey eğer 100 adet hoparlör bağlamışsan ve güçleri eşit paylaştırmışsan her bir hoparlöre eşit güç vermiş olduğundur.
Olmama sebi ise...
Amplin minumum 4 ohm desteklese bile sen iki adet 8 ohm bağladığında toplam empedans 4 ohm olduğudur. Ama hesaplamadığın şey ampli çıkışındaki trafonun primer empedansıdır. Yani çıkış trafosunun da primerinin bir empedansı vardır ve bu empedans amplinin minumum empedansına göre imal edilir ki trafo çıkışından max verim elde edilebilsin.
Yapabileceğin tek şey ise 2 adet 50 şer W lık 100V/8ohm hat trafosu temin etmektir.
Bu trafoyu kendin de sarabilirsin ama biraz uğraşman lazım.
Eğer denemek istersen 110V primer sargısına sahip ve takribi 50-60W lık kademeli trafo araştırabilirsin.
Kademe dediğim şey çıkış voltajlarının 5V-7.5V-9V-12V gibi değerler verebilmesidir.

 

[Öğretmen27]

Önemli değil. Ben yine de anlatmaya çalışırım.
Ampli hoparlör ikilisinde ilk kural hoparlörün empedansıdır (Direncidir)
Kaç adet hoparlör bağlarsan bağla farketmez. Önemli olan ampli üreticisinin belirtmiş olduğu minumum empedans.
100 adet hoparlör de bağlasan toplam empedans amplinin öngörülen çıkış empedansından (Örnek min 4 ohm) daha düşük değilse sistem sağlıklı çalışacaktır. Buradaki tek bilinmesi gereken şey eğer 100 adet hoparlör bağlamışsan ve güçleri eşit paylaştırmışsan her bir hoparlöre eşit güç vermiş olduğundur.
Olmama sebi ise...
Amplin minumum 4 ohm desteklese bile sen iki adet 8 ohm bağladığında toplam empedans 4 ohm olduğudur. Ama hesaplamadığın şey ampli çıkışındaki trafonun primer empedansıdır. Yani çıkış trafosunun da primerinin bir empedansı vardır ve bu empedans amplinin minumum empedansına göre imal edilir ki trafo çıkışından max verim elde edilebilsin.
Yapabileceğin tek şey ise 2 adet 50 şer W lık 100V/8ohm hat trafosu temin etmektir.
Bu trafoyu kendin de sarabilirsin ama biraz uğraşman lazım.
Eğer denemek istersen 110V primer sargısına sahip ve takribi 50-60W lık kademeli trafo araştırabilirsin.
Kademe dediğim şey çıkış voltajlarının 5V-7.5V-9V-12V gibi değerler verebilmesidir.

Abi empedans neden sorun olsun? Anlattıgından anladığım bahsettiğin trafolu amfi. Zaten bu amfinin çıkışı trafoya giriyor sonra trafo voltajı yükseltip hoparlörlerin girişindeki trafoya gittiği için trafonun primer sargısının direnci zaten yüksek. Amfi için bir sorun arz etmez zaten.

Benim bahsettiğim husus şuydu: Elimizde 4 ohm çıkışlı amfi var. Bu amfinin trafosu yok. Yani trafosuz amfi . 2 adet 100 watt 8 ohm horn hoparlörü paralel bağlasak 4 ohm eder bu trafosuz amfiyle beslesek ne sorun olacak?
50 watt trafo buldum. Fotosu aşağıda. primer kısmında 0,500.1.1.5... yazıyor. Bir forumda arkadaş 500 m mesafe varsa 500 ü 1000 m mesafede 1'i kullanmak gerektiğini yazmış bu doğru mu?

 

[Mr_YAMYAM]

Benim bahsettiğim husus şuydu: Elimizde 4 ohm çıkışlı amfi var. Bu amfinin trafosu yok. Yani trafosuz amfi . 2 adet 100 watt 8 ohm horn hoparlörü paralel bağlasak 4 ohm eder bu trafosuz amfiyle beslesek ne sorun olacak?
50 watt trafo buldum. Fotosu aşağıda. primer kısmında 0,500.1.1.5... yazıyor. Bir forumda arkadaş 500 m mesafe varsa 500 ü 1000 m mesafede 1'i kullanmak gerektiğini yazmış bu doğru mu?

Haa ayrıca bir ampli daha varsa zaten sorun yok. Ben trafolu ampliye horn hoparlörleri parelel bağlayacaksın sanmıştım.
Bu trafoların metre ile ilgisi yoktur.
1K dediği trafonun empedansıdır. Yani primer empedansları ve sekonder empedansları uyarlanabilir türden.
Bu durumda bu trafoları biraz daha ayarlama şansına sahip olabilirsin. Ancak trafonun gücünden daha fazla güç elde edemezsin.
Örneğin primerde 100 değeri olsun 100V hat çıkışını buraya bağladığında bu trafo çıkışı uygun hoparlörle irtibatlı ise 100/100=1A o da eşittir 100W eder. Trafo çekirdeği 100W olmadığına göre burayı bağlayamazsın.
Trafo çekirdeği 50W ise 0.2K veya 200 ibaresine bağladığında 50W kullanabilirsin.

 

[Öğretmen27]

Hay Allah abi elini öpeyim neden benim en bastaki yazdiklarimi tam okumamissin. Yazik degil mi senin degerli parmaklarina yazik degil mi benim zihnime.
Abi mudur yardimcisindan ancak bu kadar elektronikci olur idare et.
Abi asagida 10 watlik bir trafo var bu bizim bahsettigim ve konumuzun icinde yer alan aslanlar gibi horn hoparlorunun trafosu.
Trafo 10 watt. Ama senin verdigin hesaba gore 1.5 kohmluk kisma baglanmis. 100/1500 ×100 =6,6watt ediyor. Halbuki 1 olan kisma baglansa 100/1000×100 =10 watt eder.
Oldu mu abi ya???
Ah anam ahhh.