Sabahtan Akşama Oransal Valf Kontrol Kartı İmalatı

[edremit]

4 sene kadar önce kaplama presimizin pompa ve tüplerinin basıncını kontrol eden oransalin pilot valfi arıza yaptı. Aslında arıza geliyorum dedi pompa basıçları yükseltemiyor, darbeli çalışıyor vs. Bizler pilot valfte arıza olduğunu tesbit ettik (iğnesi aşınık) değiştirmeye karar verdik. Valf yurt dışından gelecek ve teslim süresi 4-6 hafta. Büyük şef (Elektrik ve mekanik bakım şefi / teknik müdür ) Benden bilgileri aldı ve siparişi verdi (2500 USD civarında bir valf) bu arada operatör arkadaşlar zaman geçtikçe çalışmanın imkansız hale geldiğini bildiriyorlar. 1-2 pres basmak için en az o kadar duruyorlar. Yaklaşık 1 ay kadar bu şekilde idare ettik ve sonunda stop. 2 gün kadar bekledik ve bizim pilot valf yetişti. Bu arada siparişler birikmeye başaldı.
Sabah işe geldiğimizde mekanikçi arkadaşlar valfi takmışlar soketi bağlamam için haber verdiler. Teknik müdür abimiz de presin yanına gelmiş. Soketi bağlarken valfin eteketine baktım 1,6 Amper yazıyor Bizim söktüğümüz ise 0,8 Amper. Şef'e abi bu çalışmaz farklı dedim ortalık buz gibi oldu, bir deneyelim falan dedik tabiki basınç yetiştirmiyor. Telefon ile aldığımız yeri aradık bize gönderilen ile sipariş verdiğimizin sadece en sonda yazan kodları farklıymış......Her neyse kontrol kartını değiştirelim onu gönderin (1000 USD ona da tamam) teslim süresi gene 4-6 hafta uçakla getirttirsek dahi 1-2 hafta (gümrük falan..)
Bundan sonra ortalık karıştı biriken siparişler bir tarafta bizim tesisi çalıştıramamamız bir tarafta. Tatsızlık çıkacak .... (İşte bu noktada mesleki deneyim konusu işin içine giriyor) Ben olayı büyütmeden zorluğunu ve yapabileceğimi bilerek şef'e "Abi Ben akşama kadar buna yeni bir kart yaparım yarın devreye alırız dedim" Bütün herkesi kendi işine gönderdikten sonra pilot valfi alarak elektrik atelyesine geldim. İşim bitiğinde gece saat 10 civarıydı ertesi sabah hiç bir eksik olmamış gibi sistemi devreye aldık.

Arkadaşlar buraya kadar yazdıklarımı yazmasaydım başlık inandırıcı olamazdı. Bence bukadar yazı sonunda da başlık inandırıcı değil. Burada amacım gerçek anlamda ve açıkça söylemeliyim ki -bir yere kadar- bilgimi ve tecrübemi paylaşmaktır. Bazen çok önemli konular çok basite alınıyor bazen de çok basit konular aşırı derecede abartılıyor. Form da uzun süredir fikir / bilgi / tecrübe alışverişinde bulunuyoruz oransal valf konusu 1-2 kere geçti bunları yazmaya (belgelemeye) zaman bulamıyordum. Teknikadam_41 sayesinde mesleki deneyim bölümünün açılaması size aktarmayı düşündüğüm bu olay için bir teşvik edici oldu. Bu gün fotoğraf makinası ile yaptığım bu kartı (kart denmez ya) görüntüledim. Birileri birşeyi yapmışsa bizde yaparız kendinize güvenin.


Bu kadar demogojiden sonra gelelim işin teknik kısmına: Aşağıda sistemin kullanıldığı pres, kumanda edilen pompa-basınç tüpleri, orjinal kartın (800mA olan) resimlerini ve pilot valfin resimlerini (Orjinal pilot valfi bulamadığım için - söküldükten sonra yedek malzeme dolabında duruyordu uzun zaman geçti çöpe gitmiş olabilir- aynı preste başka amaç için kullanılan benzer bir pilot valfin) resimlerini veriyorum. Orjinal kartı yerinden sökmedim sadece soketini çıkardım ileride lazım olabilir diye. Kartın çalışması için PLC den gelen sinyalden paralel alarak kendi yaptığımı devreye soktum.
Yazı çok uzadı bir sonraki mesaj ile devam edecek...

 

[edremit]

Arkadaşlar bu tip kontrol sistemlerinde PDM teknolojisi kullanılır. Darbe genlik modülasyonu olarak tükçeye çevrilen bu çalışma mantığında belirli bir frekans ile (bu kartlar için 100kHZ civarı) transistörler (veya tristörler...güç yarı iletkenleri) tetiklenerek doğru akıma yakın bir şekilde güç kontolü yapılır. Direk olarak doğru akım ile transistörleri kontrol etmeye çalıştığınızda belirli bir akımdan sonra transistörler ısınarak yanar. Benim ise bu osilatörleri yapabilecek bilgim, teçhizatım, ve zamanım yok. Fakat bu voltaj ve akımlarda direk Doğru akım ile kumanda edebildiğim transistörleri tecrübe ettim ve bunlardan birkaç tane atelyede vardı.
Bundan daha önemlisi "proje okuma konusunda ısrarla bahsettiğim" herşeyden önemli olan sistemin çalışma mantığını bilmektir. Artık nasıl yapacağım olayı değil ihtiyacım olan değerler nelerdir konusunu düşünmeye başaldım.
Pompanın (55 KW kademeli) boşta çalışması için valfin davranışı ne olmalıydı pompanın yükte çalışması için valfin davranışı ne olmalıydı ve üzerinde en azından hangi ayarlar olmalıydı bunlara karar verdikten sonra. En basit sekilde bunları nasıl yapabiliriz ve hangi sınırlar içinde bu ayarlar olmalı?
1- Valfin iğnesinin ileriye gitmesi (pompanın basınca geçmesi / baypass'ı kesmesi / bobine verilen akımın artması) rampalı ve hızlı olacak max değere ulaşması için 0-2 saniye arası bir ayar sahası bize yetiyor. kalkış rampası
2- Valfin iğnesinin geriye gelmesi (pompanın basıcı kesmesi / baypass'a geçmesi / bobine verilen akımın azalması) rampalı ve daha yavaş olacak 0-5 saniye arası ayar sahası bize yetiyor.
3- Max. Akım ayarı için 1-1,8 Amper (max) arası ayar bize yetiyor. 200mA ben ilave ettim bobine paralel bir lamba bağlamak ve tüplerdeki azot gazının eksilmesi durumunda biraz daha zorlayabilmek için.
4- Min akım ayarı 0-0,8 amper arası olması bize yetiyor darbeleri önleyebilmek için min akım 0' a indirilmez.
İhtiyacımız olan ayarlar ve sınırları bunlar olmalıydı. Bu şatlar için 4 adet ayar potansiyometresi bizim için yeterliydi. Gerilim belli, akım belli, direnç (empedans) belli yapılacak iş belli. Elimizde bulunan en basit malzemelerle Transistör, diyot, direnç, potansiyometre, kondansatör, trafo gibi ve bilinen en basit elektriksel yöntemlerle aşağıda fotoğraflarını verdiğim sistem ortaya çıktı. Bağladık ayarlarını yaptık çalıştı. Yaklaşık 4 senedirde çalışıyor. (gerçi son 1 yıldır kaplama tesisi doğru düzgün çalışmıyor ama eskiden 1-2 sene içinde pompamız bozulurken şu ana kadar hiç bozulmadı)

Bu vesile ile bu iş şöyle zor böyle zor olayının (hiç bir olayı küçümsemeden) bakış açısı ile de alakalı olduğunu anlatmaya çalıştım. Yaklaşık 2 dakikalık bir de görüntü kaydettim paylaşım sitelerini falan beceremem eğer imkan ve gerek varsa yöneticilerimizden birine gönderip kontrolkalemi adına yayınlamasını rica ederim.

 

[Berdibek]

Teşekkürler edremit paylaşımlarından dolayı çok teşekkür ederiz kendi adıma ve forum yönetimi adına.

 

[edremit]

Enterasan bir konu, Aynı tesiste hidrolik masanın indirme kaldırmasını yumuşatan oransal mantık ile çalışan bir ventile başka bir çözüm uygulamıştım. Burada daha fazla yazmak abartı gibi olacak. ( .... civcivler de yesin sözlerini duyar gibi oluyorum)
Sadece şu kadarını yazacağım ölçmek, biçmek isteyen arkadaşım varsa ben Balıkesirin Edremit ilçesindeyim. Buyursun gelsin. Yaz geliyor Akçay-Altınoluk tarafına yazlığa gelen olursa ölçü aletlerini yanında getirsin.
Bir mesaj atsın yeter en azından çayımızı, kahvemizi içeriz. Saygılar.

 

[Mekatronik45]

Arakadaşım güzel hoş bir iş yapmışsında Ya panonun hali ne öyle şavaştan çıkmış gibi,Arızayı takip ederken
çok kablo takibi yapılmış.

 

[edremit]

O tesis 1995 yılında bize 2 el olarak geldi 5-6 senede ilk yerinde çalışmışsa ....
Diğer gördüğünüz ölçü aletleri aynı gözde bulunan 2 adet daha baş belası oransal ventile ait (Dikkat ederseniz dijital ölçü aletini kullanmıyorum) onların da davranışlarını görebilmek için analog ölçü aleti bağladım. Dağınıklığın nedeni biraz da onlar.
Bu arada fotağrafını çekeceğim için biraz hava tutumuştum.

 

[Mekatronik45]

Kardeş eleştiri yaparken kalbini kırmak istemedim

 

[edremit]

Kardeş eleştiri yaparken kalbini kırmak istemedim

Kızdığım yada kırıldığım zaman tavrım başka türlü oluyor (mesajlarımı bir inceleyiniz)
Konu mesleki deneyim ben hala analog ölçü aletinden falan bahsediyorum. (Mesleki paylaşım adına)
Hava ile temizledim derken aslında durumun daha vahim olduğunu anlatmaya çalışmıştım. Sektörün doğasından dolayı ve biraz da eskiliğimizdenve biraz da vurdumduymazlığımızdan dolayı azıcık pisiz (ortalığı talaş götürüyor). Baktık olacak gibi değil baş edemiyoruz bizim elektiksel elemanları eğittik, artık talaş ve toz ile yaşamasını öğrendiler, Zaten kanun belli yaşamasını öğrenemiyenler yanar gider....

 

[M.Ozkan]

Konu gayet eski ancak yeni okudum. Yeni nesil oransal valfler PWM ile kontrol edilirler. Yani Pulse Widht Modulation (Darbe genlik modülasyonu). Bu sistem hem enerjiden tasarruf sağlar hemde analog sinyale göre Elektrik tüketimi ve ısınma daha az olur. Valf daha kararlı çalışır. PWM sinyallerde Frekans sabittir. Valflerde 10Khz civarı. PWM ile kontrolde yalnızca periyod değiştirilir. SMPS güç kaynaklarıda aynı mantıkla çalışmaktadır. Pulse gerilimi ve frekans sabit olduğu halde periyod değiştirildiği için Dijital sinyal iş üzerinde analogmuş gibi tepki gösterir.


PWM ile çalışan valfler normal Analog sinyal ilede sürülebilir. Edremit arkadaşımız zaten öyle yapmış ancak yüksek ihtimalle valf normalde 1A akım çekerken şimdi 3A civarında akım çekiyor olsa gerek. Ayrıca ısınıyordur. Stage değiştirmelerinde kararsızdır ancak farkedilmiyordur. Servo valflerde özellikle LVDT (Linear Variable Differantial Transformer) kullanılan valflerde normal analog sinyal ile sürmek imkansızdır valf vurma yapar. Bu arada LVDT spool pozisyonunu valfi süren devreye geri besleme eden bir çeşit bobindir. Eğer valf sürücü kartında PID Kontrolör kullanılmış ise referansa göre valfin pozisyonunu mutlak olarak sabit tutar. Buna Closed Loop (Kapalı çevrim) diyoruz. Hassas hidrolik devrelerde daha doğrusu Elektronik camiasının tamamında PWM bir mucizedir. Bana göre bulana Nobel ödülü verilmesi gereken birşeydir.