Tork ile moment arasındaki fark nedir?

[Bunalmis]

Moment cok genel bir buyukluktur. Bir TAKI (ek) gibidir.

Referans bir noktamiz olsun.

Referans noktamizdan r kadar mesafede bir ikinci noktamiz olsun.

Bu ikinci noktaya etkiyen fiziksel buyuklugun r nin bir kuvveti (kendisi, karesi, kupu gibi) ile carpilmasina moment deniyor.

r mesafe, A, B, C fiziksel buyuklukler olmak uzere

A*r, B*rKare, C*r3 bunlarin her birisi momentdir. A momenti, B momenti, C momenti gibi.

Eger Fiziksel buyukluk kuvvet ise F*r ye kuvvet momenti yani tork diyoruz.

Eger m kutle ise m*rkare olursa buna atalet momenti diyoruz.

Dolayisi ile Tork ve moment farkli seylerdir.

Eger bir yerde sadece kuvvet momenti ile ilgileniliyorsa bu durumda tork ve moment bir biri yerine kullanilabilir.

 

[binbaşı]

Büyük bir kayayı, çok uzun bir kaldıraç koluyla beden kuvvetini uygulayarak kaldırmak istediğimizde; burada torktan ziyade bir momentten bahsederiz. Kaldıraç koluna destek noktasından ne kadar uzaktan olan bir kol gücüyle bu kayayı yerinden oynatacağımızı düşünür ve sadece bunu konuşuruz.

Dönerek çalışan motor, tezgah, vb. makina parçalarında momentin tanımında öne çıkan kuvvet * kuvvet kolu çarpımına bir de sin teta çarpanı daha eklenir ve bu tanım burada artık tork olmuş olur. Civatadaki somunu, teker bijonunu ayarlı bir torkmetreyle (tork anahtarıyla) örneğin 32 newton.metre ile sıkmak istediğimizde, torkmetre 32 newton.metre değerine gelince bu sıkıştırmayı tıklayıp sonlandırır. Civatadaki somunun 32 newton.metre ile sıkılmasında somunu torkmetre ile döndürürken sin teta kadar bir süpürme açısıyla (çevirme açısıyla) onu döndürerek 32 newton.metrelik güvenli sıkma değerini böylece elde etmiş oluruz Burada ise sadece momentten söz ederek bu işi yapan bir mekanikçiye ”şunu 32 newton.metrelik momentle sıkıver!” demeyiz, “32 newton.metrelik torkla onu makina düzeni, sistemi üzerinde sıkıver!” deriz.

İçten yanmalı motorların motor BG gücü, o motorların örneğin 6000 RPM’de verebildiği motor mil çıkış devriyle bağlantılı bir torkla ifade edilir. Burada bunu moment yerine torkla ifade edebilme şekli kullanım yeri açısından en doğrusudur.

İnşaatta çalışan bir vincimizin yere tespit ayaklarını sert zeminde iyice sabitledikten sonra karşı (balans) ağırlığına göre hatalı olarak çok aşırı yüklenmiş bir kaldırma yüküyle veya oluşan kuvvetli bir fırtına gücüyle bu vincin devrilmesi söz konusu olduysa artık burada torkdan ziyade kuvvet * kuvvet kolundan bundan bir moment olarak söz edilebilir. Bir mille, bir volanla dönen makina parçalarındaki kuvvet * kuvvet kolu * sin teta ‘lı bir torktan burada bahsetmemek en doğrusu olur. Yani hangi kavramı ne zaman, hangi uygulamalarda kullanabilmeyi veya bu farklı (genel ve özel) tanımlandırılmaları en gereken yerinde yapabilmemiz gerekir. Kolay gelsin.