Transistörleri Anlamak, Transistörü nasıl sürmeliyim.

[alihann]

Buyrun, kendi tasarımım hem de en kötü mosfet ler le..Geçen yıldan beri çalışıyor. Henüz bozulmadı. Ne mosfet driver ic si ne totem pole vs. Beyler bi kaç mlz yakmadan uğraşmadan, okumadan olmuyor asla..

 

[kadirilkimen]

Ben bu işlerin eğitimini almadım. Zaten app note'ları okuya okuya, internettek devreleri yapa yapa, bi çekmece dolusu olmasa da, bunun için çekmece ayıracak kadar komponent yaka yaka öğreniyorum işte App note'ları neden sıra sıra okumuyorsunuz demeniz biraz sitem gibi yapıcı yorum yapın buralarda dolaşmayın topunuzu keserim şeklinde değil

Yani soruları kimse okumak veya kimse cevaplamak zorunda değil. Kimseye zorla soru sormuyoruz. görüntü kirliliği yaratıyorsam da forumun bi sahibi vardır elbet. çeker kenara konuşur

App note'lar datasheet'ler, nereye bakması gerektiği ne yapması gerektiğini bilen, her türlü alet edavat donanımı olan adamlara göre yazılmış hep benim gördüğüm. Yıllardır datasheet görüyorum. şu konu sayesinde datasheet'in ne olduğunu anladım. transistörlerle ilgili bilgilerim 30 kat arttı. Elbette benim gibi başkasının da işine yaramıştır bu konular.

Şikayet etmeyin klavyenizi keserim. Daha bu sorular başlangıç

 

[alihann]

Mosfet lerin geçitlerinde kapasitör yoktur. Kapasitör gibi davranış gösteren gate alanıdır. Gate alanı - drain ve source jonksiyonu- üzerinde nefes alan bir alan gibidir. Siz geçite iletim oluşturacak kadar elektron şırınga ettiğinizde bu alan fiziksel olarak genişler ve drain ve source alanına bir nevi akar. Geçitteki bu elektronları kendi haline bırakırsanız çok uzun bir süre bu alanda beklerler. Aynı şarj olmuş bir kondansatör gibi. Drain ve source arasındaki jonksiyonun sature edilmesi yani açık devre olması için de geçit alanında genişleyip bekleyen, içeri şırınga edilmiş elektronların tekrar deşarj edilmesi gerekir. Döngü böyle devam eder. Mosfetten max yararlanmak için işte bu döngüyü iyi idare etmek gerekir. Mosfet geçitlerinin kapasiteleri 2-3 nf ı geçmez. Ortalama verim olarak bu döngü 100ns civarında sürmelidir. Mosfet geçitlerinin pasif olarak deşarjı için, geçitlerinden source ucuna birkaç kohm luk direnç bağlamak çoğu uygulamalar için yeterli olmaktadır. Ancak anahtarlama darbeleri ile mosfet sürülürken bu uygulama zorluk çıkarmaya başlar ve mosfet verimi hızla düşer. Geçite seri olarak baglanan direnç aslında bir yandan mosfetin açılma ve kapanma süresini optimize etmek içindir. Bu süreler kullanılan mosfetlerde fark gösterebileceği için turn-off zamanını optimize etmek için bu dirence bazen ters bir switch diod ta bağlanır. Mosfetlerin doğru sürülebilmesi için en önemli kriterler turn-on turn-off zamanı total gate şarjı, gate- source şarjı, gate-drain şarjı bütün bu bileşenler totalde mosfet on direncini doğrudan belirleyen parametrelerdir.
ilerleyen zamanlarda bunların nasıl üstesinden gelineceğini konuşmak üzere. Yoruldum. Çay sigara molası..

 

[kadirilkimen]

Bi de, Q2 nasıl ters proteus nasıl koyduysa öyle bağlıyordum. collector emitter'i ters mi duruyor? Zımbıldaklar neden ters çizmişler ki?

 

[kadirilkimen]

Mosfet lerin geçitlerinde kapasitör yoktur. Kapasitör gibi davranış gösteren gate alanıdır. Gate alanı - drain ve source jonksiyonu- üzerinde nefes alan bir alan gibidir. Siz geçite iletim oluşturacak kadar elektron şırınga ettiğinizde bu alan fiziksel olarak genişler ve drain ve source alanına bir nevi akar. Geçitteki bu elektronları kendi haline bırakırsanız çok uzun bir süre bu alanda beklerler. Aynı şarj olmuş bir kondansatör gibi. Drain ve source arasındaki jonksiyonun sature edilmesi yani açık devre olması için de geçit alanında genişleyip bekleyen, içeri şırınga edilmiş elektronların tekrar deşarj edilmesi gerekir. Döngü böyle devam eder. Mosfetten max yararlanmak için işte bu döngüyü iyi idare etmek gerekir. Mosfet geçitlerinin kapasiteleri 2-3 nf ı geçmez. Ortalama verim olarak bu döngü 100ns civarında sürmelidir. Mosfet geçitlerinin pasif olarak deşarjı için, geçitlerinden source ucuna birkaç kohm luk direnç bağlamak çoğu uygulamalar için yeterli olmaktadır. Ancak anahtarlama darbeleri ile mosfet sürülürken bu uygulama zorluk çıkarmaya başlar ve mosfet verimi hızla düşer. Geçite seri olarak baglanan direnç aslında bir yandan mosfetin açılma ve kapanma süresini optimize etmek içindir. Bu süreler kullanılan mosfetlerde fark gösterebileceği için turn-off zamanını optimize etmek için bu dirence bazen ters bir switch diod ta bağlanır. Mosfetlerin doğru sürülebilmesi için en önemli kriterler turn-on turn-off zamanı total gate şarjı, gate- source şarjı, gate-drain şarjı bütün bu bileşenler totalde mosfet on direncini doğrudan belirleyen parametrelerdir.
ilerleyen zamanlarda bunların nasıl üstesinden gelineceğini konuşmak üzere. Yoruldum. Çay sigara molası..

Benim bi atölyem var. Birkaç ticari ürünüm var. Bunlardan elde ettiğim gelirle de yeni ürünler geliştirmek istiyorum. Yazılımda sıkıntı yok. Ancak elektronikle bir araya getirmedikçe güzel ürünler çıkmayacak. Hazır sürücüler hazır devreler kullanabilirim ama, Bunu zaten piyasada yapan çok firma var. Benim düşüncelerim bu ürünlere belli innovasyonlar getirmek ki, zaman ayırıp yaptığımıza değsin, Var olanlardan farklı olsunlar ki işe yarasınlar Bu yüzden mosfetin orasının burasının nasıl şarj deşarj olacağını zevkle okurum sıkıntı yok.

 

[alihann]

Ben, gavurlarla yazışıp kavga etmekten, hemşerim datanızda da bunu böyle yazmışsınız neden anlattığınız gibi olmuyor demekten yoruldum* inanırmısınız onlar cevap vermekten yorulmadı. Ben de bunca yılın birikimini yanımda götürmüyeyim derdindeyim. Sürçü lisan ettiysek affola...

 

[kadirilkimen]

Ben, gavurlarla yazışıp kavga etmekten, hemşerim datanızda da bunu böyle yazmışsınız neden anlattığınız gibi olmuyor demekten yoruldum* inanırmısınız onlar cevap vermekten yorulmadı. Ben de bunca yılın birikimini yanımda götürmüyeyim derdindeyim. Sürçü lisan ettiysek affola...

Estafurullah

Şimdi proteusta şu Q2 yi ters çevirip çalıştırdım. hiç farketmiyor terbiyesize. Gene çalıştırıyor Osiloskop şart galiba

 

[alihann]

Devam

 

[alp_caner]

ben bildiklerimi şöyle anlatmak istiyorum.transistörler pnp ve npn tipi olarak ikiye ayrılır.fet bjt mosfet vb türleri vardır.bunların hepsinin kullanım amacı başka başkadır.fet ve mosfetler daha yüksek güçlüdürler normal transistörlere göre.bi transistörün üç tane çalışma bölgesi vardır: bunlar

1-aktif bölge
2-doyum bölgesi
3-kesim bölgesi

eğer transistörü anahtarlama yani (switch) olarak kullanmak istiyorsan transistörü kesim ve doyumö bölgesinde kullanırsın.

eğer ben anfi yapacam diyorsanda transistörü doyum bölgesinde kullanırsın.
elbetteki bunun bi matematiği de var..buna transistörün dc analizi ve ac analizi denir.
ayrıca bi transistörü aktif bölgede kullanacağın zamanda kaynakla olan bağlantıları değişir.belli bi şekli vardır bu şekilde polarize edersin transistörü.
transistörler akım kontrollü devre elemanlarıdır.yani beyzine uyguladığınız akıma bağlı olarak çıkışını şekillendirirsiniz.küçücük bi akımla transistörün çıkışına bağlayacağın röleyi sürerek büyük güçlerin anahtarlamasını yapabilirsin.

gel gelelim kazanç vs olaylarına.arkadaşım elektronikte her eleman belli başlı elektronik şartlara ve akım gerilim değerlerine tepki vererek çalışır.her transistör grubunun karakteristik yapısı farklıdır.bunların hepsi data shetende yazar.bi transistörü alıpta kafana göre akım gerilim vererek çalıştıramazsın.yani bu nedektir.mesela bi kondansatörü doğrultma katının çıkışına koyarsan orada ki vazifesi gerilimi filtrelemek olur.ama sen bi kondansatörü başka bi devrede tutar bi röleye paralel bağlarsın röleyi gecikmeli olarak sürersin...diyot mesela bi devrede dorultma yaparken başka bi devrede ters bağlayıp ters kırılma geriliminden faydalanırsın koruma elemanı olarak kullanırsın.mesela devrede diyot olarak kullanılan transistörler bile var biliyor musun.güç kaynaklarında kullanılıyorlar...sadece iki bacağı kullanılıyor.
işte transistörde aynıdır.kullandığın yere göre polarlandırması ve görevi,çalışması için uygulayacağın akım gerilimi değilşir.mesela beyz akımı ayrı hesaplanır.beyz direnci ayrı hesaplanır.mesela collectör direnci ayrı hesaplanır....mesela transistörün gücünü yükseltmek istersen tutar aynı iki transistörü arka arkaya bağlarsın buna darlington bağlantı derler.
ayrıca her transistörün belli bi kazancı vardır.ama bunları öğrenmek istiyorsan transistörün ac ve dc analizi yaz internette öyle araştır aydınlanırsın.ayrıca transistörü kullanırken data shetende yazan değerleride AŞAMAZSIN.AŞARSAN ÖYLE Bİ SÜRÜ ÇEKMECEN OLUR.ayrıca transistörler kolay ısınan elemandır bunlardan daha fazla akım çekebilmek için bunları soğutucuya bağlamayda unutma yoksa yanar.sorduğun sorularda meslek yüksek okulu seviyesindedir.umarım bu öğrenme azmin transistörün ne gudumet bişey olduğunu tanıdıkça değişmez.ustalarımın yazdıklarıda çok güzel onlarıda yabana atma kolay gelsin.

 

[kadirilkimen]

Transistörden korkmuyoruz öğrendikçe aksine azmim artar benim. Ne yapamayacağımı bilince, yapabileceklerim daha şekilleniyor sonuçta.

Bu konu sayesinde zaten transistörleri nasıl görmem ve incelemem gerektiğini epey öğrendim.
Datasheet'lere baktığımda anlamsız şeyler değil anlamlı şeyler görüyorum artık