Basit elektrik motor yapımı

98R1ay.jpg


Merhaba. Bakın, bu dc. motoru 4.5 volt ile çok rahat dönmektedir. Bu basit fırçalı-kollektörlü dc. motoru, ilköğretim kitaplarında bir zamanlar "basit dc motorunun yapılması" şeklinde yer alıyordu.

Gerekli Malzeme Listesi:
1- 1 adet "U" veya at nalı mıknatısı.
2- 4-5 metre bobin teli (3 parmak üzerinde sarılacak)(Emaye tel çapı bu üç eldeki kalıp sarım bittiğinde çok fazla yer kaplamayıp çok da ağırlaşmayacak şekliyle seçilmiş olacaktır)
3- 4.5 voltluk kuru pil bataryası. (veya 4.5 - 5 volt dc çıkışlı, en az 1 amper çıkışlı, 220 vac / 5 volt dc ; ac/dc adaptörü)
4- 6 adet raptiye.
5- Tek damarlı bir kablodan sıyrılmış kablo içi (Çekiçle dövülüp yassı hale getirilebilir)
6- Kollektör uçları için ya bobinden çıkan emaye telin uçları falçata ile sıyrılıp ikiye katlanarak direk olarak kullanılabilir veya kollektör dilimi şekli verip buna lehimlemek için ince bakır levhalardan bu eşit dilimler kesilip yapılabilir.
7- Suluboya fırçası sapı veya bu şekilde silindirik olarak kesilmiş tahta malzemeli de olabilir. (Rotor mili olarak kullanılacaktır.)
8- iki adet cam çivisi. Bunlar rotor milinin (yani fırça sapının) iki yanına saplanacaktır.
9- Uygun uzunlukta 2 ince bakır veya çelik tel.(milin içinde döneceği yatak içindir.
10- Motoru monte etmek için uygun ebatlı sunta veya belirli kalınlıkta, ebatta kesilmiş uygun bir tahta parçası. Kolay gelsin.
 
Otomatik sigorta bulunduğu devreyi yüksek akım ve kısa devre akımlarından koruyan bir anahtarlama elamanıdır.
Topraklama ölçümü ister endüstriyel bir tesis ister bir ofis binası olsun her işletme için kritik bir öneme sahiptir.
Beğendim ama kollektörleri beğenmedim :D
Yahu bakırı neden dövüyorsunuz :D Yazık değil mi?
Ben olsam bir parça ince bakır levha bulur bunları düzgünce yapıştırırdım :D
İyi teklif değil mi hocam ?
Ayrıca öneri.
Mümkün ise iç içe geçmeli iki halka bobin sarıp, bobinleri 90' olarak yerleştirirdim.
Kollektörleri de 4 adet yaparsak...
İki bobinin uçlarını bu kollektörlere lehimlersek...
Motora ilk enerji verildiğinde elle hareket vermek gerekmez.
Yıllar önce yapmış ve PEKİYİ almıştım :D
 
Beğendim ama kollektörleri beğenmedim :D
Yahu bakırı neden dövüyorsunuz :D Yazık değil mi?
Ben olsam bir parça ince bakır levha bulur bunları düzgünce yapıştırırdım :D
İyi teklif değil mi hocam ?
Ayrıca öneri.
Mümkün ise iç içe geçmeli iki halka bobin sarıp, bobinleri 90' olarak yerleştirirdim.
Kollektörleri de 4 adet yaparsak...
İki bobinin uçlarını bu kollektörlere lehimlersek...
Motora ilk enerji verildiğinde elle hareket vermek gerekmez.
Yıllar önce yapmış ve PEKİYİ almıştım :D

Hayır, tam olarak o şekliyle değildir, çok değerli Hocam; kollektördeki bakırlar ya olduğu gibi (Yuvarlak kesitli) veya kollektöre iyi temas etsinler diye dövülebilirler önerisiyle bunu yazmıştım. :)

Bobini fırça sapından geçirirken, zaten ortasından tam ayırıp sapına ancak o şekilde, yani iki eşit yarım karkas şeklinde geçirirsiniz, yoksa doğrudan bu sapa iliştirirsek veya tutturmuş olursak mutlak bir balanssızlık sıkıntısı doğabilir, zaten normalde 2 karkasa ayırıp öyle geçiriyoruz, bu rotor sapına. Resmi çizerken bunu resim üzerinden çok net göstermek zor oldu o anda, aslında bu durumun net görülebileceği 2. bir resmi de çizmem gerekirdi. Söylediğiniz şekildeki (4 kollektörlüsü) çok güzeldir dediğiniz üzere, ama o zaman bu dc. motor çok basit bir dc. motor olmaz, yapanlara biraz daha karmaşık gelebilir ve ürkütücü, çok caydırıcı olarak da gelebilir diye düşünüyorum. :)

Bu motoru aslında ilkokul 5. sınıfta iken yapmıştım ve İstanbul/Fındıkzade/Ömer Seyfettin Sok.'da dedemin oturduğu apartmanın giriş kapısında, bunu komşu çocuklara sergilerken el yardımı olmadan kolayca dönüp çalıştığını görenler (O zamanlar 4.5 voltluk yassı piller vardı, şimdi yok, 9 voltluklar var) "bana da, bana da yap!" diyerek iyice peşime düşmüşlerdi. Ama onda kollektör dilimleri yoktu, sadece ikiye kıvrılmış sargı çıkış uçları dönerken tek telli bakır fırçalara değmiş oluyordu. Aslında yataklama ve fırça sapında bulunanları sadece toplu iğneydi, ilkokul kitabında aslı o şekildeydi çünkü. Sınıfta başarıyla çalıştıran tek öğrenci ben olmuştum, PEKİYİ alıp almadığımı çok net hatırlamıyorum, ama başarıyla çalışan örnek dc motor prototipi olarak sanırım elimden alıp bir sergiye koymuşlardı.:) (Yeşil Giresun İlkokulu/Giresun'da)
Aradan çok zaman geçtiği için hafızam bunları geri çağırmakta çok zorlanıyor.

Kollektör dilimlerini ve tüm diğer ayrıntıları o çok eski zamana göre değil, biraz tadilatlı olarak yani biraz değiştirerek vermiş oldum, sn Hocam.:) Bunu itiraf ediyorum. :) Kolay gelsin. Saygılarımla.
 
Son düzenleme:
Hocam benzer olayları yaşamışız.
Benim zamanımda da 4.5V luk BEREC piller vardı. Bu pillerin kapasitesi çok yüksek değildi. Çünkü benim motorumu durmadan çalıştırmak gibi bir hata yapıyordum.
Bunun üzerine Ankara Konya sokaktan 1 adet büyük boy 4 lü pil kutusu satın almıştım. Böylece büyük boy pillerle çok daha uzun süre çalıştırabiliyordum :)
Kollektörler meselesi ise...
Bilindiği üzere tek bobin ile iki kutuplu bir tasarım yapılabiliyordu. Fırçaların yapısı, ilk anda temas sorunları derken, arkadaşlardan şöyle eleştiri alıyordum.
''Bu motoru çalıştırmak için her seferinde elinle döndüreceksen ne anlamı var ki''
Bunun üzerine kollektör ve fırçalar üzerine yoğunlaştım. Çünkü ilk anda bunların temas etmesi mecburi idi.
Düzgün bir kollektör yapısı için toplu iğne kullansam da bunların lehimi benim için zor oluyordu.
Birgün emaye tel ihtiyacım için hurdadan bir trafo temin etmiştim. Bu trafonun etrafında bakır bir plaka var idi. Önceleri pek önemsememiştim. Trafoyu parçalayıp emaye tellerini kullanmak üzere hazırladım.
Ama ne yaptıysam motorun dönmesi için ilk hareketi elle vermek gerekiyordu. Çünkü ilk anda kollektörde bir temas sorunu mutlaka oluyordu.
Nasıl yaparım nasıl yaparım derken trafodan söküp bir kenara atmış olduğum bakır levhayı gördüm. Bakır levha bir makas ile bile rahatlıkla düzgünce kesilebiliyordu.
Bir anda kafamda şimşek çaktı. Kollektörlerin fabrikasyon motorlarda bakır dilimlerinden yapıldığını bildiğim için ben de yapmaya karar vermiştim.
Bakırı düzgün bir şekilde keserek iki tane kutup kollektörü yaptım. Bakırın uçlarını ince iple sarıp sağlamca oturmasını temin ettim.
Bu şekilde motorum ilk hareketi vermeden anında çalışabiliyordu. Ancak bir sorun vardı. Kollektörlerin araları nadiren de olsa fırçalara denk geldiğinde yine ilk anda hareket vermek gerekiyordu.
Uzun süren araştırmalarım ve karıştırdığım kitaplardan edindiğim bilgiler neticesinde bir bobin daha sarmak tüm sorunları çözmüştü.
MOTOR.png

İşte benim o yıllardaki projem :D
NOT: O yıllarda U mıknatısı temin edebilmek te çok zordu. Bu sebeple daha ucuza hurdacılardan bulduğum iki adet düz mıknatısı resimdeki gibi kullanmıştım :D
 
forum içerisinde yazışırken üslubunuza dikkat ediniz.
You Tube linkindeki çalışan motor bir AC motordur. AC vermeden DC ile motor dönmez.
DC motorlarda kollektör ve fırça sistemi zorunludur.
Küçük 9V luk pilin enerjisi yeterli değildir.

buyrun canlı goruntu 4 volt ile calısmakta
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
yuvarlak mıklatıs bula bilirsen cok daha verimli donmekte bobin telinide ince kullanman sana fayda saglıcaktır senin tellin biraz kalın sanırım
bobin teli degilmi o sankı cıplak bakırada benziyor
 
yuvarlak mıklatıs bula bilirsen cok daha verimli donmekte bobin telinide ince kullanman sana fayda saglıcaktır senin tellin biraz kalın sanırım
bobin teli degilmi o sankı cıplak bakırada benziyor
Bobin teli siz iki uca bakır iletken bağladınız sanırım
 

Forum istatistikleri

Konular
129,574
Mesajlar
928,065
Kullanıcılar
452,203
Son üye
Direniş

Yeni konular

Geri
Üst