Evet tecrübe lazım arkadaşlar. Ama tecrübe lazım tecrübeee diyerek konuyu savuşturmak istemiyorum. Tecrübeyi bir şekilde yazıya döküp faydalı olmaya çalışıyorum. (Elimden geldiğince…)
Sanayide çalışan bir elektrikçinin uğraştığı arızaları basitçe gruplandırmaya çalışırsak Orta gerilim arızaları (hatlar, izalatörler, parafudrlar, seksiyonerler, disjonktörler, trafolar…), Şalt sistemi arızaları (dağıtım panoları, kablolar, şalterler, kompanzasyon, baralar, sigortalar….), Güç ve kumanda devresi arızaları (motorlar, sigortalar, kontaktörler, roleler, sviçler, butonlar….), Endüstriyel elektronik ağırlıklı kumanda devresi arızaları ( dijital- analog cihazlar, pc, plc, pic ile yapılan kontrol devreleri, sviç, sensör, role, kontaktör, motor….), Elektronik kart arızaları (pc, plc, pic ler de kullanılan kartların arızaları, modül arızaları, genellikle özel üretilmiş kartların arızaları, …..)
Orta gerilim arızaları hariç diğerleri ben elektrikçiyim diyen teknik elemandan çözmesi istenir. O.G de özel eğitim/sertifika istiyor diye bir bahanemiz var (bazen). Bence de bu başlık altında tartışmaya gerek yok. Ama Proje takibi ve arıza bulma denildiğinde diğerlerinin hepsi işin içine girer.
PROJE TAKİBİ VE ARIZA BULMA:
Varsayalım ki bir fabrikada işe başladık ya da bir tesisse arıza için gittik ya da bir makinada arıza var arızayı bulmak için ne yapmalıyız:
Proje olsun olmasın şunları unutmamalıyız
1-Muhtemelen arıza çok basit ve tek noktadadır. Bilinçsizce yapılacak hatalı müdahaleler arızayı büyütüp işin içinden çıkılmaz hale getirir.
2-Ne olursa olsun sistemi bilen bir öperatör ya da sorumlu dinlenip fikri alınmalıdır. Çalışma mantığı anlaşılmaya çalışılmalıdır. Sistemi iyi bilen bir operatör muhtemelen arızayı biliyordur ya da tahmin ediyordur.
3-Öncelikle projeyi açmadan dahi genel olarak sigorta, termik, faz koruma, termik - manyetik şalter gibi elemanlar kontrol edilmelidir. Arızalı olanın nedeni anlaşılmadan kesinlikle arızasına müdahale edilmemelidir. Örneğin bir faz koruma rölesine 3 faz normal geldiği halde rölenin kontağı geçirmiyorsa sorun değil değiştirilir ya da köprülenir. Ama fazın bir tanesi gelmediği için cihaz arıza vermişse kontağı köprülendiğinde çok daha büyük problem oluşturur
4-İkinci derecede eğer sistemde az sayıda varsa termistör, basınç, sıcaklık, koruma elemanları sıvı seviye, emniyet sviçleri, acil stop gibi koruma amaçlı elemanlar kontrol edilmelidir. Bir hidrolik tankında yağ bittiği için yağ şamandırası sinyal verdi diye saatlerce duran makinalar vardır.
5-Bu kontrollere ilave olarak eğer proje yok ise kumanda sigortasının ya da acil stop butonunun çıkışından başlayarak devre takibi yapılmaya başlanır. Kablolar takip edilerek enerjinin geçmesi gereken yerlerden geçip geçmediği ölçülür enerji geçmiyorsa nedeni araştırılır.
6- Devre 12-24-110-220... kaç volt olursa olsun her şekilde mutlaka Master chek cinsi (akım çeken) bir ölçü aleti kullanmanızı özellikle tavsiye ederim. Bu tip ölçü aletleri kontrol kalemi bazen de multimetre ile arıza takibine göre çok büyük avantajlar sağlamaktadır.
7- Arıza bulma konusu sadece proje takibi değildir. Proje arıza bulmada çok önemli bir yardımcıdır. Yukarıda bahsettiğim iyi bir opereratör, koruma elemanlarının kontrolü yada bir ışıklı ölçü aleti yerine göre projeden daha fazla önem taşıdığı olur.
Bundan sonra projeyi açtık …. (devam edecek)
