Arkadaşlar konuyla ilgili internette ilginç bulduğum bilgilere rastladım, paylaşmak istedim. Belki sizin de ilginizi çeker.
Bu teknolojinin kökeni, 70`li yılların ortalarından sonlarına kadar küçük monofaze indüksiyon motorlarının enerji kayıplarının azaltılması konusundaki NASA çalışanlarından Frank Nola`nın önerdiği ve geliştirdiği çalışmalara dayanır. Üç fazlı motorlara da uygulanmasına karşın arzulanan sonuçlar elde edilememiştir.
Bu teknik, motorun güç faktörünü izleyip güç faktörü düştükçe voltajı azaltıp güç faktörünü yükseltme mantığına dayanır. Motorun verimi ile motorun güç faktörü arasında, güç faktörü düştükçe verimin düşmesi şeklinde bir ilişki mevcuttur. Böylece motor voltajı düşürülerek güç faktörü ve verim yükseltilerek demir kayıpları azaltılır. Kimi yer çok az yüklü motorların mıknatıslanma akımları da (ki iş yapan aktif akımlarından çok daha fazladır)küçültülerek bakır kayıpları da azaltılabilmektedir. Burada asıl belirleyici olan motorun verim eğrileriyle karakteristik özellikleridir.
%90 verimli tam yüklü bir motorda demir kayıpları çekilen enerjinin yaklaşık %2,5-%4`ü civarındadır. Voltajı düşürüp bu kaybı yarıladığımızda %1-%2 enerji kazancımız olur. Motor yüksüzse, boşta çalışıyorsa, demir kayıplarını azaltarak çekilen enerjiden %30-%50 kazanç sağlamamızı sağlayabilir. Bu ise motor gücünün ancak %1 civarına denk gelir. Yarı veya 3/4 yüklü bir motorda ise voltajı düşürüp demir kayıplarını azaltabiliriz. Ama bu sefer yük akımı artacağından azaltılan kayıplardan çok daha fazla bakır kaybımız olacaktır.
Özetle ;
1) Yüksek demir kayıplı, küçük güçlü(genel olarak 1 kW`ın altında), çalışma geriliminin üstünde veya çalışma frekansının altındaki motorlar için çok sınırlı da olsa enerji tasarrufu cihazı kullanılarak bir takım sınırlı sonuçlar alınabilir. (Uzun vadeli olarak 80-120 YTL`nin kaç yılda amorti edileceğini hesaplamak gerekir!!)
2) Tam yükte çalışmayan motorlar için enerji tasarruf cihazları daha fazla enerji tüketilmesine neden olabilir.
3) Güç faktörü 0,4`ten büyük olan motorlarda enerji cihazlarının etkinliği tesbit edilmemiştir.(Belki eski tip demir kayıplı flouresant balastlarında faydası olabilir, bunlarda cos j =0,55 civarındadır, 40 W`lık flouresant ampulden ne kadar tasarruf yapılır?)
http://www.lmphotonics.com sayfasında meraklıları için daha detaylı bilgi mevcuttur.