Geniş ölçüm alanlı, ibreli, DIN PPM yapım ve notları

[Mr_YAMYAM]

Evet daha da yaklaşmışız.
Ancak hala düşme çok hızlı.
Hesaba katmadığımız bir etken ya da yapmış olduğun bir hata var.
Şimdi o direnci 500K civarı yap.

 

[sasen1]

51K dirence 470K seri direnç bağladım.521K oldu.
İbre düşme hızı oldukça yavaşladı özellikle slow modda.

Bu fast mode videosu

Bu da slow mode videosu

 

[Mr_YAMYAM]

Yaklaştık.
Hemen hemen DIN normları civarı.
Daha da yavaşlatabilsek iyi olurdu ama temel hesaplamaların neden tutmadığını bir türlü anlayamadım.
Şimdi redresör çıkışındaki 22 ohm olarak değiştirmiş olduğumuz direncin değerini 1K ohm yap. Acaba redresör çıkış direnci mi etkili onu görelim.

NOT:
Özel bir test daha istiyorum.
PC çıkış seviyesi ile oynayarak max. seviyeden itibaren yavaş yavaş sesi düş.
Özellikle sesin duyulamayacak kadar az olduğu seviyede ibreler alt seviyelerde oynayacak mı görelim.

 

[sasen1]

Hocam merhaba redresör devresindeki 22 ohm direçleri 1K ile değiştirdim .Biz 22uF ve üzeri elektrolitik kondansatörler ile denemeler yaparken değiştirmiştik sonra 22 ohmda kalmış.

Video çekimini dediğiniz gibi yaptım.İbreler fast modda iken PC ses seviyesi 1V 0dB seviyesinden başladım ve şarkı içerisinde seviyeyi kademeli olarak düşürdüm.PC ses seviyesi 1.kademeye düştüğünde ibrelerin -60dB seviyesine yakın hareket ettiğini gördüm.

Ayrıca REW V5,19 programı içerisindeki sinyal jeneretöründen 1KHz -55dB sinyal gönderdiğimde ibrelerin kımıldadığını gördüm.Tabi bu sırada LM3915 PPM de hiç led yanmıyordu.

Video slow mod

-55dB de ibrenin hareketi

Hocam biraz bu konu ile ilgili kaynakları araştırıyorum .İnanılmaz derin bir konu .Hiç basite indirgenemeyecek bir konu.Bir çok ülkenin PPM ve VU üzerinde yapmış olduğu değişik yıllardaki çalışmalar.Oluşturulan değişik skalalar ile ölçüm tabloları ve değerler.
Bizim elde etmek istediğimiz ibrenin ileri hareket ve dönüş zamanı olarak aşağıdaki tablodaki DIN PPM değerlerini elde edeblmek mi?İbrenin sapma hızı yavaşlık düzeyine eğer yaklaşmışsak bunu elimizdeki imkanlar ile test edebilir miyiz?

Kaynakça Resim DIN :Levelling and Loudness - in radio and television,
Reim DIN SCALE :Wikipedia

Şöyle bir test yaptım ne derece doğru bilmiyorum. İbrelere 1KHz 0dB sinyal gönderdim.İbreleri soldaki slow, sağdaki fast modda olarak ayarladım.Sinyali kestikten sonraki düşüş süresini kronometre ile ölçtüm.

Soldaki ibrenin (slow) düşme süresi 1,58 saniye
Sağdaki ibrenin (fast) düşme süresi 3,11 saniye

Bu ölçüm bize DIN normuna uygunluk ile ilgili bir fikir verir mi?

 

[Mr_YAMYAM]

Gayet ideal.
Amacımız ibre hareketinin yani düşme ve yükselme zamanını DIN normlarına yaklaştırabilmek idi.
Başta da belirttiğim üzere bir ibreli aletin böyle bir standarda uyabilmesi çok zordur. Özellikle basit yapıdaki ibreler.
Ancak biz düşme zamanını uygun değere çektiğimizde ibreler peak değerine ulaşamasa da ses sinyal seviyesii takip edebilme oldukça tatminkar oldu.
Kaynaklarda da belirtildiği üzere ibreli ve gerçek DIN değerlerini sağlayabilecek ürünler son derece pahalıdır. Üstelik LED ve PC teknolojilerinden sonra bu ürünlerin artık üretilmediğini de öğrenmiş oldum.

Belirtmiş olduğun üzere bu PPM konusu son derece geniş ve ciddi bir konudur. Bazı ölçüm teknikleri başta olmak üzere bir çok detay ve mühendislik bilgisi ihtiva etmektedir.
Bu resimde profesyonel cihazlarda kullanılan ses seviyesi ölçerlerin bilgileri bulunmaktadır.
Profesyonel cihazların line seviyesi +6dbU dur. Yani hat seviyesi 3V a kadar bozulma göstermez. Ama amatör cihazlarda bu seviye 1V tur.
Bu sebeple biz referans seviyemizi yani 0db/FS seviyemizi 1V olacak şekilde kalibre ettik. Demekki herhangi bir kaynak sesimiz 0db/FS seviyesini geçiyorsa bozulma olabilir anlamındadır.

İbrenin atalet süresini ölçebilmemiz pek mümkün değil. Özel ekipmanlar gereklidir. Ancak en ideal seviye takip edebilme sağlanmışsa sonuç iyidir. Biz de zaten bunu yapmaya çalıştık.

Bundan sonra artık güç ölçümünü devreye sokabiliriz.
Güç ölçümünde amplimizin ses seviyesine göre ibreler yaklaşık kaç watt çıkışımız olduğunu gösterecektir.
Yani volüme potumuzu açtıkça ibre yükselecek, normal dinleme seviyesinde alt seviyelerde kımıldayacaktır.

 

[sasen1]

Hocam ben hoparlör bağlantısını yaptım ve switchi watt moduna getirerek ilgili video çekimini yaptım.İbre ses potunu açtıkça yükselmekte ancak ses potumuzun son çeyreğine geldiğimizde ibre sona vurmakta.Biz daha önceLM1875 amplimizin 10V hoparlör çıkışına göre trimpotlarımızı ayarlamıştık.Burada nasıl bir ayar yapmalıyız?

Ayrıca watts skalası 300w gösterdiği için takipçilerimiz için de nasıl okumamız gerektiğini bir kez daha anlatabilir misiniz?

 

[Mr_YAMYAM]

Ayarlarda ve bende hata olmuş.
10V RMS nin peak değeri 14V eder.
Ancak şu andaki hoparör empedansın 4 ohm değilse de çıkış gerilimin fazla görülebilir.
Bu durumda 8 ohm için çıkış gerilimimiz daha yüksek olacaktır.
Skaladaki 300W değeri 30W olarak okunacak. 200W skalası ise 20W olarak okunacaktır.
Zaten amplimiz de 25-30W güç üretebilen bir ampli.
Doğru bir kalibrasyon için şöyle yapmalıyız.
PC sinyal jeneratöründen 100Hz 0db seviyesinde sinyal verilir.
Ampli çıkışına RMS ölçen ibreli bir voltmetre bağlanır.
Hoparlörlerimiz 4 ohm ise 10V RMS çıkış gerilimi okuduğumuz noktada ibreler 25W gösterecek şekilde ayarlanır. +4 ile +8 in ortası.

NOT:
Ton kontrolde bass seviyesi artırılmış ise ibrelerin bass seslerde fazlaca oynaması normaldir. Çünkü ton kontrolümüz bass sesleri 20db artırmaktadır. Bu sebeple bass seslerde ibrenin aşırı hoplaması normaldir.
Kalibrasyonu yaparken bass potunun ortada olması iyi olur.

NOT 2:
İbrelerin düşmesinde farklılık varsa yine lehim hatası olabilir.
Lehim hatası yoksa takmış olduğun dirençler ve kondansatörlerin değerleri farklıdır.
1Kohm redresör direnci.
500K buffer direnci.
Ve slow fast kondansatörleri.
Bunlar eşit olmalıdır.

EXTRA BİLGİ NOTU:
DIN normları gereğince 20 db decay için düşme süresi 1.5saniyedir.
Dolayısı ile 40db için bu süre 3 saniyenin üzerinde olmalıdır.
Senin skala tam 60 db değil. -45 ila -50 gibi gözlemledim.
Dolayısı ile takribi 4-5 saniyelik düşme süresi doğru olacaktır.

 

[sasen1]

Hocam sorunlar şöyle;
Birincisi bende TRUE RMS ibreli voltmetre yok.Alternatif bir yöntem var mı sizde?
Biz daha önce redresör hoparlör girişinden 10V verip 1V ölçüm yaparak trimpotları ayarlamıştık.
Hoparlör trimpotlarından 25W gösterecek şekilde tekrar ayarlayacağım değil mi?Ama ölçemedim.

Bir de 100Hz de sesi açınca durulacak gibi olmuyor. Hoparlörü sökeceğim anfiden anlaşılan.

Verdiğiniz düşme süresine ulaşabilmek için direnç değerlerini arttırmalı mıyız?Yoksa bu iyi mi?

Ben direnç ve kondansatörleri hep ölçerek ve eşit değerde olanları seçip kullanıyorum.Daha önceki çalışmalarımızda sizden öğrendiğim şekilde.

İbrelerde farklı düşme hatası yok.Ben tek videoda karşılaştırmak için bir ibreyi slow diğerini fast olarak ayarlayıp ölçüm yapmıştım.

 

[Mr_YAMYAM]

True RMS ölçü aletine gerek yok. İbreli ölçü aletleri RMS ölçer. Hata payı olsa da sorun olmaz. Bu ölçü aletleri 50Hz şebeke frekansına göre ayarlandığı için 100Hz te hata payı çok azdır.
Burada önemli olan ampli çıkışımızın RMS 10V olduğunu doğrulamaktır.
Ancak hoparlör 4 ohm değilse 10V yerine 14V bile görebiliriz.
Eğer ampli ile test yapmak zor ise 14V DC verip 25W a göre W trimpotlarını ayarlayabilirsin. Bu gösterge 4 ohmdaki çıkış gücümüzü gösterecektir.
Tabii ki her durumda öncelik referans ayarlarıdır.
Yani PC den 0db ton verdiğimizde buffer çıkışından 1V DC ölçmeliyiz.
Bu ayarlar kayarsa tüm ayarlar da kayacaktır.
Düşme süresini artırmak için 500K direncimizi daha da artırmalıyız. Bu direnci artırdığımızda referans 1V kalibrasyonumuz bozulacaktır.
En uç değerden başlayıp deneyebilirsin. Yani 1 mega ohm.
Tabii ki bu direnç 1Mohm olunca redresör çıkış direnci de 10 ila 20K gibi olur. Ya da öncelikle doğrudan redresör direncini 10K yaparak adım adım gidebilirsin.
Her direnç değişiminde 0db/FS kalibrasyonu yeniden yapılmalıdır.

İbrelerde düşme hatası yoksa sorun yok.

 

[sasen1]

4 ohm hoparlör bağlı(test için uyduruk hoparlör) Bas potu ortada ,loudness kapalı, ses potu sonda.100Hz 0dB sinyali LM 1875 e yeni yaptığımız hoparlör çıkışından alınan kablo redresör hop girişine bağlıyken' redresörün hoparlör giriş konnektöründen ölçüyorum.Böyle bir değer okunuyor.Ben anlamadım hocam 10V AC görmemiz gerekmiyor mu?Yanlış mı ölçüyorum.

Ayrıca 100K trimpot sona dayandı ibreler 25w seviyesine inmiyor.