İşlemsel yükseltecin iki tane girişi var. Bir tane çıkışı var. İşlemsel yükselteç + ve - uçları arasındaki gerilimi eşit tutmaya çalışır.
Eğer + ve - uçları arasında bir gerilim farkı oluştuysa bunu dengelemek için büyük bir güçle yükselterek çıkışta ters yönde bir gerilim oluşturur. Bu kuvvetlendirme en fazla işlemsel yükseltecin besleme gerilimi kadar olabilir. Örneğin -12, +12 volt gibi bir besleme kullanıyorsak çıkışta en fazla bu değere yakın bir değere kadar gerilimi yükseltir.
Örneğin bu bizim işlemsel yükseltecimiz olsun. İki tane girişimiz var. Bir tane çıkışımız(Vout) var. Ayrıca - uçtan geri besleme yapıyoruz. Geri besleme derken çıkış geriliminin bir kısmını - uçtan geriye veriyoruz.
Artı ucundaki gerilimi hesaplarsak. Burada R1 ve R2 dirençleri basit bir gerilim bölücü yapmış. O zaman
V+ = V1 * (R2 / (R1+R2))
olur.
Eksi ucundaki gerilimi hesaplamak için burada dikkat ederseniz iki tane gerilim kaynağı var. V2 ve Vout. Biz tam ortadaki gerilimi hesaplamak istiyoruz. Yerine koyma ("superposition") yöntemini uygularsak iki tane gerilim kaynağının toplam etkisi her bir gerilim kaynağının tek başına etkisine eşittir. O zaman V2'yi kısa devre yapıyorum. Yani onun yerine bir toprak koyuyorum. O zaman basit bir gerilim bölücü oluşuyor.
V- = Vout * (R1 / R1 + R2) + V2(R2/ R1+R2)
Gene burada V2 gerilim kaynağının tek başına etkisini bulmak için bu sefer Vout'u kısa devre yapıyorum ve gerilim bölme kuralını uyguluyorum.
Artı ve eksi uçlardaki gerilim eşit olduğu için her iki gerilimi birbirine eşitleyip çıkış gerilimi için çözdüğümüzde
vout = (R2/R1) * (V1- V2)
buluyoruz.
Işıkla şiddeti değişen dirençleri ışıkta bir kaç yüz
ve karanlıkta bir kaç 10k
arasında değişiyor.
Burada işlemsel yükselteçin uçları arasında bir gerilim farkı oluştuğunda transistör açık (kısa devre) duruma geliyor ve bir ucu 12 volta bağlı röle toprağa bir bağlantı bulduğu için açılıyor.
