AKAI AM-U55 ampli tam modifiye çalışması

[Mr_YAMYAM]

Sonra bağlantıları yaptım ve çalştırdım.Hocam çok fark etti.Sizin bu işe ne kadar emek verdiğiniz ve bu konuda ne kadar çok bilgi sahibi olduğunuz çok net bir şekilde görülüyor.Fışırtılar kayboldu.Sadece dediğiniz gibi ampli ses potu sona doğru gelirken hısss sesi çok az duyuluyor.Bu hıs sesi tiz potunun sonda olması ve loudness HF SW açıkken.Bunları kapattığımda azalan bir hısss sesi.

Ancak hum gürültüsü benim anlatım şeklimle ampliyi açtığım anda ses potu kapalı iken dahi duyulan trafo sesi gibi olan vınnn sesi düzelmedi.Tabi ses potu açıldıkça bu da artıyor.Dolayısı ile müziğin içine girmiş oluyor.

Şimdi herşey normale döndü.
HUMM sesi için öncelikli yapılacak şey ton kontrol devresinin shieldlenmesidir.
Ton kontrol ana trafoya yakın olduğu için shieldin kaliteli yapılması gerekmektedir. Ancak trafo bölgelerinin de ayrıca shield lenmesi daha iyi olacaktır.
L alümünyum tabanın şaseye vidalandığı yerden itibaren trafoları kapatacak şekilde L şeklindeki bir metal levha ile trafoları komple shieldlemek daha mantıklıdır.

HF COMP kapalı iken HISS sesi kayboluyorsa veya çok az ise durumlar normaldir.
NOT:
Volüme kapalı iken HUMM sesi varsa bunlar ampli nin kendisi, besleme devresi, ve grounding ile ilgilidir.
Çalışmalarımız bu yönde devam edecektir.

 

[sasen1]

Ton kontrolündeki shieldleme ne şekilde olmalı?

Trafoların devrelere bakan yüzeyi mi,yoksa üzerleri de metal levha ile kaplanmalı?

 

[Mr_YAMYAM]

Ton kontrolündeki shieldleme ne şekilde olmalı?

Trafoların devrelere bakan yüzeyi mi,yoksa üzerleri de metal levha ile kaplanmalı?

Ton kontrolün besleme 0 şasesi şaseye vidalanır.
Şasenin hem altından hem üstünden shield metali yapılır.
Bu metaller direk besleme şasesi ile bağlı olmalıdır. Yani vidalanmalıdır.
Ton kontrolün giriş şasesi test edilerek, ya şaseye montajlı, ya da INPUT devresinden gelen kablo ile şaselenmiş olmalıdır.
INPUT devresinden gelen şaseleme durumunda metal shield plakalar ton kontrol giriş şasesine temas etmemelidir.

 

[sasen1]

Ton kontrolün besleme 0 şasesi şaseye vidalanır.
Şasenin hem altından hem üstünden shield metali yapılır.
Bu metaller direk besleme şasesi ile bağlı olmalıdır. Yani vidalanmalıdır.
Ton kontrolün giriş şasesi test edilerek, ya şaseye montajlı, ya da INPUT devresinden gelen kablo ile şaselenmiş olmalıdır.
INPUT devresinden gelen şaseleme durumunda metal shield plakalar ton kontrol giriş şasesine temas etmemelidir.

Tamam hocam buna göre yaparım.Teşekkürler.

 

[Mr_YAMYAM]

BİLİMSEL TESTLER ve TASARIM PROSEDÜRLERİ.
STK ampli kartı genel amaçlı yapıldığı için bu devrenin kendi gürültüsünden emin olamıyoruz. Eğer STK amplinin kendi gürültüsü bu hali ile belli seviyede yüksek ise bunu tespit etmemiz gerekmektedir.
Bunu kesin tespit edebilirsek, yapılacak tek şey ilmine uygun bir STK çıkış katı devresidir.
Böyle bir devre için ayrıca bir konu içerisinde AR-GE çalışmaları yapabilir, ilmine uygun bir PCB tasarlayabiliriz.

STK devresinin diğer devrelere olan etkileşimi GROUNDING ile ilgili olup, çok ince hesaplamalar gerektirmektedir. Bazen herhangi bir devrenin montaj planını değiştirmek yani biraz kaydırmak bile soruna kesin çözüm getirebilir. Ancak bu işlem için ölçüm, test ve yerine göre PCB lerin yerlerini değiştirmek gerekebilmektedir.
Örneğin daha önce yapılan testlerde ton kontrol kartının trafodan uzaklaştırıldığı zaman elde edilmiş olan HUMM gürültü seviyesinin azalma durumu.
Bu gibi durumlarda trafomuz her ne kadar kaliteli ise de manyetik alanının devrelerimizi etkilemesi durumudur. Ne yazık ki ton kontrol kartının trafoya yakın olmasından dolayı bu durumun çözümü biraz meşakkatlidir.
Trafonun uzaklaştırılması mümkün ise, soruna büyük ölçüde yardımcı olabilir. Trafo uzaklaştırılsa bile manyetik alan uzaktan devrelerimizi etkileyebilecektir. Ancak uzaktaki bir trafonun etkisi de daha az olacaktır.
Trafoların shieldlenmesi en mantıklı çözüm olsa da, trafonun manyetik kaçak akısına göre böyle bir shield yeterli olmayabilir. Orijinal bazı üretimler dikkatlice incelenecek olursa trafo manyetik alanına karşı çok ciddi önlemler alınmış, çok pahalı ekipmanlar kullanılmış olduğunu görebiliriz.
Yani bir trafonun shieldlenmesi basit bir sac eklenmesi ile tam işlevsel olmayacaktır. Bazı üretimlerde bu shield birkaç kat silisli sac ile yapılmaktadır.

 

[sasen1]

Hocam ton kontrol devresi için shield yaptım.Devrenin altına ve üstüne gelecek şekilde .Shield levhaları alttaki de üstteki de taban şasesi ile vidalanmak sureti ile temaslı.INPUT devresi çıkışından gelen kablo input devresi tarafından kablo ile şase bağlantılı.Ton kontrol girişinde şase bağlantısı yok.Ton kontrol input şasesini taban sacından alıyor.
Ton kontrol devresinin altındaki shield levhasının iç kısmına yalıtım için bant yapıştırdım.
Ampliyi çalıştırdım maalesef yine hum var.Yapmış olduğum shield de sizin gördüğünüz herhangi bir yanlışlık ,eksiklik veya yapılacak başka bir şey var mı?

Biz ton kontrolü trimpotlarını 50K ya dan 10K ya düşürmüştük.Sorunun trimpottan kaynaklanmadığını görmüş olduk Artık 50K ları takmalı mıyım?

2x13,5V regüle devresinin gürültü ölçümlerini yapmıştık.Acaba 2X34V PSU için böyle bir ölçüm yapılabilir mi?Gerek var mı?

 

[Mr_YAMYAM]

Yapmış olduğun shieldler alüminyum ise trafo vınıltısına hiç etki etmez.
Shield yerine ton kontrolü daha önce kablolar vasıtasıyla uzaklaştırdığın gibi bir daha yap.
Uzaklaştırdığında HUMM azalıyor veya yok oluyorsa trafo için bir çözüm üretmemiz lazım.
Azalıyor ama tamamen yok olmuyorsa ana besleme devresini yeniden tanzim etmemiz gerekebilir.
Ana besleme devresi için osiloskop olmadan ripple ölçümü yapamayız. PC bazlı osiloskop olmaz çünkü giriş gerilimi çok yüksek.
Ton kontrol giriş direncimiz çok önemli değil. Tam neticeye ulaşırsak uygun bir değer belirleyebiliriz.

Tüm bunlar aslında olağan şeylerdir.
LM1875 li ampli projemizde tek bir besleme devremiz vardı ve tek bir sistem zero point vardı.
Bu sayede hem çıkış katımız hem de ön devrelerimiz sağlıklı çalışabiliyor, literatürdeki YILDIZ GROUND olayını zahmetsizce geçekleştirebiliyordu.
Ama yüksek güçlü ve geniş bandlı bir sistemde hesap edilmesi gerekli bir çok unsur vardır. Bundan dolayı 20W lık ve dar bandlı bir ampli ile 80W lık ama geniş bandlı bir ampli tasarlamak bazen bu denli zor olabilmektedir.
Sadece zor olmakla kalmıyor, malzeme durumlarına göre çok masraflı bile olabiliyor.
Eğer başarılı olabilirsek piyasa şartlarına göre 15-20 bin TL gibi ücretlerle satılabilen amplilerden bile daha iyi olacağı ve bundan dolayı yapan kişinin gururu olacağı için bence tüm uğraşılara değecektir.

 

[sasen1]

Yapmış olduğun shieldler alüminyum ise trafo vınıltısına hiç etki etmez.
Shield yerine ton kontrolü daha önce kablolar vasıtasıyla uzaklaştırdığın gibi bir daha yap

Sizin daha önce önerdiğiniz gibi ince metal saç kutudan keserek yaptım.Üzerindeki boyayı zımpara ile temizledim .Alüminyum değil .

Tekrar ton kontrolünü uzaklaştırarak denerim.Ama daha önce yaptığımda hafif bir azalma olsa da tamamen hum sıfırlanmamıştı.

İnternette okuduğum bazı yazıda iki tip gürültü olduğundan bahsediyor bizim gürültülerimizin Herzini ölçebilirsek çözüme daha kolay ulaşabilir miyiz hocam?

"There are two basic types: 120Hz buzz, typically caused by ground loops, and 60Hz hum, typically a result of poor shielding, cable problems, or close proximity to strong magnetic fields."

 

[Mr_YAMYAM]

Tekrar ton kontrolünü uzaklaştırarak denerim.Ama daha önce yaptığımda hafif bir azalma olsa da tamamen hum sıfırlanmamıştı.

İnternette okuduğum bazı yazıda iki tip gürültü olduğundan bahsediyor bizim gürültülerimizin Herzini ölçebilirsek çözüme daha kolay ulaşabilir miyiz hocam?

"There are two basic types: 120Hz buzz, typically caused by ground loops, and 60Hz hum, typically a result of poor shielding, cable problems, or close proximity to strong magnetic fields.

İlk testte ground loop vardı. O yüzden tam sıfırlanmamıştı.
Ground loop olayını STK PCB sini keserek nispeten hallettik. Sonucu sen bana söyledin.
Gürültünün hertzi ne ki Al kafana KÖTEK
HUMM alçak frekanslı HISS ise yüksek frekansları gürültüleri ifade eder.
Alçak frekanslı gürültüler başta trafo olmak üzere ground loop gibi grounding hatalarından meydana gelir.
Ancak bir devrenin tasarımında (PCB tasarımı) oluşan ground loop %2 öneme sahip olsa bile önemlidir.
PCB yi keserek bunun etkilerini zaten gördük.
Bizim çözmemiz gereken unsurlar şunlardır.
HUMM gürültüsü ground loop dan mı, trafo etkisinden mi, yoksa tasarımdaki malzemelerden mi kaynaklanıyor.
Örneğin STK kendi başına HUMM yapıyor olsun. Bunun tek sebebi besleme devresi ve STK nın tasarımıdır. İlerde halledilir.
Ama trafo manyetik alanı veya grounding ise akıllı oluncaya kadar devreyi mıncıklamamız lazımdır.
Zaten ben de bunlar üzerinde kafa yoruyorum.

NOT:
Trafo etkileşimi bizim oralarda 50Hz gürültüyü, ground loop ise 100Hz gürültüyü ifade eder.
Trafonun bir devreyi manyetik olarak etkilemesi 50Hz başta olmak üzere 100Hz 150Hz ve 200Hz gibi frekanslarda da gürültü artışına yol açar. Ama en yüksek etkileşim 50Hz tedir.
Trafo etkisinin tespitinin en iyi yolu etkilenen devrenin trafodan uzaklaştırılmasıdır.
Ancak trafo etkisinin azaltılması önceki mesajımda belirtmiş olduğum gibi zor olduğu için mütekamil shielding yapılması gerekmektedir.
Burada basit metal plaka ile yapılan shieldlerin etkileri ancak ölçüm aletleri ile kaç db lik bir azalma gösterdiğini ölçebilmekle mümkündür.
Daha önceki KABLO'ların trafo yakınlarından geçmesinin sonucu ne kadar kızdığımı ifade etmiştim.
Yüksek kazançlı ve geniş bandlı sistemlerde bir kablonun geçtiği yer bile çok önemlidir. Asla müsahama gösterilemez.
Keza trafonun etkileyebileceği devreler de bir kablo gibi önemlidir. Bu sebeple bu konu üzerinde önemle durmaktayım.

 

[sasen1]

Yamyam hocam bu humm insana kafayı yedirir.Çok acayip durumlar ile karşılaşıyorum.
Şöyle anlatayım;

Amplimizi açınca ses potu kapalı olsada olan bir vınlama olduğunu söylemiştim.Bu aklımızda dursun.
Sizin dediğiniz gibi ton kontrol devremizin tekrar kablo ile şase bağlantılarını yapıp dışarıya çıkarttım.Bu trafonun manyetik alanından etkilenmenin trafodan uzaklaştırma ile ilgili olmadığını hatta amplinin sağ tarafından dışarı çıkartsam bile vınlamanın geçmediğini arttığı bölgeler olduğunu gördüm.Ama Resim 1 deki yerde ve ton kontrol devresinin pozisyonu o vaziyette iken vınlama kesildi.
Ton kontrol devresini dolaştırırken o sırada loudness ın input headerından kablo çıktı.Baktım vınlama devam ediyor.Dedim demek bu sadece ton kontrolünün sorunu değil.Ton kontrol devresini bir kenara koydum.Loudness dan STK ampli girişine giden kabloyu sağa sola hareket ettirirken vınlama kesildi.Ben de kabloları resim 2 deki gibi ayarladım ve dinlemelere başladım.İlk başta bahsettiğim ampliyi açtığımızda ses potu kapalı olmasına rağmen artık duyulan vınlama yok.Resime bakarsanız kablonun STK girişlerine gidiş yeri çok enteresan.Bu kabloyu STK girişlerine Loudness üzerinden kutunun sağ kenarından götürürsem vınlama oluyor.
Bunun üzerine bu vınlamanın kabloların kalitesi ve kutu içerisindeki geçiş yerlerinden dolayı trafodan etkilenerek humm oluşturduğunu anladım.Ton kontrolü ile Loudness arasına eski kabloları karıştırınca bulduğum yuvarlak blendajlı kablodan yeni kablo yaptım.Ama yine vınlama oldu.Kabloyu kutu içerisinde dolaştırmaya başladım.Her zaman kabloyu geçirdiğim güzergah resim 3 de en çok vınlamanın oluştuğu bölge oldu.Sonra aşağılara ve aralara kabloyu soktuğumda vınlamanın en aza indiğini tespit ettim.
Yani öyle bir şey yapmalı ki bu kablolar trafodan etkilenmemeli.Olay ton kontrolünün etkilenme olayı değil bence.Yakında tırlatabilirim