Bu konularda şüpheci yaklaşmak maddi manevi zarar etmeyi önler,
sonuçta bahsedilen 1 koyup 3 almak öyle bedava hiç bir yerde yok.
Bunun yanında kaynağını bizim sağlamadığımız enerjileri
Elektrik enerjisine çevirme
yöntemleri ise bambaşka bir konu ve buna bir manada gerçek free enerji denebilir,
güneş, rüzgar, deniz dalgaları vs. den kastım.
Hesaplarda bazı hatalar var, hatadan ziyade yanlış varsayımlar.
Kullandığı ledler 1 mA de dahi o parlaklıkta yanabilir,
hatta ledleri nominal geriliminin üzerinde bir gerilimle kısa süreli palsler ile sürüp
tasarruf sağlama yöntemi var, insan gözü saniyede 24 küsür kare yakalayabiliyor,
ve "persistance of vision" ışığın retinaya bir kısa müddet kalıcı etkisi diye geçen bir hadise.
Yani anlatmak istediğim
bu gibi devrelerde en iyi bilenleri dahi aldatabilecek kadar iyi tasarımlar yapılabilir.
1) Ledleri 1mA 5V %5 duty (bu gerilimin uygulanma süre yüzdesi) ile videodaki parlaktıkta yakabilirsin,
ayrıca artık çok düşük akımlarda çok parlak seviyede yanan ledler zaten mevcut,
bunlar 20mA değil 2-3mA ile göz alıcı parlaklıkta yanıyor.
Birde dikkat edersen ledler odaklı - dar açılı led kullanılmış,
ancak neredeyse direk tepeden bakınca yandığı görülebiliyor,
buda tecrübelerime istinaden 1-2 mA ile ledlerin sürülüğüne işaret.
2) Videoda ancak 1 dakika ledleri yakıyor, sonra tekrar başa sarıyor işlemi.
Yani iddia ettiği gibi ömür boyu değil saat boyu yakabilecek bir şey yok orada.
3) Süperkapasitör bir çeşit kapasitör,
9 numaralı deneyin dediğin mesajındaki videoda 0.047 Farad
muhtemelen 2.7V veya 5V kapasitör.
Bazı çin malı sahte versiyonlarında içerisinde
daha düşük kapasiteli kondansatör aldatmacası olur veya
saat pili koyarlar içine,
hatta elektrolitik kapasitör olduğu için asitli akülere benzetilebilir.
4) Hesabı yapalım:
E = (1/2) * C * Vkare
Enerji (Joule yani Watt Saniye ) = (1/2) Kapasite (Farad) * Gerilimin karesi (V)
E = 0.5 * 0.047 * 2.7 * 2.7
E = 0.171 Joule
eğer 5V kapasitör kullanmışsa E = 0.58 J
Bahsetmediğimiz bir başka depolama kaynağı ise transformatör,
transformatörde manyetik enerji olarak enerji depolanır,
iletken sarımların üzerine sarıldığı nüve kısmında bulunan elektronların
iletken üzerinde akım geçmesiyle çevresinde oluşturduğu manyetik alan kuvvet çizgileri
boyunca elektronlar nüve üzerinde kutuplanır, (detaylar: lenz yasası, faraday kanunu)
netice gözlede görülür bir elektromıknatıs bu prensiplerle çalışır.
E = (1/2) * L * I kare
Enerji (Joule) = (1/2) * L (Endüktans - Henry ) * I (Akım - Amper)
Devrenin bu kısmı için gerçekçi bir şey söylemek için iyice hesap yapıp
transformatörün değerlerini elde etmek lazım bununla uğraşamayacağım,
genelde endüktanstan bahsederken uH mikrohenry yani milyonda bir Henry birimi
kullanılan bir çok bobinin değerini söylemekte yeterkli olur,
bunun yanında mikrodalga fırın gibi aletlerde 30 Hery değerinde transformatör sarımıda bulunur.
Şimdi sadece E = 0.171 J lük kapasitör enerjisine bakalım:
1mA ile 3.2V ile sürelim ledleri,
4 led var, 12.8V
Ledlerin çekeceği güç = P = V * I = 12.8 * 0.001 = 0.0128 Watt
Elimizdeki enerji il kaç saniye yanar
t = E/P = 0.171 / 0.0128 = 13 saniye.
Videodada zaten bu civarda yanık kalıyor.
Bu hesaptada eksikler var,
kapasitör gerilimi 0.6V 0.7V altına düştüğünde artık
kullanılan transistörün beyzini tetikleyemeyeceği için
bu enerji kullanılamaz yani E = 0.5 * 0.047 * 0.6karesi = 0.00846 J daha düşük düşünmek lazım.
Videodada kapasitör geriliminin 0.6 V altına düştüğünde ledlerin sönmesini gözlemliyorsun,
Ve transformatörde depolanan enerjinin kapasitörü şarj ettiğinide
kondansatör geriliminin devre girişine pil bağlı olmadığı halde
yükselmesinden görebiliyorsun.
Ayrıca transformatörün depoladığı enerjiyi hesaba katmadık,
ve ledler 3.2V un altındada iletime geçer,
birde ledleri darbe ile sürme yöntemini kullanabiliriz,
kapasitör değerinide hiç yapmamamız gereken şekilde
videoda şemaya yazdığı değere inanarak doğru kabul ettik,
1 Farad 5V kapasitör de kullanmış olabilir,
E = 0.5 * 1 * 5karesi = 12.5 J
yani hesabımızın 12.5 / 0.171 = 73 katı bir enerji yani 73 katı bir zamanda çalışabilir.
Daha öncede söylendiği gibi bu devre
"Joule Thief" diye geçen bir devre,
öyle kW MW sağlayabilecek durumu yok,
eğitici öğretici bir devredir ama
yanlış ellerde tam bir şarlatan aracına dönüşmüş.
Birde 5TL lik ölçü aleti ile MW enerji üreten devre yaptım demek,
şahinle gezip arkasına benim ferrarim var yazmak gibi bir şey.
