çok yüksek basınç

[manyeto]

Oksijen tüpleri içindeki basınç kaç? Bir tahminin var mı?
Ben söyleyeyim, 150-200 bar arası olur genelde. Lütfen fikrinizin olmadığı şeyleri yazmayınız. Unutmayınız ki, burayı başkaları da okuyor. Sizin yazdıklarınıza inanabilirler !!!

Size bir anımı anlatayım,

Daha önce çalıştığım tüp doldurma ünitesinde dolu tüpü operatör yanlışlıkla elinden düşürüyor. Kurallara göre vana koruma başlığının takılı olması gerekmesine rağmen takmadığı için tüpün vanası kırılıyor. İçindeki yaklaşık 200 barlık basınç tüpü bir füze gibi fırlatıyor. Tüp 250'lik Dodge kamyonetin kasasını deliyor ve şoför kabininden çıkıyor.

Tüpün şeklini gözünüze getirin. dibi küt şekildedir. 200 bar basıncın ne demek olduğunu sanırım anlatabildim.

Başka bir anı. Ancak bunu bana anlattılar kendi gözlerimle görmedim. Aynı şekilde tüp dolum ünitesinde kamyonete yükleme platformundan aşağıya düşüyor. Vanası kırılıp pikabın altına giriyor. Olayın şahitleri pikabın resmen yerden havalandığını söylediler.

Gerisini siz anlayın artık.

Sahada çalışan arkadaşlar,

Siz siz olun kesinlikle oksijen tüpü gördüğünüzde vana başlığının takılı olduğuna inanın. Tüplerin zincirle sağlam bir şekilde duvara bağlı olduğuna emin olun...

Her ne kadar sahada oksijen tüpleri mekanikçilerin sorumluluğu olsa bile onları uyarın. Kazanın nereden geleceği belli olmaz. Unutmayın ki, onlarda kırık bir priz gördüler mi sizi uyarıyorlar. Siz de çekinmeyin ve tehlikelerini anlatın.

konunun açılma sebebi tam olarak sizin söz ettiğiniz tehlikelerin farkında biri olarak,bu işle ilgilenen deneyimli arkadaşların tecrübelerini paylaşmak ve onlardan fikir almaktır.havanın sıvılaştırılması (azot)ve diğer gazlar tabi
başlı başına bir iş.

söz ettiğiniz sıvı oksijen tüp içinde sıvı halde bulunuyor ve basınç çok yüksek
ama öte yandan ( ben sadece çakmaklardaki sıvı gazı görmüş ve bilen biri olarak) bir kabın içinde sıvı azot bulunmakta ve kullanıcı bu kabın kapağını açıp
deneyi için bir kase sıvı hava alıp kullanabiliyor.hiç öyle havaya uçan veya yüksek basınçların boşalması biçiminde tehlikeli durumlar yok yanlızca açılan kabın ağzında dumanlar tütüyor ve bu madde kaynar halde oluyor.
nasıl tehlikeli hale geliyor.
200 bar yüksek bir basınç ama söz ettiğim sistemlerde öyle yüksek basınçlar yok
bu nasıl oluyor?

 

[demirdöven]

konunun açılma sebebi tam olarak sizin söz ettiğiniz tehlikelerin farkında biri olarak,bu işle ilgilenen deneyimli arkadaşların tecrübelerini paylaşmak ve onlardan fikir almaktır.havanın sıvılaştırılması (azot)ve diğer gazlar tabi
başlı başına bir iş.

söz ettiğiniz sıvı oksijen tüp içinde sıvı halde bulunuyor ve basınç çok yüksek
ama öte yandan ( ben sadece çakmaklardaki sıvı gazı görmüş ve bilen biri olarak) bir kabın içinde sıvı azot bulunmakta ve kullanıcı bu kabın kapağını açıp
deneyi için bir kase sıvı hava alıp kullanabiliyor.hiç öyle havaya uçan veya yüksek basınçların boşalması biçiminde tehlikeli durumlar yok yanlızca açılan kabın ağzında dumanlar tütüyor ve bu madde kaynar halde oluyor.
nasıl tehlikeli hale geliyor.
200 bar yüksek bir basınç ama söz ettiğim sistemlerde öyle yüksek basınçlar yok
bu nasıl oluyor?

Sn Manyeto,

Sorularınıza cevap vereyim;

Tüplerin içinde oksijen sıvı durumda bulunmaz. Gaz halindedir. 200 bar basınç oksijeni sıvı halde tutmaz.

Dediğiniz gibi özel ısı yalıtımlı kap içinde sıvı hava, oksijen veya azot bulabilirsiniz. Kapağını açtığınızda da basınç fışkırmaz çünkü ortada basınç yok. O gazlar soğutularak sıvı hale getirilmiştir. Soğuklukları -183 ile -196 arasında değişmektedir.

Lisede okumuşsunuzdur muhakkak, NŞA (normal şartlar altında) 'nın ne demek olduğunu. O sıvılaştırılmış gazlar NŞA'da bu soğuklukta oldukları için kapağını açtığınızda basınç vs olayları olmuyor.

200 bar basınç olayı tüpün içindeki basınçtır. Aniden açın bakalım tüpün vanasını sonuna kadar. O zaman görürsünüz vana nasıl soğuyor, buzluyor.

(SAKIN DENEMEYİN. ÖRNEK OLARAK YAZDIM. ÇOK TEHLİKELİDİR. ANİ SOĞUKLUK NEDENİYLE VANA KIRILABİLİR. YERİNDEN FIRLAYIP KAZAYA SEBEP OLABİLİR)

Ama oksijen gene de tüp içinde sıvı halde değildir. Hangi basınçta sıvılaşmanın olabileceğini görebilmek için için gazların basınçla sıvılaşma diyagramına bakmak lazım. Bu diyagramda hangi basınçta hangi soğuklukta sıvılaşmanın olacağı yazmaktadır.

 

[jerry1378]

Oksijenin kritik sıcaklığı –118,8 °C'dir. Oksijen, bu sıcaklığın üzerinde sıvılaşamaz. Yani sadece basınç ile sıvılaştırılmaz. Oksijenin kritik basıncı 49,7 atmosferdir.

Havanın kritik sıcaklığı ise -140 °C'dir. Hava, bu sıcaklığın üzerinde sıvılaşmaz. yani sadece basınç ile sıvılaştırılamaz. Havanın kritik basıncı ise 39 atmosferdir.

umarım bunlar yeterince açık olmuştur

 

[manyeto]

arkadaşlar soğutma işlemini hangi düzenekle yapıyoruz?bildiğimiz
gazlı sistemlerle soğutmanın bir limiti yokmudur?freon gazı veya amonyaklı
sistemlerle ulaşılan en düşük ısı söz ettiğiniz düşük derecelere inebiliyormu?
örneğin -240 derece buz dolabı gibi bir soğutucuyla mümkünmüdür?
değildir elbet.gazların temel özellikleriyle ilgili bir durummudur?

 

[jerry1378]

kardeş bak hevesine hayran kaldım ama bu iş öyle kolay iş değil

sıvı hava veya azot oksijen vs. elde etmek çok zor iştir, geniş bilgi birikimi gerektirir ayrıca çok tehlikelidir. hadi illa yapacam dersen nasıl yapacan sanayi sitesine gidip yaptırmak orda bu işi anlatmak çok zor olur, yok kendin atölye kurmaya kalksan çok pahalı olur, yanına bir makina mühendisi bir termodinamik uzmanı vs. alman lazım

senin esas amacın süperiletken deneyi yapmak değilmi? o zaman alırsın sıvı azotunu yaparsın uygulamanı ama nolur çok dikkat et sıvı gazlar çok tehlikeli olabilir. habaşa sor lindeye sor demirdöven arkadaşa sor sektörde bağlantıları vardır mutlaka nerden temin edebileceğne dair.

 

[manyeto]

kardeş bak hevesine hayran kaldım ama bu iş öyle kolay iş değil

sıvı hava veya azot oksijen vs. elde etmek çok zor iştir, geniş bilgi birikimi gerektirir ayrıca çok tehlikelidir. hadi illa yapacam dersen nasıl yapacan sanayi sitesine gidip yaptırmak orda bu işi anlatmak çok zor olur, yok kendin atölye kurmaya kalksan çok pahalı olur, yanına bir makina mühendisi bir termodinamik uzmanı vs. alman lazım

senin esas amacın süperiletken deneyi yapmak değilmi? o zaman alırsın sıvı azotunu yaparsın uygulamanı ama nolur çok dikkat et sıvı gazlar çok tehlikeli olabilir. habaşa sor lindeye sor demirdöven arkadaşa sor sektörde bağlantıları vardır mutlaka nerden temin edebileceğne dair.

dostum termos içinde sıvı nitrojen alabileceğim bir adres varmı
şöyle 3 litre falan ayrıca mutlak 0k için ne yapmam lazım amacım -273 santigrad ısı için gerekenleri oluşturmak.maddenin süper iletken hale geçişini gözlemlemek istiyorum.

ayrıca havanın sıvı hale getirilmesi ve tehlikesiz biçimde kullanılmasını araştıran biri kaçınılmaz olarak yüksek basınçlar ve vakumlarla ilgili bir sektörle karşılaşıyor.arka arkaya 5-6 kompresör bağlayarak bir şeyler yapmaya kalktığın andaya zengin bir amatör yada hayalperest ve ütopik biri olman lazım.aslımda amacım bu gazların sıvılaştırılmasının yöntemlerinin detaylı tartışılmasıydı.

 

[demirdöven]

dostum termos içinde sıvı nitrojen alabileceğim bir adres varmı
şöyle 3 litre falan ayrıca mutlak 0k için ne yapmam lazım amacım -273 santigrad ısı için gerekenleri oluşturmak.maddenin süper iletken hale geçişini gözlemlemek istiyorum.

ayrıca havanın sıvı hale getirilmesi ve tehlikesiz biçimde kullanılmasını araştıran biri kaçınılmaz olarak yüksek basınçlar ve vakumlarla ilgili bir sektörle karşılaşıyor.arka arkaya 5-6 kompresör bağlayarak bir şeyler yapmaya kalktığın andaya zengin bir amatör yada hayalperest ve ütopik biri olman lazım.aslımda amacım bu gazların sıvılaştırılmasının yöntemlerinin detaylı tartışılmasıydı.

Termos içinde alamazsın. Bunun için çift cidarlı, içi vakumlu özel taşıma kabı kullanmalısın.

2-3 lt azotuda biraz zor bulursun. Azotun bir kullanım alanı da makine imalatçıları sıkı geçme imalat yaparken kullanıyor. Onlara sor istersen. Ama çok zor bir ihtimal. Habaş'a falan gidipte kendini acındırırsan da bir miktar alabilirsin. Ama önce kap bulman lazım

 

[manyeto]

bu akşam bir tv programında gördüm adamlar süt güğümü gibi bir şeyin kapağını açıp önlerindeki kaseye sıvı bir şeyler döktüler,döktükleri şeyden dumanlar tütüyordu,ama öyle çok teferruatlı şeyler yoktu.bildiğin bir kabın kapağını açıp su gibi sıvı azot döktü,döktüğü şey fıkır fıkır kaynıyordu,görünürde herhangi bir tehlike yoktu.ve içine attıkları ne olursa olsun anında donuyordu.
sonra içi boş bir metal kürenin içine su koydular.su koydukları deliği sağlamca kapatıp küreyi sıvı azotun içine attılar bir süre sonra gülle sert biçimde patladı,aynen küçük bir bomba gibi.

 

[demirdöven]

bu akşam bir tv programında gördüm adamlar süt güğümü gibi bir şeyin kapağını açıp önlerindeki kaseye sıvı bir şeyler döktüler,döktükleri şeyden dumanlar tütüyordu,ama öyle çok teferruatlı şeyler yoktu.bildiğin bir kabın kapağını açıp su gibi sıvı azot döktü,döktüğü şey fıkır fıkır kaynıyordu,görünürde herhangi bir tehlike yoktu.ve içine attıkları ne olursa olsun anında donuyordu.
sonra içi boş bir metal kürenin içine su koydular.su koydukları deliği sağlamca kapatıp küreyi sıvı azotun içine attılar bir süre sonra gülle sert biçimde patladı,aynen küçük bir bomba gibi.

Sayın manyeto,

Bu konuyu çok seviyorsunuz anlaşılan.

O güğüm gibi gördüğünüz kap sıvılaştırılmış gaz için özel yapılmış çift cidarlı, cidarları arası vakumlu ve kuvvetle muhtemel perlit doldurulmuş özel bir kaptır.

Sıvı azotun fıkır fıkır kaynaması normal. Örnek olarak suyu düşünelim. Suyu kaynama noktasına kadar ısıttığımızda ne olur? Fıkır fıkır kaynar değil mi? Aynı şey azot içinde geçerli. Kaynama sıcaklığı çok düşük olduğu için kaynıyor.

Kürenin patlaması olayına gelince...

Dünyadaki soğuyunca genleşen tek madde sudur. Suyu hızla soğutuyorsunuz. Bu nedenle çok hızla genleşiyor ve etrafındaki kürenin cidarını basınç sebebiyle hızla parçalıyor. Olay budur.

Son olarak. Süper iletken için -273 oC'ye ulaşamazsınız. Bu sıcaklığa mutlak sıcaklık denir ve o teorik olarak o sıcaklıkta gazların atom hareketi durduğu için gaz diye birşey ortada kalmaz.

Süper iletkenler günümüzde değişik bileşikler ile oldukça düşük soğukluklarda elde edilebilmektedir. Sıvı azot ve hatta argon gibi gazlar süper iletken yapımında kullanılabilmektedir. Ancak o bileşikleri nereden bulursunuz hiçbir fikrim yok.

 

[manyeto]

sayın demirdöven,olaya tamamen mantıksal yaklaşıyorum.şöyleki izah edeyim
şimdi genelde Elektrik akımı yüzünden ısınan herhangi bir şeyi örneğin iletken
yada yarı iletken veya bobin her neyse ısınınca soğutarak bu ısınmanın önüne geçiyoruz.eğer bir iletkenden veya sargıdan her neyse aşırı akım geçiyorsa ve bu aşırı akım iletkeni ısıtıyorsa biz mecburen soğutmak zorundayız.teknolojik olarak zaten bu yapılıyor,elektrik akımı yüzünden ısınan şeyler soğutulur.hemen her motorun arkasında bir pervane vardır.amaç hava sirkülasyonu yaratarak ısıyı almak ve soğutmak.araba motorlarında motorun içinden soğuk su geçiriyoruz amaç soğutmak.transistör tristör vs yarı iletkenler alüminyum soğutuculara tutturulur vs.sanırım süper iletken soğutmasıda bu işin en radikali.şimdi burda bu işin bilimsel detaylarına giremem çünkü pratik olarak kişilere sunabileceğim herhangi bir şey yok.ama var olan ve bilinen bilgilerin ışığında teorik olarak süper iletkenliğe ulaşmak için kimi bileşikler gerekiyor.hatta seramik süper iletkenler var ve neredeyse -160 c derecede bu iş mümkün.ben yaptığım tüm araştırmalar sonucu bunun düşük ısı derecelerinde mümkün olduğunu anladım.örneğin alüminyum bu iş için biçilmiş kaftanmış.işte benim için sorun azot ve helyum gazlarından birinin normal basınç altında alabildiğine yoğun biçimde sıvı fazında tehlikesiz temini.
işte ülkemizde bu eksik,bu konuda kime danışacağız,habaştan 200 barlık azot gazı alsam yüksek basınçlı tüpün içinde.ben ne yapayım tüpü testereyle keserekmi bir anda basıncı ortam basıncı yapıp fokur fokur kaynar biçimde elde edeyim.bu materyalleri tehlikesiz ve ucuz biçimde elde etmek profesyonel bir yardım olmadan çok zor.lütfen beni anlayın,ısrarım sadece süper iletkenle ilgili takıntım yüzünden.ilginiz için teşekkür ederim.
işlerinizde başarılar.