12V ayarlı güç kaynağı. LM317 sorunu?

[Mr_YAMYAM]

Evet, şimdi gelelim LM317 nin iç devresine ...

Gelelim.
Belki ilgilenenler olur diye küçük dökümanlar hazırladım

Resimde anlatılanları basitçe açıklarsak.
Bu entegrede ısıl koruma, güvenli çalışma bölgesi (SOA) ve aşırı akım koruması da varmış.
Demek ki 3 bacaklı da olsa, bu entegre oldukça iyi özelliklere sahip bir ürün.

Yukardaki resimde LM317'nin temel uygulama şeması ve kullanılacak malzemelerin tasarım prosedürleri doğrultusunda görevleri anlatılmıştır. İngilizce olduğu için çeviriyi şimdilik sizlere bırakıyorum. Talep gelirse tek tek açıklama yapabilirim.

Ben bu entegreyi 1985 yılından beri muhtelif amaçlarım için kullanmaktayım.
Hali hazırda mevcut devrelerim de bulunmaktadır.
1 LED DISPLAY veya FAN KONTROL devresi.

500mA e kadar olan ayarlı akım ihtiyaçlarım için, bu tasarımı yıllardır kullanmaktayım. Bir cihazda bulunabilen LED aydınlatma olsun, LED display olsun, FAN ve benzeri özel ekipmanlar olsun, bu devre ile son derece sağlıklı çalıştırılabilmektedir. FAN kontrol için extradan 60'C lik bir termik kullanılıyor olup, örneğin bir amplinin çıkış transistörleri aşırı ısınırsa, fanı hızlı çalıştırmaktadır.
2 LOW-NOISE PSU ÜNİTESİ.
Bazı özel devrelerde ripple veya diğer gürültülerin az olması vazgeçilmez olmaktadır. Son yıllarda üzerinde çalıştığım RIAA (Pikap önkuvvetlendiricisi) devresinde kullanılmak üzere tasarlamış olduğum özel güç devresi de LM317 ve negatif besleme için LM337 entegreleri ile yapılmıştır.

Son testlerimde bu devrenin çıkış gürültüsünü (2MHz'e kadar) 0.5mV olarak ölçebilmiştim.
Son derece kararlı ve iyi bir gürültü değeri olduğu için, yüksek kazanç gerektiren RIAA kuvvetlendiricimde çok iyi gürültü seviyesine ulaşabilmiştim.
Aynı zamanda genel amaçlı, Muhtelif op-amp veya bazı standart devrelerin beslenmesi) için de tasarımım bulunmaktadır.

Yıllardır kullanmakta olduğum bu entegre, günümüzde hala üretimde ise ve kullanılabiliyorsa, bence bu ürünü iyi tanımalı ve her türlü alternatiflerini araştırmalıyız.

 

[beradi06]

lm2596 modülü diye bişey var 5-6 tl ye:https://www.robotistan.com/mini-ayarlanabilir-3a-voltaj-regulator-karti-lm2596-adj
buna şu voltmetre ampermetreyi bağla:https://www.robotistan.com/dijital-voltmetre-ve-ampermetre-30v-5a-dual-led-display-meter-30v-5a
üzerindeki trimpotun alttan 1. ve 3. bacaklarını multimetre ile kaç k olduğunu ölç. Zaten büyük ihtimalle 5k veya 10k çıkacaktır. Kaç k çıkarsa o değerde bir pot(çok turlu olmasını tavsiye ederim) satın al. trimptu sök ve kendi aldığın potu kablolarla tak. Adaptörünü de işin içine dahil et. Kutula.
Al sana 3 ampere kadar dayanıklı güç kaynağı.

Bir ufak sorun bile seni böylesine bezdiriyorsa, elektronikçi olabilmen mümkün değildir.
LM317 çok uzun yıllar önce üretilmiş, basit sayılabilecek bir ekipmandır. Bu denli 3 bacaklı basit bir ekipmanın bile teknikleri son derece detay istemektedir.
Bu detayların öğrenilmesi için ise öncelikle bazı temelleri tam anlamıyla öğrenebilmeni gerektirir.
Ben de bunları yıllar süren çalışmalarımda öğrenebildim. Kolay değildir. Sabır gerektirir. Araştırma gerektirir. ''AZİMLE VE İNATLA BİZZAT TEST EDİP'' işin üstesinden gelebilmeyi gerektirir.
NE DEMİŞLER.
AZİMLE FARE, DAŞI DELER
Üstelik sizler daha şanslısınız. Herhangi bir döküman için google amcaya yazabiliyorsunuz.
Bizim zamanımızda bir katalog bulabilmek bile bir mesele idi.
İşte bir örnek.
https://www.onsemi.com/pub/Collateral/LM317-D.PDF
Bu link bir PDF dökümanı içerir ve LM317 hakkında teknik açıklamalar sunar.
Önemli olan bu dökümanı inceleyip her bir detayı hakkı ile öğrenebilmektir.

direk datasheet desene slk. üreticinin yaptığı bir bilgi sayfası kullanım kılavuzu gibi bir şeysi

 

[fazördiyagram]

Görselleri ekleyeceğimi söyledim fakat aylar geçti. Ancak şimdi bunu yapabiliyorum üzgünüm.
Proje çok aceleye geldi, çektiğim fotoğraflar da tatmin etmedi falan o yüzden amaaaan hallederim diye diye bu kadar uzadı.

Bu PCB hiçbir program kullanılmadan, yardım alınmadan, tecrübesi olmayan şahsım tarafından çizilmiştir (forumda yardımcı olanların hakkını yemeyeyim, birkaç çizim gösteren oldu, aklımda daha iyi oturmuştu). Birkaç deneme sonrası başarılı bir sonuç olarak bu karşıma çıktı.


Benim gibi amatör arkadaşlara tavsiyem bu basit GÖRÜNEN işi asla hafife almayın.
Mümkünse hiçbir işi hafife almayın. Gözünüzde büyütmeyin de tabii.
Aldım elime kağıt kalem, önce kağıda birkaç şekil çizdim, elemanlar arası mesafe ne olmalı, kim kimden önce arkada olmalı vs bunları ayarladım. Sonra devrenin bilgisayar çizimiyle yan yana karşılaştırıp aklımdan akım buradan buraya geçecek, sonra buraya, sonra buraya diye diye son devrenin doğruluğundan emin olunca kağıdı kalemi bırakıp plakaya çizdim.
(Bu yaptığım doğrudur demiyorum! Ben böyle yaptım diyorum altını çizmek isterim.)



Plakayı deldik, elemanları yerleştirdik, kartın üzerinde olmayacak ama karta bağlı olacak durumdaki potansiyometre ve displeyin bağlantılarını da yapıp kutulamaya geçtik.
Bunun için daha önce sanayi de mobilya ustasına yaptırdığımız kutuyu öğretmenimiz beğenmeyince tekrar arayışa girip 20 lira gibi bi fiyatla 20*12*10 cm (tahmini) ölçülerinde bu iş için üretildiğini anladığımız bir kutu bulup aldık elektronikçiden.

Kutunun yüzündeki delikler bize yetmeyeceği için matkap, keski vb aletler kullanarak yeni delikler açtık, olanları genişlettik.



Bu kutunun her yanı aşırı ince bir metalden oluşuyor, trafo ve devreyi doğru ve sağlam oturtabilmek için sağlam bir zemin gerekir deyip zeminine tahtamsı bir şey yapıştırdık.
Bunun üzerine de trafoyu vidalarla sabitledik.


Trafo sabitlendikten ve kutunun ön tarafında bulunan (pot, displey, anahtar, + ve - uçlar) yerleştirildikten sonra son olarak devreyi oturtmak kalmıştı.
Devreyi iki çapraz köşesinden zemindeki tahtaya vidalamak suretiyle biraz yukarıda bıraktık.
Neden böyle yaptığımızı tam hatırlayamıyorum ama gayet güzel oldu...


Devreye toprak hattı da ekledik. Bunu fotoğrafta da görüleceği üzere kutunun vida girişine sıkıştırdık.

Devrede çift yönlü anahtar kullanıldı.
Kutuya giren 220V' un + ve - uçları anahtar kapalı konuma geldikten sonra trafoya iletiliyordu.

Devrede kullanılan displeye pil yardımı ile güç vermek (+3,5V ile çalışıyor) saçma ve kullanım olarak zahmetli oluyordu, devrenin çıkışından aldığımızda ise örneğin 2V çıkışa ayarlamışken displey 3,5V istediği için çalışmıyor ve uçlarında 2V gerilim olan güç kaynağı off durumunda gibi görünüyordu.
Bunun için devredeki filtre kapasitörünün bacaklarına bir lehim atıp displeye oradan güç verdik.

Öncesinde bir devre telim etmiştik ve bunun işçiliği zayıf bulunup geri çevrildiği için bu sefer işi abartıp her yere lehim+makaron+siyah bant bastık.

Ve devrede gözüme batan tek şey...
Yanlış hesaplama, elemanları fazla yakın çizme sonucu klemens kalın kaldı ve yuvasına yerleşemiyordu ki yanını havya ile erite erite inceltip yerleştirdim.

 

[beradi06]

Gelelim.
Belki ilgilenenler olur diye küçük dökümanlar hazırladım
Ekli dosyayı görüntüle 42045
Resimde anlatılanları basitçe açıklarsak.
Bu entegrede ısıl koruma, güvenli çalışma bölgesi (SOA) ve aşırı akım koruması da varmış.
Demek ki 3 bacaklı da olsa, bu entegre oldukça iyi özelliklere sahip bir ürün.
Ekli dosyayı görüntüle 42046
Yukardaki resimde LM317'nin temel uygulama şeması ve kullanılacak malzemelerin tasarım prosedürleri doğrultusunda görevleri anlatılmıştır. İngilizce olduğu için çeviriyi şimdilik sizlere bırakıyorum. Talep gelirse tek tek açıklama yapabilirim.

Ben bu entegreyi 1985 yılından beri muhtelif amaçlarım için kullanmaktayım.
Hali hazırda mevcut devrelerim de bulunmaktadır.
1 LED DISPLAY veya FAN KONTROL devresi.
Ekli dosyayı görüntüle 42047
500mA e kadar olan ayarlı akım ihtiyaçlarım için, bu tasarımı yıllardır kullanmaktayım. Bir cihazda bulunabilen LED aydınlatma olsun, LED display olsun, FAN ve benzeri özel ekipmanlar olsun, bu devre ile son derece sağlıklı çalıştırılabilmektedir. FAN kontrol için extradan 60'C lik bir termik kullanılıyor olup, örneğin bir amplinin çıkış transistörleri aşırı ısınırsa, fanı hızlı çalıştırmaktadır.
2 LOW-NOISE PSU ÜNİTESİ.
Bazı özel devrelerde ripple veya diğer gürültülerin az olması vazgeçilmez olmaktadır. Son yıllarda üzerinde çalıştığım RIAA (Pikap önkuvvetlendiricisi) devresinde kullanılmak üzere tasarlamış olduğum özel güç devresi de LM317 ve negatif besleme için LM337 entegreleri ile yapılmıştır.
Ekli dosyayı görüntüle 42048
Ekli dosyayı görüntüle 42049
Son testlerimde bu devrenin çıkış gürültüsünü (2MHz'e kadar) 0.5mV olarak ölçebilmiştim.
Son derece kararlı ve iyi bir gürültü değeri olduğu için, yüksek kazanç gerektiren RIAA kuvvetlendiricimde çok iyi gürültü seviyesine ulaşabilmiştim.
Aynı zamanda genel amaçlı, Muhtelif op-amp veya bazı standart devrelerin beslenmesi) için de tasarımım bulunmaktadır.
Ekli dosyayı görüntüle 42050
Yıllardır kullanmakta olduğum bu entegre, günümüzde hala üretimde ise ve kullanılabiliyorsa, bence bu ürünü iyi tanımalı ve her türlü alternatiflerini araştırmalıyız.

@Mr_YAMYAM hocam ayarlı akım devresi olarak ne önerirsiniz

 

[Mr_YAMYAM]

Ayarlı akım için önerebileceğim devre yok.
LM317 ile akım sınırlaması yapabilirsin. Ancak özel pot gereklidir.
Pot olmasın dersen, dirençlerle kademeli akım sınırlaması yapabilirsin.

 

[beradi06]

aynen öyle ya hocam. 100 ohm altında pt üretilmiyor ve 500 ohm altı pot da kolay bulunmuyor. o devre de pek iyi değil zaten. şahsen bir datasheette yer alan bir devreye ilk kez güvenmemiştim bu devrede. her ne kadar lm117 datasheetinde yer aldığını gözlerimle canlı canlı görmüş olsam da.
bir de IRLZ44n ile IRFZ44n farkı ne?
bir akım sınırlama devresi buldum ama IRLZ44N gerek ve onu da türkiyede bulamıyorum. Nerde varsa IRFZ44N var ne yazık ki. ama o devreden nolursa olsun vazgeçmem çünkü aylardır bulduğum en iyi devre koltuğunda otuuyor şu an kendisi. bu devreyi tasarlayarak hayat kurtaran greatscott'a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.

 

[kaygısız]

Linkteki devre iş görür gibi.
https://www.circuitstoday.com/24v-lead-acid-battery-charger-circuit

 

[Sadettin58]

bende linkteki regülatörü aldım. 12v 12000mah akü ile besledim. çıkışını 12v'a ayarladım ve kinect sensöre bağladım(kinect sensörün adaptöründe 12v 1.08A değerleri vardı.). fakat regülatörü kinect'e bağlayınca gerilim 3V dolaylarına düşüyor. acaba akım mı çekiyor diye düşündüm fakat kinect ile regülatör arasına 1A cam sigorta bağlamıştım ne olur ne olmaz diye. Akım sorunu olsa cam sigortalar devreyi açar diye düşünüyorum. Sorun hakkında bir fikri olan var mı acaba ?

https://www.aliexpress.com/item/2pc...-LM2577-4-35V-to-1-25-25V-3A/32348705646.html

 

[kaygısız]

Akım ayarı kısıktır yükseltince düzelir.

 

[Sadettin58]

yapıyorum ama yok